ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / health

ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਕਾਰ ਕਿਉ ਆਉਦੇ ਹਨ? ਕਿਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਖਤਰੇ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਤਾਂ ਨਹੀਂ

ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਕਾਰ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ?

HOW TO STOP BELCHING
HOW TO STOP BELCHING (Getty Images)

By ETV Bharat Health Team

Published : Oct 16, 2024, 5:05 PM IST

ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹਲਚਲ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਵਿਅਸਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖਾਣਾ ਨਹੀਂ ਖਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਘਰੇਲੂ ਕੰਮਾਂ ਕਾਰਨ ਨਾਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਨਾਲ ਖਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀ ਜਲਨ ਅਤੇ ਡਕਾਰ ਵੀ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਦੇਰ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਦਿਲ 'ਚ ਜਲਨ ਅਤੇ ਡਕਾਰ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ? ਜੇਕਰ ਹਾਂ... ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?

ਡਕਾਰ ਆਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਮਸ਼ਹੂਰ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਜਾਨਕੀ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਲ ਦੀ ਜਲਨ ਅਤੇ ਡਕਾਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਸਿਡਿਟੀ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾ: ਜਾਨਕੀ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐਸੀਡਿਟੀ ਪਾਚਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪਚਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਐਸਿਡ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਐਸੀਡਿਟੀ ਵਧਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।-ਮਸ਼ਹੂਰ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਜਾਨਕੀ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ

ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਸੀਡਿਟੀ ਸਿਰਫ ਦੇਰ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਸਗੋਂ ਐਸੀਡਿਟੀ ਮੋਟਾਪਾ, ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਪੇਟ ਦੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਦੋਂ ਅੰਤੜੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਢਿੱਲੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਤਰਲ ਜੋ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਗਲੇ ਅਤੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਡਾ: ਜਾਨਕੀ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਦੇ ਵੀ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਤੁਸੀਂ ਉੱਠ ਕੇ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭੋਜਨ ਖਾਂਦੇ ਹੋ, ਕਿੰਨਾ ਖਾਂਦੇ ਹੋ ਆਦਿ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੀ ਮਾਇਨੇ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।-ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਡਾ: ਜਾਨਕੀ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ

ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ?: ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਡਾ: ਜਾਨਕੀ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੀਟ ਅਤੇ ਤੇਲ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪਚਣ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਪਦਾਰਥ ਵਾਧੂ ਐਸਿਡ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਮਸਾਲੇ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ, ਸੁੱਕੀ ਮਿਰਚ, ਇਮਲੀ ਵਰਗੇ ਕੁਝ ਤੱਤ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।

ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਿੰਨੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ?: ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕ ਜੇਕਰ ਆਪਣੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਈਲੋਰੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਪਾਈਲੋਰੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਐਚ. ਪਾਈਲੋਰੀ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਪੇਟ ਦੀ ਪਰਤ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੀ ਪਰਤ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੇਟ ਜਾਂ ਅੰਤੜੀ ਵਿੱਚ ਅਲਸਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਸੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਸਲਾਹ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।

ਜਾਣੋ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਕੀ ਹੈ?: ਡਾਕਟਰ ਜਾਨਕੀ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। 9 ਵਜੇ ਤੱਕ ਨਾਸ਼ਤਾ, ਦੁਪਹਿਰ 1 ਵਜੇ ਤੱਕ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ 4 ਤੋਂ 5 ਵਜੇ ਤੱਕ ਓਟਸ, ਜਾਵਾ, ਫਲ, ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਆਦਿ ਖਾਓ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ ਸੱਤ ਤੋਂ ਅੱਠ ਵਜੇ ਤੱਕ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਭੋਜਨ ਛੱਡੇ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਚਣ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ ਖਾਓ। ਡਾ: ਜਾਨਕੀ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ABOUT THE AUTHOR

...view details