नवी दिल्ली- पाकिस्तानच्या सीमेलगत असलेले आणि शेतकरी आंदोलनात सक्रिय घेतलेल्या शेतकऱ्यांमुळे पंजाब विधानसभेच्या निवडणुकीकडे ( election 2022 ) लक्ष लागलेले आहे. या निवडणुकीतील जाणून घ्या, ठळक मुद्दे.
पंजाब विधानसभा निवडणुकीत 2022 मध्ये या ठिकाणी आहे अटीतटीच्या लढत (Punjab Vidhan Sabha Elections 2022 )
पंजाब विधानसभा निवडणुकीची लढत यावेळी खूपच रंजक असणार आहे. कॅप्टन अमरिंदर सिंग यांनी स्थापन केलेला नवीन पंजाब लोक काँग्रेस पक्षही यावेळी आम आदमी पक्षासोबत निवडणूक लढवण्यासाठी रिंगणात आहे. अकाली दल पहिल्यांदाच भाजपपासून वेगळे निवडणूक लढवत आहे. यावेळी अशा पाच जागा आहेत जिथे पाच दिग्गज नशीब ( 5 HOT Seats with Seniors Leaders In Punjab ) आजमावित आहेत.
- लांबा विधानसभेची निवडणूक
लांबा विधानसभेची निवडणूक चर्चेत आहे. कारण, शिरोमणी अकाली दलाचे नेते आणि पाचवेळा मुख्यमंत्री पदाची जबाबदारी पाडलेले प्रकाशसिंग बादल पुन्हा एकदा रिंगणात आहेत. बादल हे देशातील सर्वात जुन्या नेत्यांपैकी एक आहेत. काँग्रेसने जगपाल सिंग यांना तर आम आदमी पार्टीने गुरमीत खुडिया यांना बादल यांच्या विरोधात निवडणुकीच्या रिंगणात उभे केले आहे. लांबा विधानसभेच्या जागेवर विविध पक्षांचे एकूण 7 उमेदवार रिंगणात आहेत.
- अमृतसर पूर्व विधानसभा
काँग्रेसचे दिग्गज नेते आणि प्रदेशाध्यक्ष नवज्योतसिंग सिद्धू हे राष्ट्रीय राजकारणात सतत चर्चेत असतात. ते अमृतसर पूर्व विधानसभेच्या जागेवरून निवडणूक लढवित आहे. त्यांच्या विरोधात अकाली दलाचे नेते बिक्रम मजिठिया हे निवडणुकीच्या रिंगणात आहे. वास्तविक, दोन्ही नेत्यांनी आतापर्यंत एकही विधानसभा निवडणूक हरलेली नाही. अशा स्थितीत या दोघांपैकी एकाचा पराभव निश्चित आहे. कोणता नेता बाजी मारणार याकडे जनेतेचे लक्ष लागलेले आहे.
पूर्व अमृतसरमधून एकूण 10 उमेदवार रिंगणात आहेत. येथे भाजप आघाडीने जगमोहन सिंग राजू यांना उमेदवारी दिली आहे. राजू हे तामिळनाडू केडरचे आयएएस अधिकारी होते. काही दिवसांपूर्वी त्यांनी स्वेच्छा निवृत्ती घेत राजकारणात प्रवेश केला होता.
- भदौर
चमकौर साहिब विधानसभा मतदारसंघाची निवडणूक मुख्यमंत्री चरणजीत सिंग चन्नी यांच्यामुळे चर्चेत आहे. चन्नीही या जागेवरून निवडणूक लढवित आहेत. खरे तर काँग्रेसने त्यांना दोन विधानसभा जागांवरून उमेदवारी दिली आहे. या जागेवरून नऊ उमेदवार रिंगणात आहेत. आम आदमी पक्षाने चरणजित सिंग आणि अकाली दल-बसपा युतीने हरमोहन सिंग यांना उमेदवारी दिली आहे. दोन्ही उमेदवारांनी चन्नी यांच्या विरोधात जोरदार प्रचार केला आहे. आहेत. याशिवाय भदौरमधून चन्नीही रिंगणात आहेत. भदौरमध्ये 13 उमेदवार रिंगणात आहेत. आम आदमी पक्षाने लाभ सिंह उघोके तर अकाली दलाने सतनाम सिंग राही यांना उमेदवारी दिली आहे.
- पटियाला
माजी मुख्यमंत्री कॅप्टन अमरिंदर सिंग पटियाला शहरी विधानसभा मतदारसंघातून आपले नशीब आजमावत आहेत. ही आपली शेवटची निवडणूक असल्याचे त्यांनी गेल्या निवडणुकीत सांगितले आहे. काँग्रेसपासून फारकत घेत ते पुन्हा रिंगणात आहेत. येथे एकूण 17 उमेदवार रिंगणात आहेत. 'आप'ने माजी महापौर अजितपाल कोहली तर काँग्रेसने माजी महापौर विष्णू शर्मा यांना रिंगणात उतरवले आहे. कॅप्टन यांच्या पक्षाची भाजपसोबत युती आहे. त्यामुळे भाजपने येथे आपला उमेदवार उभा केलेला नाही. ही निवडणूक त्यांचे भविष्यातील राजकारण ठरवेल, असे मानले जात आहे.
- जलालाबाद
जलालाबाद विधानसभा जागा एसएडी-बसपा युतीसाठी खास आहे. कारण अकाली मुख्यमंत्री सुखबीर सिंग बादल रिंगणात आहेत. या जागेवरून 15 उमेदवार निवडणूक रिंगणात आहेत. काँग्रेसने मोहन सिंग फलियानवाल यांना तर आम आदमी पक्षाने जगदीप कंबोज यांना तिकीट दिले आहे.
- धुरी
धुरी विधानसभेची जागा आम आदमी पक्षासाठी महत्त्वाची आहे. कारण त्यांचा मुख्यमंत्रिपदाचा चेहरा असलेले उमेदवार भगवंत मान रिंगणात आहेत. या जागेसाठी एकूण 12 उमेदवार रिंगणात आहेत. अकाली दलाने प्रकाश चंद गर्ग यांना तर काँग्रेसने दलवीर सिंग गोल्डी यांना उमेदवारी दिली आहे.
हेही वाचा-Uttarakhand Election 2022 : हे आहेत उत्तराखंडमधील 'टॉप 5 कोट्यधीश' उमेदवार
पंजाबच्या या चार जागांवर चुरस : महिला उमेदवारांमध्ये चुरशीची लढत, सोनू सूदची बहीणही रिंगणात ( competition among women candidates in Punjab )
पुणे- पंजाब विधानसभा निवडणुकीत काही जागांवरील निवडणूक चर्चेत आहेत. कारण, या जागांवर पुरुष उमेदवारांपेक्षा महिला उमेदवारांची अधिक चर्चा आहे. यामध्ये मलोत, मालेरकोटला, मोगा आणि मुक्तसर या मतदारसंघाचा समावेश आहे.
- काँग्रेसने मलोत, मालेरकोटला, मोगा आणि मुक्तसर या चारही विधानसभा जागांवर महिला उमेदवार उभे केले आहेत. आम आदमी पक्षाने चारपैकी दोन जागांवर महिला उमेदवारांना तिकीट दिले आहे. शेतकरी संघटनांचे राजकीय पक्ष आणि माजी मुख्यमंत्री कॅप्टन अमरिंदर सिंग यांच्या पंजाब लोक काँग्रेसनेही प्रत्येकी एका महिला उमेदवाराला उभे केले आहे. या चार विधानसभा जागांवर महिलांमधील लढत अतिशय रंजक असणार आहे.
- मलोत विधानसभा मतदारसंघात काँग्रेस आणि आप आमने सामने आहेत. काँग्रेसने येथून आपच्या बंडखोर रुपिंदर कौर रुबी यांना उमेदवारी दिली आहे. 'आप'ने माजी खासदार प्रा. साधू सिंह यांच्या कन्या डॉ. बलजीत कौर यांना तिकीट दिले आहे. त्यामुळेच ही निवडणूक चुरशीची आहे.
- मालेरकोटलाबद्दल दोन माजी डीजीपींच्या पत्नींमध्ये थेट सामना आहे. माजी डीजीपी मोहम्मद मुस्तफा यांच्या पत्नी आणि कॅबिनेट मंत्री रजिया सुलताना यांना काँग्रेसने तिकीट दिले आहे. तर पंजाब लोक काँग्रेसने माजी डीजीपी मोहम्मद इझार आलम यांच्या पत्नी फरजाना आलम यांना तिकीट दिले आहे. या दोन महिला उमेदवार पारंपरिक प्रतिस्पर्धी मानल्या जातात. रझिया सुलताना यांनी तीनवेळा तर फरजाना आलम यांनी ही एकदा जागा जिंकली आहे.
