ਅਜੋਕੇ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਤਣਾਅ, ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਈ ਮਾਨਸਿਕ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਬਲਕਿ ਉਸ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਮੱਸਿਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ-ਵਿਰੋਧੀ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਚਿੰਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਹਰਬਲ ਦਵਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਬਲਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਾ, ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਥਾਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ, ਨੌਕਰੀ ਦਾ ਤਣਾਅ, ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਤਣਾਅ, ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਆਦਿ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੱਸਿਆ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ੱਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਕੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਨਿਯਮਤ ਖੁਰਾਕ ਵਿਚ ਕੁਝ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ(Ayurvedic herbs) ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਚਾਹਾਂ ਅਤੇ ਕਾੜੇ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ Herbal and Ayurvedic herbsਤੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਭਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਮਾਹਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ:ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਡਾਕਟਰ ਮਨੀਸ਼ਾ ਕਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹੀਆਂ ਬੂਟੀਆਂ, ਮਿਸ਼ਰਤ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਇਲਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨਸ ਦੀ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਨ ਜੋ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ, ਵਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀਆਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕਾੜ੍ਹੇ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਅਸ਼ਵਗੰਧਾ, ਤੁਲਸੀ, ਦਾਲਚੀਨੀ, ਗੋਟੂ ਕੋਲਾ, ਬ੍ਰਹਮੀ ਅਤੇ ਜਾਟਾਮਾਂਸੀ ਆਦਿ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਜਾਣਕਾਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਨ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਅਤੇ ਕਿੰਨੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਖੋਜ:ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਬਾਰੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਗਾੜਾਂ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਬਾਰੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖੋਜ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ।
ਅਸ਼ਵਗੰਧਾ: ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਦਵਾਈ ਅਸ਼ਵਗੰਧਾ(Ayurvedic medicine Ashwagandha) ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ, ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਨੁਭਵੀ ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਚਿੰਤਾ ਵਾਲੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਕਲੀਨਿਕਲ ਟ੍ਰਾਇਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 8 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਗਰੁੱਪਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 250 ਅਤੇ 600 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਅਸ਼ਵਗੰਧਾ ਐਬਸਟਰੈਕਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਪਲੇਸਬੋ (ਦਵਾਈ) ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਖੋਜ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸ਼ਵਗੰਧਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਸਬੋ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਸਮੂਹ ਨਾਲੋਂ "ਕਾਰਟੀਸੋਲ" (ਤਣਾਅ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਾਰਮੋਨ) ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀਭਾਗੀਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 600 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਅਸ਼ਵਗੰਧਾ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਮੀ ਦਿਖਾਈ ਗਈ।