ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਬਿਮਾਰੀ 2019 (ਕੋਵਿਡ -19) ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਬਦਲ ਗਈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਲੰਬਾ ਰਸਤਾ ਤੈਅ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ। ਮਾਸਕ ਪਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਹੁਣ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਟੀਕਿਆਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਫ਼ੈਲਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰਣਨੀਤੀ ਹੈ ਸਰੀਰਕ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ। ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਉਲਟ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਸਹਿਜ ਸੁਭਾਵ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵੀ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮੁਲਾਕਾਤ, ਬਾਹਰ ਨਾ ਜਾਣਾ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਣਾਅ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਖ਼ਾਸਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਜੋ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵੀ ਜੋ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦੇ ਡਰ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦੇ ਹਨ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਜੋ ਕਿ ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਵਿੱਚ ਹਨ ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਰਗਾਂ ਲਈ ਜੋ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਤੇ ਅਸੰਗਠਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਖਾ ਰਹੇ ਹਨ ਲਈ ਇਹ ਕਾਫ਼ੀ ਚੁਣੌਤੀ ਭਰਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਭੁੱਲੋ ਕਿ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਕਾਮੇ ਅੱਗੇ ਹੋ ਕੇ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੋਚਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਫ਼ੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਸਰੀਰਕ ਦੂਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਉੱਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਤਣਾਅ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਸਧਾਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਦੂਸਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੋ
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਕੇ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ, ਤੁਸੀਂ ਬੋਰ ਤੇ ਉਦਾਸੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਲਈ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਫ਼ੋਨ ਉੱਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਮੰਗੋ। ਇਸ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਇਕੱਲੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਮਾੜੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਰੁਟੀਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ
ਰੋਜ਼ ਦੇ ਰੁਟੀਨ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗਾ। ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਖਾਓ ਅਤੇ ਸੌਵੋ, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਸਰਤ ਕਰੋ, ਆਪਣੇ ਸ਼ੌਕ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝ ਜਾਓ ਜਿਸ ਦਾ ਤੁਸੀਂ ਅਨੰਦ ਲੈਂਦੇ ਹੋ। ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਬਣਦੀ ਛੁੱਟੀ ਲਓ।
ਤਣਾਅ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ
ਕੋਵਿਡ -19 ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਸੁਣਨਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭਟਕਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਜਿਹੜੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੇਵੇ।
ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਸੋਚ ਤੇ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲੋ
ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਕਿ ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਸਹੀ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ? ਸੱਚੇ ਹਨ? ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ? ਲੋੜੀਂਦੇ ਹਨ? ਕੀ ਦਿਆਲੂ ਹਨ? ਜੇ ਉਹ ਵਿਚਾਰ ਤੁਹਾਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੇ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੱਤਵ ਨਾ ਦੇਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜਾਈ ਜਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੰਘ ਜਾਣ ਦਿਓ। ਬਿਨਾਂ ਆਲੋਚਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੋਚ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਸਾਡੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਬੱਚਿਆਂ ਤੇ ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੋ