ପୁରୀ:ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ନୀତି । ମକର ଚୌରାଶି ବେଶରେ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ଦେଲେ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ହଜାର ହଜାର ଭକ୍ତଙ୍କ ଭିଡ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ।
- 12 ମାସରେ 13 ପର୍ବରୁ ଅନ୍ୟତମ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି
ବର୍ଷକଯାକ କାଳିଆ ପାଖରେ ପାଳନ ହୁଏ ଅନେକ ନୀତିକାନ୍ତି ଓ ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ । ଆଜି ପବିତ୍ର ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ପାଳନ ହୋଇଛି ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ମକରନୀତି । ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଦ୍ବାଦଶଯାତ୍ରା ମଧ୍ୟରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଯାତ୍ରା ହୋଇଥିବାରୁ ଏଥିପାଇଁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ନୀତି ନିର୍ଘଣ୍ଟ କରାଯାଇଛି । ଆଜି ଶ୍ରୀଜିଉ ମକର ଚୌରାଶି ବେଶରେ ସଜେଇ ହୋଇଛନ୍ତି ।
ମକର ଭୋଗରେ ମହକୁଛି ବଡଦାଣ୍ଡ, ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କଲେ ହଜାର ହଜାର ଭକ୍ତ (ETV Bharat Odisha) - ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ମକର ଚୌରାଶୀ ବେଶ:
ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ତ୍ରିମୁଣ୍ଡିରେ ମକରଚୂଳ ଲାଗି ହୋଇଛି । ସକାଳ ଧୂପ ନୀତି ବଢ଼ିବା ପରେ ମଇଲମ, ମହାସ୍ନାନ, ସର୍ବାଙ୍ଗ ଲାଗି, ନୂଆଲୁଗା ଲାଗି, ମାଳଚୂଳ ଲାଗି ହେବା ପରେ ୬ ମୂର୍ତ୍ତି ଅଳଙ୍କାର ଲାଗି ହୋଇ ମକରବେଶ ବଢ଼ିଥିଲା । ଜ୍ୟୋତିଷ ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ ଆଜିଠାରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଆରମ୍ଭ ହେବ ଉତ୍ତରାୟଣ ଗତି । ଏହି ଉତ୍ତରାୟଣ ସମୟ ଅତିବ ଶୁଭଙ୍କର । ଏହି ଅବସରରେ ମାଳଚୂଳ ଅଳଙ୍କାର ପିନ୍ଧି ମକର ଚୌରାଶି ବେଶରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି ଶ୍ରୀଜିଉ । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ମକରବେଶ ପାଇଁ ଜଗନ୍ନାଥ ବଲ୍ଲଭ ମଠ ପକ୍ଷରୁ ସୁସଜ୍ଜିତ ମାଳଚୂଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ବଡଓଡିଆ ମଠ ପକ୍ଷରୁ ରଙ୍ଗ ବେରଙ୍ଗର ବିଭିନ୍ନ ସୁବାଷିତ ପୁଷ୍ପ ଓ ତୁଳସୀ ଆଦିକୁ ନେଇ ସୁସଜ୍ଜିତ ମାଳ ଚୂଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ଦିଆଯାଇଛି । ସେପଟେ ଗତକାଲି ରାତିରୁ କୁମ୍ଭାରପଡ଼ା ସ୍ଥିତ ଆଲାମଚଣ୍ଡୀ ମନ୍ଦିର ପକ୍ଷରୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ମକର ଚାଉଳ ଭୋଗ ପାଇଁ ଏକ ପଟୁଆରରେ ଯାଇ ପାଞ୍ଚୋଟି ମକରତାଡ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇଛି ।
ମକର ଚାଉଳ ଭୋଗ (ETV Bharat) ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ନୀତିକାନ୍ତି ବନ୍ଦ
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଅବସରରେ ଆଜି ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ମକରବେଶ ବା ମକରଚୌରାଶୀ ବେଶ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି । ମକରଚାଉଳ ଭୋଗ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସେବାୟତ ଶରତ ମହାନ୍ତି କହିଛନ୍ତି, ‘‘ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଅନେକ ନୀତି କାନ୍ତି ରହିଛି । ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ମକର ବେଢ଼ା ହୋଇଥାଏ । ଆଜି ବିଭିନ୍ନ ପୁଷ୍ପ ମାଲ୍ୟ ମହାପ୍ରଭୂ ପରିଧାନ କରିଥାଆନ୍ତି । ଆଜି ମହାପ୍ରଭୁ ମକର ଚୌରଶି ବେଶରେ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ଦେଉଛନ୍ତି ମହାପ୍ରଭୂ । ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ପିତ୍ରାଳୟରୁ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରିଛନ୍ତି ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ରୁଚି ଅନୁଯାୟୀ ଭାର ନେଇ ଆସିଛନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମକରଚୌରାଶୀ ଭୋଗ ସାମଗ୍ରୀ, ନଳିପାନ, ଛାଚିପାନ, ଦଧି, ମକର ଚାଉଳ ଆଦି ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ନେଇ ଆସିଥିବା ପ୍ରବାଦ ରହିଛି ’’।
ମକର ଚାଉଳ ଭୋଗ (ETV Bharat) ରାଧା ବଲ୍ଲଭ ମଠ ମହନ୍ତ ରାମକୃଷ୍ଣ ଦାସ କହିଛନ୍ତି, ‘‘ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ହେଉଛି ଏକ ପବିତ୍ର ଦିନ । ଭଗବାନ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣଙ୍କ ଆଜି ଉତ୍ତରାୟଣ ଯାତ୍ରା । ଏହି ପବିତ୍ର ଦିବସରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ମକର ବେଢ଼ା ଉତ୍ସବ ହୋଇଥାଏ । ମକରଚୂଳ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କଠାରେ ଲାଗି କରାଯାଏ । ମକର ଚାଉଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ ନୈବେଦ୍ୟ ଦିଆଯାଏ । ସେହି ପରମ୍ପରାକୁ ଅନୁସରଣ ପୂର୍ବକ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ଥିବା ସବୁ ମଠଗୁଡିକରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ନୀତି ପାଳନ ହେଉଛି । ମକର ଚାଉଳ ପାଇଁ ନୂଆ ଚାଉଳ ଆସିଥିଲା । ଏହାକୁ ଗୁଣ୍ଡ କରାଯାଇ ନଡ଼ିଆ, କଦଳୀ ଚକଟା, ବିଭିନ୍ନ ଫଳ, ଗୋଲ ମରିଚ, ଅଳେଇଚ, ଡାଲିଚିନି ଗୁଣ୍ଡ, ଖିର, ଘିଅ, ଚିନି ପକାଯାଇ ଏକ ସୁମିଷ୍ଟ ମକର ଚାଉଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଏହାକୁ ନେଇ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ନିକଟରେ ଭୋଗ ଲାଗିବା ପରେ ସମସ୍ତ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଏହା ବଣ୍ଟନ କରାଯାଏ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ଆସିଥିବା ଭକ୍ତ କହିଛନ୍ତି, ଆଜି ପ୍ରବଳ ଭିଡ ସତ୍ବେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କଲୁ । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରି ବେଶ୍ ଆନନ୍ଦ ମିଳିଲା । ନୂଆ ବର୍ଷ ଆମ ପରିବାର ଓ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ପାଇଁ ଭଲରେ କଟୁ ବୋଲି ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲୁ’’ ।
ମକର ଚାଉଳ ଭୋଗ (ETV Bharat) - ଦର୍ଶନ କରି ଭାବପ୍ରବଣ ହେଲା ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ଜଗାକୁ ଦର୍ଶନ କରି ଭାରି ଖୁସି ଲାଗିଲା । କାଳିଆକୁ ଦେଖି ଆଖିରେ ଲୁହ ଆସିଗଲା । ଶାନ୍ତି ଶୃଙ୍ଖଳାର ସହ ଦର୍ଶନ ହେଉଛି । ଆମେ ଭଲ ଭାବେ ଦର୍ଶନ କରିଛୁ କହିଲେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ । ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ଦର୍ଶନ କରିଥିବା ନେଇ ଭାବବିହ୍ବଳ ହୋଇ କହିଲେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରୁ ଆସିଥିବା ଭକ୍ତ । ସେହିପରି ଆଉ ଜଣେ ଭକ୍ତ କହିଛନ୍ତି ‘‘5 ଘଣ୍ଟା ପରେ ଦର୍ଶନ ପାଇଲୁ କିନ୍ତୁ କିଛି କଷ୍ଟ ପାଇନୁ । ହଠାତ୍ କାଳିଆର ଡୋରି ଲାଗିଲା ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗିଲା ।
ପୁରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର (ETV Bharat) - କେମିତି ତିଆରି ହୁଏ ମକର ଚାଉଳ ?
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ବେଳକୁ ଧାନ, ଆଖୁ ଆଦି ନୂଆଫସଲ ଅମଳ ହୋଇଥାଏ । ସେହି ନୂଆ ଧାନକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଅରୁଆ ଚାଉଳରେ ଏକ ଭୋଗ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଯାହାକୁ ମକର ଚାଉଳ କୁହାଯାଏ । ସେଥିରେ ନୂଆଗୁଡ଼, ଛେନା, ନଡ଼ିଆ, କଦଳୀ, ଘିଅ, କ୍ଷୀର ଇତ୍ୟାଦିକୁ ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଇଥାଏ । ଗୃହଦେବତା ଓ ଧାନଖଳାରେ ଏହାକୁ ଭୋଗ ଲଗାଯିବା ପରେ ପରସ୍ପରକୁ ଖୁଆଇ ଲୋକେ 'ମକର' ବସନ୍ତି । କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ନୂଆଧାନର ଚାଉଳରେ ପିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ପାଖରେ ଭୋଗ କରାଯାଇଥାଏ ।
ଇଟିଭି ଭାରତ, ପୁରୀ
