ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇਕ ਨਾਂ ਕਾਫੀ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰ ਕੋਈ ਇਹ ਜਾਣਨ ਲਈ ਉਤਸੁਕ ਹੈ ਕਿ ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ ਕੌਣ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਖਰੀਦੇ ਹਨ। ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ, ਫਿਊਚਰ ਗੇਮਿੰਗ ਦਾ ਮਾਲਕ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਲਾਟਰੀ ਕਿੰਗ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੇਂਦਰੀ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਦੇ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 1,368 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ, ਸਿੱਖਿਆ, ਪ੍ਰਾਹੁਣਚਾਰੀ ਅਤੇ ਜੂਏ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ 'ਲਾਟਰੀ ਉਦਯੋਗ ਦੀ ਦਿੱਗਜ' ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਤੋਂ ਜਨਵਰੀ 2024 ਦਰਮਿਆਨ 1,368 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਖਰੀਦੇ ਹਨ।
ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ ਕੌਣ ਹੈ? ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ ਦੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਨੇ ਯਾਂਗੂਨ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। 1988 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਭਾਰਤ ਪਰਤਿਆ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਲਾਟਰੀ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ। ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ, ਮਾਰਟਿਨ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਲਾਟਰੀ ਸਕੀਮ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ ਨੇ ਭੂਟਾਨ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ। ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਉਸਾਰੀ, ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਗੈਸਟ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਇਆ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਲਾਟਰੀ ਟਰੇਡ ਐਂਡ ਅਲਾਈਡ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਾਟਰੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ। ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉੱਦਮ, ਫਿਊਚਰ ਗੇਮਿੰਗ ਸੋਲਿਊਸ਼ਨ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ, ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਠ ਵਿਸ਼ਵ ਲਾਟਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਅਤੇ ਕੈਸੀਨੋ ਅਤੇ ਸਪੋਰਟਸ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਹੋਰ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮਿਆਂਮਾਰ ਤੋਂ ਵਾਪਸੀ ਅਤੇ ਲਾਟਰੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ: ਮਾਰਟਿਨ ਮਿਆਂਮਾਰ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਪਰਤਿਆ ਅਤੇ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 1988 ਵਿੱਚ ਕੋਇੰਬਟੂਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰਟਿਨ ਲਾਟਰੀ ਏਜੰਸੀਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਨਾਮਕ ਲਾਟਰੀ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਕੋਇੰਬਟੂਰ ਤੋਂ ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਕੇਰਲ ਦੇ ਹੋਰ ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਪੰਜਾਬ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਸਿੱਕਮ ਅਤੇ ਮੇਘਾਲਿਆ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਫੈਲਾ ਕੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਅਤੇ ਸੁਪਨਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਸਾਮਰਾਜ ਬਣਾਇਆ।
ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ: ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਬੰਧ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦ 'ਲਾਟਰੀ ਮਾਰਟਿਨ' ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਕੇਰਲਾ ਰਾਜ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੱਬੇ-ਪੱਖੀ ਸਿਆਸੀ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਾਰਟਿਨ ਨੇ ਸਿੱਕਮ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ 4500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾ ਕੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਸਨ।