हैदराबाद:थंडीचा हंगाम (winter season) सुरू झाला असून बाजारात ताजी हिरवी फळे येऊ लागली आहेत. आवळा हे थंडीच्या मोसमातील फळ म्हटले जात असले तरी प्रत्येक ऋतूत तो सुका, प्रक्रिया केलेला, पावडर किंवा ज्यूसच्या स्वरूपात बाजारात उपलब्ध असतो. पण ताज्या आवळ्याचे (gooseberry) सेवन सर्व पर्यायांपेक्षा उत्तम असल्याचे तज्ञांचे मत आहे. (Gooseberry benefits. amla properties for winter. Ayurveda herb amvla benefits)
अमृत किंवा संजीवनी: आवळा हे आयुर्वेदिक औषधांमध्ये (Ayurvedic Medicines) एक आश्चर्यकारक अन्न मानले जाते. त्यामध्ये आरोग्यासाठी फायदेशीर गुणधर्म आढळतात. आयुर्वेदातही याला अमृत किंवा संजीवनी अशी उपमा दिली आहे. आवळ्याला आयुर्वेदात अमृतफळ किंवा धात्री फळ म्हणतात, जे वैदिक काळापासून औषध म्हणून वापरले जात आहे. खरे तर, आयुर्वेदात आवळ्याचा उपयोग काष्ठौषधी (वनस्पतींपासून बनवलेले औषध), रसौषधी (धातू-खनिजांपासून बनवलेले औषध) आणि अनेक मिश्रित रसायने आणि रसायने यांमध्ये विविध स्वरूपात केला जातो.
आवळ्याचे गुणधर्म आणि फायदे: डॉ. राजेश शर्मा सांगतात की, सकाळी रिकाम्या पोटी एक ते दोन आवळा खाणे खूप फायदेशीर आहे. परंतु एका दिवसात दोनपेक्षा जास्त ताज्या आवळ्याचे सेवन करणे टाळावे, अन्यथा आरोग्यावर विपरीत परिणाम होऊ शकतो. या व्यतिरिक्त जर तुम्ही ताजे आवळे खात असाल तर दिवसभर पाणी पिणे आवश्यक आहे. विशेष म्हणजे आवळ्यामध्ये व्हिटॅमिन सी किंवा एस्कॉर्बिक अ‍ॅसिड मुबलक प्रमाणात आढळते. याशिवाय पोटॅशियम, कॅल्शियम, मॅग्नेशियम, लोह, कार्बोहायड्रेट्स, फायबर, कॅरोटीन, व्हिटॅमिन ए-बी कॉम्प्लेक्स, लघवीचे प्रमाण वाढवणारा पदार्थ आणि अँटिऑक्सिडंट्ससह इतर अनेक पोषक आणि आरोग्यासाठी फायदेशीर घटक आढळतात.
आरोग्यासाठी फायदेशीर गुणधर्म: आवळ्याच्या रसाचे सेवन केल्याने घेतलेल्या अन्नातील पोषक तत्वांचे शोषण अधिक चांगल्या प्रकारे होते. याच्या नियमित सेवनाने कोलेस्ट्रॉल आणि हृदयविकारात आराम मिळतो. आवळा शरीरातील विषारी पदार्थ म्हणजेच हानिकारक पदार्थ बाहेर काढण्यासही मदत करतो. आवळ्यामध्ये कॅल्शियम मुबलक प्रमाणात आढळते. याच्या सेवनाने हाडे मजबूत होतात. ऑस्टियोपोरोसिस, संधिवात आणि सांधेदुखीच्या समस्येतही आराम मिळतो. आवळ्यामध्ये व्हिटॅमिन सी मुबलक प्रमाणात आढळते, त्यामुळे ते त्वचा आणि केस निरोगी, मजबूत आणि सुंदर ठेवण्याचे काम करते. हे त्वचेच्या खराब झालेल्या पेशी दुरुस्त करण्यास देखील मदत करते.
