ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਅਜਮੇਰ ਨੇੜੇ ਕਿਸ਼ਨਗੜ੍ਹ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋ ਵਿਕਸਤ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ 'ਗਗਨ' (GPS Aided GEO Augmented Navigation) ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ 'ਗਗਨ' ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇੰਡੀਗੋ ਦੀ ਫਲਾਈਟ ਨੂੰ ਲੈਂਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਅਥਾਰਟੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਟੈਸਟ ਸਫਲ ਰਿਹਾ।
ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਇਹ ਉਪਲਬਧੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਏਸ਼ੀਆ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੰਡੀਗੋ ਫਲਾਈਟ ਵਿੱਚ ਗਗਨ (GPS Aided GEO Augmented Navigation) ਆਧਾਰਿਤ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਏਅਰ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (ANS) ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ।
ਲੋਕਾਲਾਈਜ਼ਰ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ (LPV) ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲੰਬਕਾਰੀ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਮੀਨੀ ਉੱਤਮ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੇਵਾ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਇਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ GPS ਅਤੇ ਗਗਨ ਉਪਗ੍ਰਹਿ (GSAT-8, GSAT-10 ਅਤੇ GSAT-15) ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਗਗਨ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਅਧਾਰਤ ਸਿਸਟਮ (SBAS) ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਅਥਾਰਟੀ ਅਤੇ ਇਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਗਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਵਰਟੀਕਲ ਗਾਈਡੈਂਸ (APV 1) ਅਤੇ ਐਨ-ਰੂਟ ਸੰਚਾਲਨ ਦੇ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ ਲਈ 2015 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਰੈਗੂਲੇਟਰ DGCA ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹੁਣ ਤੱਕ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਪੇਸ-ਅਧਾਰਿਤ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਹਨ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਹੁਣ ਗਗਨ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਲਈ WAAS ਸਿਸਟਮ ਹੈ। ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ EGNOS ਹੈ ਅਤੇ ਜਪਾਨ ਵਿੱਚ MSAS ਸਿਸਟਮ ਹੈ। ਗਗਨ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਅਜਿਹੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਏਅਰਪੋਰਟ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਟੈਸਟ ਦੌਰਾਨ, ਇੰਡੀਗੋ ਨੇ ਕਿਸ਼ਨਗੜ੍ਹ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਏਟੀਆਰ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਗਗਨ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ 250 ਫੁੱਟ ਦੀ LPV ਮਿਨੀਮਾ ਨਾਲ ਉਡਾਇਆ, ਜੋ ਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਡੀਜੀਸੀਏ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੋਰ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗੀ।
ਗਗਨ ਦੇ ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹੋਣਗੇ: ਗਗਨ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਛੋਟੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ 'ਤੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਲੈਂਡਿੰਗ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਿੱਥੇ ਮਹਿੰਗੇ ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਘੱਟ ਵਿਜ਼ੀਬਿਲਟੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ 250 ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਵੀ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਬਿਹਤਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇਗੀ। ਬਾਲਣ ਦੀ ਖ਼ਪਤ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਵੇਗੀ ਅਤੇ ਫਲਾਈਟ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ, ਡਾਇਵਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰੱਦ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਗਗਨ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਸੇਵਾ (ਜੀ.ਐੱਮ.ਐੱਸ.) ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੌਸਮ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇਵੇਗੀ। ਇਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾ ਸਿਰਫ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਏਗੀ ਬਲਕਿ ਮਛੇਰਿਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਏਗੀ। ਗਗਨ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਹੜ੍ਹ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦੌਰਾਨ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਰੇਲਵੇ, ਸਰਵੇਖਣ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਬਿਜਲੀ ਖੇਤਰ, ਮਾਈਨਿੰਗ ਆਦਿ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਗਨ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਇੰਡੀਗੋ ਕੋਲ 35, ਸਪਾਈਸ ਜੈੱਟ ਕੋਲ 21, ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਕੋਲ 15 ਅਤੇ ਗੋਫਰਸਟ ਕੋਲ 4 ਜਹਾਜ਼ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਏਅਰ ਏਸ਼ੀਆ ਕੋਲ ਵੀ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ LPV ਸਿਸਟਮ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਗਗਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਏਅਰਪੋਰਟ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਫਲਾਈਟ ਸੰਚਾਲਨ ਲਈ 22 ਸਿਸਟਮ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਡੀਜੀਸੀਏ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਜ਼ਮਾਨਤ ਤਾਂ ਟਾਇਟਲਰ ਦੀ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ: ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ 'ਤੇ ਆਈ ਕਾਂਗਰਸ