- अभिनेता सोनू सूदची बहीण मालविका निवडणुकीच्या रिंगणात उतरल्याने मोगा जागेवरील लढत खूपच रोचक बनली आहे. काँग्रेसने मोगामधून मालविका सूद सच्चर यांना उमेदवारी दिली आहे. त्याचवेळी मालविका यांच्यासमोर 'आप'ने डॉ. अमनदीप कौर अरोरा यांना उमेदवारी दिली आहे. या दोघांमध्ये चुरशीची लढत असल्याचे मानले जात आहे.
- मुक्तसर विधानसभा मतदारसंघात काँग्रेस आणि शेतकरी यांच्यात थेट लढत आहे. काँग्रेसने माजी आमदार करण कौर ब्रार यांना उमेदवारी दिली आहे. संयुक्त समाज मोर्चाने अनूप कौर यांना तिकीट दिले आहे. माजी मुख्यमंत्री करण कौर बरारी या हरचरण सिंग ब्रार यांच्या सून आहेत. अनूप कौर दिल्लीतून निवडणुकीसाठी पंजाबमध्ये आल्या आहेत. त्यांनी एसजीटीबी खालसा कॉलेज, डीयूमध्ये सहाय्यक प्राध्यापक म्हणून काम केले आहे.
हायकमांडने महिला उमेदवारांना तिकीट देऊन महिला कोणत्याही उमेदवारापेक्षा कमी नसल्याचा संदेश दिला. ईव्हीएममध्ये उमेदवारांचे भवितव्य आहे. कोणत्या जागेवरून कोणती महिला उमेदवार जिंकेल, हे पाहणे औत्सुक्याचे ठरणार आहे.
पंजाबमधील 117 जागांची भौगोलिक स्थिती आणि एकूण मतदार यादी ( vote bank Majha Malwa Doaba )
- पंजाबमधील 117 जागांसाठी एका टप्प्यात मतदान झाले आहे. यापूर्वी निवडणुकीची तारीख 14 फेब्रुवारी जाहीर करण्यात आली होती, मात्र राजकीय पक्षांच्या विनंतीवरून ती पुढे ढकलण्यात आली होती. राज्यातील 2.12 कोटी मतदार हे नवीन सरकारची निवड करतील. भौगोलिकदृष्ट्या पंजाबच्या कोणत्या भागावर या निवडणुकांवर परिणाम होतो ते समजून घ्या
- पंजाब माझा, माळवा आणि दोआबामध्ये विभागला गेला आहे. माळव्यात सर्वाधिक ६९ जागा आहेत. या प्रदेशात फिरोजपूर, फरीदकोट, फाजिल्का, श्री मुक्तसर साहिब, मोगा, भटिंडा, बर्नाला, मानसा, लुधियाना, मोहाली, संगरूर, मालेरकोटला आणि पटियाला जिल्ह्यांचा समावेश आहे.
- अमृतसर, तरनतारन, गुरुदासपूर आणि पठाणकोट जिल्हे माझा प्रदेशात येतात आणि होशियारपूर, जालंधर, नवांशहर आणि कपूरथला हे दोआबाचा भाग आहेत.
- माळवा फिरोजपूर, फरीदकोट, फाजिल्का, श्री मुक्तसर साहिब, मोगा, भटिंडा, बर्नाला, मानसा,
लुधियाना, मोहाली, संगरूर, मालेरकोटला आणि पटियाला
माझा अमृतसर, तरन तारण, गुरुदासपूर आणि पठाणकोट
दोआबा होशियारपूर, जालंधर, नवांशहर आणि कपूरथला
सध्या पंजाबमधील एकूण गावांची संख्या १२,८५८ (१२,०००,८५८) आहे. पंजाबमधील 117 विधानसभा जागांपैकी सुमारे 50 जागांवर विशेष मागासवर्गीयांची मते निर्णायक आहेत. दोआबात 37 टक्के, माळव्यात 31 टक्के आणि माढामध्ये 29 टक्के लोकसंख्या अनुसूचित जातीची आहे. तसे पाहता, माळवा भागात अनुसूचित जातीची लोकसंख्या सर्वाधिक आहे. विशेष म्हणजे ही लोकसंख्या विविध धार्मिक शिविरांशी जोडलेली असते आणि त्यांच्या शिविरांच्या सूचनेनुसार शेवटच्या क्षणी निर्णय घेण्याचे समीकरण बदलतात.