ਚਮੋਲੀ/ਉੱਤਰਾਖੰਡ:ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਏਐਨ-12 ਜਹਾਜ਼ ਲਗਭਗ 56 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 1968 ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਰੋਹਤਾਂਗ ਦੱਰੇ ਨੇੜੇ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 102 ਲੋਕ ਸਵਾਰ ਸਨ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ 'ਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਲਗਭਗ 56 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਚਾਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹੈ। ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਕਰੀਬ 56 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚੇਗੀ, ਜਿੱਥੇ ਫੌਜੀ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ
ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਕੋਲਪੁੜੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਕੋਲਪੁੜੀ ਦਾ ਸਰਪੰਚ ਜੈਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਦੇ ਚਾਚਾ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵਿਆਹ ਬਸੰਤੀ ਦੇਵੀ ਨਾਲ ਸਾਲ 1962 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਸੰਤੀ ਦੇਵੀ ਉਦੋਂ 9 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ। ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ 1968 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।
ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਆਸ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ
ਜੈਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਸੰਤੀ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਆਸ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਜ਼ਰੂਰ ਘਰ ਪਰਤ ਆਵੇਗਾ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸਮਾਂ ਬੀਤਦਾ ਗਿਆ, ਉਸ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵੀ ਟੁੱਟਣ ਲੱਗੀ। ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਆਸ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਬਸੰਤੀ ਦੇਵੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਭਵਨ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਭਵਨ ਸਿੰਘ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਅਤੇ ਜੈਵੀਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹੈ।
ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਵੀਰਵਾਰ ਤੱਕ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ
ਜੈਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਬਸੰਤੀ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਫੌਜ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਜੈਵੀਰ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਵੀਰਵਾਰ ਤੱਕ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫੌਜੀ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
102 ਜਵਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 7 ਫਰਵਰੀ 1968 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ AN-12-BL-534 ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਲੇਹ ਲਈ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ। ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਕਈ ਜਵਾਨ ਸਵਾਰ ਸਨ ਪਰ ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਰੋਹਤਾਂਗ ਦੱਰੇ ਕੋਲ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ 102 ਜਵਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਜਿਸ ਦੀ ਭਾਲ 'ਚ ਫੌਜ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਤਲਾਸ਼ੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, 2003 ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੰਜ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਬਰਾਮਦ ਹੋਈ ਸੀ। ਹੁਣ 56 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਚਾਰ ਹੋਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ।
