ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ, 2023 ਦੀ ਤਿਮਾਹੀ ਦੌਰਾਨ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 7.6 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 6.6 ਫੀਸਦੀ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਰਵੇਖਣ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਨੂੰ ਕਿਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ, 2022 ਵਿੱਚ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਉੱਚੀ ਸੀ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਗਲੋਬਲ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਕਾਰਨ।
ਸਰਵੇਖਣ ਸੰਗਠਨ:ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਮੂਨਾ ਸਰਵੇਖਣ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 19ਵਾਂ ਪੀਰੀਅਡਿਕ ਲੇਬਰ ਫੋਰਸ ਸਰਵੇ (PLFS) ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ, 2022 ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ (ਯੂਆਰ) 7.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ। ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਜਨਵਰੀ-ਮਾਰਚ, 2023 ਵਿੱਚ 6.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ, 2022 ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ-ਦਸੰਬਰ, 2022 ਵਿੱਚ 7.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।
ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ:ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ, 2023 ਵਿੱਚ ਘਟ ਕੇ 9.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਹਿ ਗਈ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸੇ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ 9.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ (Unemployment rate among women) ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ, 2023 ਵਿੱਚ ਘਟ ਕੇ 5.9 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਹਿ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸੇ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਇਹ 7.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ। ਜਨਵਰੀ-ਮਾਰਚ, 2023 ਵਿੱਚ ਇਹ ਛੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਅਕਤੂਬਰ-ਦਸੰਬਰ, 2022 ਵਿੱਚ 6.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ, 2022 ਵਿੱਚ 6.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।
ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ:ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸੀਡਬਲਯੂਐਸ ਵਿੱਚ ਕਿਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦਰ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ, 2023 ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 48.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 47.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ। ਇਹ ਜਨਵਰੀ-ਮਾਰਚ, 2023 ਵਿੱਚ 48.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਅਕਤੂਬਰ-ਦਸੰਬਰ, 2022 ਵਿੱਚ 48.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ, 2022 ਵਿੱਚ 47.9 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ। ਲੇਬਰ ਫੋਰਸ ਜਨਸੰਖਿਆ (Labor force demographics) ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਰਤ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੋਵੇਂ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
NSSO ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ, 2017 ਵਿੱਚ PLFS ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। PLFS 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਤਿਮਾਹੀ ਬੁਲੇਟਿਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਸੂਚਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ, ਵਰਕਰ ਆਬਾਦੀ ਅਨੁਪਾਤ (WPR), ਲੇਬਰ ਫੋਰਸ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦਰ (LFPR), CWS ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਵੰਡ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ, 2023 ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ CWS ਵਿੱਚ WPR (ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਵਿੱਚ) 45.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 43.9 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ। ਜਨਵਰੀ-ਮਾਰਚ, 2023 ਵਿੱਚ ਇਹ 45.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਅਕਤੂਬਰ-ਦਸੰਬਰ, 2022 ਵਿੱਚ 44.7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ, 2022 ਵਿੱਚ 44.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।
