ਝਾਰਖੰਡ/ਲੋਹਰਦਗਾ : ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹਨ। ਲੋਹਰਦਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿਸ਼ਰਰ ਬਲਾਕ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਨਕਸਲਵਾਦ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਲੋਹਰਦਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸੇਨਹਾ ਅਤੇ ਕਿਸਕੋ ਬਲਾਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਕੇ ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ ਪਿਸ਼ਰਰ ਬਲਾਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 74 ਪਿੰਡ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। 2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਅਨੁਸਾਰ 31 ਹਜ਼ਾਰ 057 ਹਜ਼ਾਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਇਸ ਬਲਾਕ ਦੇ ਕਈ ਦਰਿਆਵਾਂ ’ਤੇ ਪੁਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਆਦਿਵਾਸੀ ਬਹੁਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਤੋਂ ਅਛੂਤੇ ਹਨ। ਉਧਰ, ਲੋਹਰਦਗਾ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਵਿਕਾਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦਿਲੀਪ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਖਾਵਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪੁਲ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨਗੇ। ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਸਬੰਧੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਹ ਪਹਾੜੀ ਪਿੰਡ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ, ਇੱਥੇ ਜਨਜੀਵਨ ਠੱਪ! (PESHRAR BLOCK VILLAGES) ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪੁਲ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ: ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿਸ਼ਰਰ ਬਲਾਕ ਦੀ ਵਨਗੜਧਾ ਨਦੀ 'ਤੇ 2.25 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਪੁਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਪਿਸ਼ਰਰ ਬਲਾਕ ਦੀ ਰੋਰਾੜ, ਤੁਈਮੂ, ਹੇਸਾਗ ਪੰਚਾਇਤ ਨੂੰ ਪਿਸ਼ਰਰ ਬਲਾਕ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਨਵੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ, ਸੀਪੀਆਈ ਮਾਓਵਾਦੀ ਨਕਸਲੀਆਂ ਨੇ ਯੋਜਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਛਾਪਾ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਕੀਮ ਦੇ ਕਲਰਕ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਰੁਕ ਗਈ।
ਇਸ ਪੁਲ ਦੇ ਬਣਨ ਨਾਲ ਓਨੇਗੜ੍ਹ, ਰੋੜ, ਤੁਈਮੂ, ਹੇਸਾਗ, ਗੜ੍ਹਕਸਮਾਰ, ਨੀਚੇ ਤੁਰਿਆਡੀਹ, ਨਵਾਡੀਹ ਸਮੇਤ ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੇਗੀ। ਬਲਾਕ ਦੀ ਹੇਹੇਨ ਨਦੀ ਅਤੇ ਡੰਡਰੂ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੁਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪਿੰਡ ਹੇਹਾਣੇ, ਚੱਪਲ, ਦੁੰਦੜੂ, ਹੁੰਡੀ, ਸਨਾਈ ਸਮੇਤ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਦਰਿਆ ਹੜ੍ਹ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਟਾਪੂ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਬਲਾਕ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਲਈ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਹੈ।
ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼: ਲੋਹਰਦਗਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਤੋਂ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਕਾਫੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਹਨ। ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਲੋਹਰਦਗਾ ਜ਼ਿਲਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਿਸ਼ਰਰ ਬਲਾਕ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਤੱਕ ਇਕ ਬਿਹਤਰ ਪੱਕੀ ਸੜਕ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਲਾਕ ਦੀ ਰੋੜ ਪੰਚਾਇਤ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦੁੱਗੂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵੀ ਤਰਸਯੋਗ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਓਨੇਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਿਸ਼ਰਰ ਬਲਾਕ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬੁਲਬੁਲ ਦੇ ਸੰਜੇ ਓਰਾਉਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾਂ, ਪੁਲਾਂ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਆਗੂ ਇਸ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ। ਪਿੰਡ ਦੁੱਗੂ ਦੀ ਪ੍ਰਮਿਲਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਦਿੱਕਤ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦੀ। ਕਿਸੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਜਾ ਰਿਹਾ। ਕੇਰੜ ਦੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਓਰਾਵਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਕੀ ਹੈ। ਓਂਗਧਾ ਨਦੀ 'ਤੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਪੁਲ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਹੈ ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਬਲਾਕ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ
- ਲੋਹਰਦਗਾ ਦੇ ਪਿਸ਼ਰਾਰ ਬਲਾਕ ਦੀ ਆਬਾਦੀ - 31,057
- ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਦੀ ਆਬਾਦੀ - 1,173
- ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਕਬੀਲੇ ਦੀ ਆਬਾਦੀ - 25,641
- ਹਿੰਦੂ - 4,685
- ਮੁਸਲਮਾਨ - 1,776
- ਇਸਾਈ - 236
- ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ - 54.25%
- ਪੰਚਾਇਤ ਦੀ ਗਿਣਤੀ - 5
- ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ - 74
