भारतात रस्ते अपघातांमुळे सर्वाधिक मृत्यू आणि गंभीर जखमी होतात. अनेक जण कायमचे अपंग होतात. आज आपण या अपघातांमागील वेगवेगळी कारणे (Dont make these mistakes while driving) काय आहेत? ते जाणून घेऊया. तर अपुरी झोप, अनुभवी वाहन चालक नसणे, ओव्हर स्पीड, धुके, मद्यपान आणि ओव्हरटेकिंग अशी वेगवेगळी कारणे आहेत. मात्र आपल्या चुका सुधारुन सुरक्षित वाहन (drive safely) चालविल्यास आपण आपल्यासह अनेकांचा जीव (Jan Hai To Jahan Hai) वाचवु शकतो. (Utility News)
वाहन चालकांची अपुरी झोप :जे वाहनचालक नीट झोपत नाहीत किंवा ज्यांना पाच तासांपेक्षा कमी झोप मिळते, अशा वाहनचालकांना अपघात होण्याची शक्यता जास्त असते. महामार्गावर नीट झोप न घेणारे चालक 40% रस्ते अपघातांना जबाबदार आहेत. तर 40 टक्के अपघात हे ड्रायव्हरच्या अपुऱ्या झोपेमुळे होतात, असेही सांगण्यात आले. दुपारी 1 ते 3 मध्ये जेवणानंतर झोप येते, त्यामुळे बहुतेक अपघात होतात. तसेच पहाटे 2 ते पहाटे 5 दरम्यान ही गाढ झोपेची वेळ असते, त्यामुळे यावेळी चालकाची सतर्कता कमी होते.
अनुभव देखील महत्वाचा :झोपेच्या कमतरतेमुळे ब्रेक लावण्यासाठी, एक्सीलरेटरवरून पाय काढण्यासाठी किंवा तुमचा वेग कमी करण्यासाठी सतर्कता कमी होऊ शकते. रात्रीच्या वेळी व्यावसायिकपणे वाहन चालवणाऱ्या बहुतांश चालकांकडे त्या वेळी वाहन चालविण्याचे कोणतेही प्रशिक्षण किंवा अनुभव नसतो. काही लोक रात्री गाडी चालवतात जेणेकरून कमी रहदारीमुळे ते लवकर त्यांच्या गंतव्यस्थानी पोहोचतील. रिकाम्या रस्त्यावर वेग वेगवान ठेवल्याने अपघात होतो. काही लोक दिवसा चांगली गाडी चालवतात. पण रात्री अनुभव नसल्यामुळे ते झोपतात आणि अपघात होतो.
ओव्हरस्पीडिंगमुळे होणारे अपघात :रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाच्या अहवालात ओव्हरस्पीडिंगमुळे होणारे अपघात हे सर्वात धोकादायक आणि जीवघेणे असल्याचे म्हटले आहे. याची तीन प्रमुख कारणे आहेत. जास्त वेगाने, वाहनाला अधिक ब्रेकिंग अंतर आवश्यक आहे. म्हणजे जेव्हा वेग जास्त असेल तेव्हा वाहनाला थांबण्यासाठी जास्त जागा लागेल. दुसरीकडे, कमी वेगाने धावणारे वाहन ब्रेक लावताच लगेच थांबते. भरधाव वेगाने धावणारे वाहन अपघातग्रस्त झाल्यास त्याची तीव्रता जास्त असते. त्यामुळे अपघात गंभीर होतो. भरधाव वेगात गाडी चालवणाऱ्या चालकाला रस्त्यावर घडणाऱ्या गोष्टी समजून घेण्यासाठी आणि निर्णय घेण्यासही कमी वेळ मिळतो. अशा परिस्थितीत अनेक वेळा वाहनचालक चुकीचा निर्णय घेतात आणि अपघाताला सामोरे जावे लागते.
सुरक्षित ड्रायव्हिंग महत्वाची :गती मर्यादा नेहमी लक्षात ठेवा. दारू पिऊन गाडी चालवू नका. शहरात वेगाने वाहन चालवू नका. सार्वजनिक रस्त्यावर कारची शर्यत लावू नका. लवकर घर सोडा, जेणेकरून वेळेवर कुठेतरी पोहोचण्यासाठी तुम्हाला वेगवान गाडी चालवावी लागणार नाही. वेळोवेळी स्पीडोमीटरकडे पहात रहा. लक्ष द्या आणि वेग मर्यादा ओलांडू नका.
धुके हे देखील अपघाताचे कारण :देशातील घातक धुक्यामुळे वाढत्या अपघातांमुळे आंतरराष्ट्रीय रस्ते महासंघाने भारत सरकारकडे सर्व वाहनांमध्ये मागील फॉग लाइट अनिवार्य करण्याची मागणी केली होती. धुके, वादळ आणि पावसामुळे रस्त्यावरील दृश्यमानता कमी होते. त्यामुळे वाहनचालकांना रस्त्यावर दूरवर दिसत नाही. पुढे काय आहे ते दुरून समजू शकत नाही. जवळ आल्यानंतर तुमच्या वाहनावर नियंत्रण ठेवता येत नाही. कमी दृश्यमानतेमध्ये वेग वाढल्यास अपघाताचा धोका अधिक असतो. यामुळेच डिसेंबर ते फेब्रुवारी या काळात पूर्व भारतात धुक्यामुळे अपघाताच्या घटनांमध्ये वाढ होते.
धुक्यात वाहन चालवताना घ्या काळजी : धुक्यात वाहन चालवणे केवळ अवघडच नाही, तर जीवघेणेही ठरू शकते. अशा परिस्थितीत तुम्ही या टिप्स फॉलो करून सुरक्षितपणे गाडी चालवू शकता. धुक्यात गाडीचा वेग कमी ठेवा. धुक्यात तुमचे डोळे काम करत नाहीत, कान काम करत आहेत, त्यामुळे तुमच्या आजूबाजूला, समोरून आणि मागून येणाऱ्या इतर वाहनांच्या आवाजाबाबत सतर्क राहा. अशा हवामानात वाहन चालवताना फोन घेऊ नका. कार चालवताना हेडलाइट्स चालू ठेवा. यामुळे दृश्यमानता थोडी सुधारेल. उच्च बीम प्रकाश वापरू नका. या दिव्यांचे प्रतिबिंब डोळे विस्फारू शकते. दाट धुक्यात रस्त्याच्या मधोमध कुठेही गाडी थांबवू नका. जर तुम्हाला थांबायचे असेल, तर वाहतुकीच्या प्रवाहापासून दूर पार्किंगची जागा किंवा सुरक्षित जागा शोधा. तुम्ही अनोळखी ठिकाणी असाल, धुके असेल तर गुगल मॅप वापरा. सुरक्षित वेग राखा. अचानक वेग वाढवू किंवा कमी करू नका. वाहन चालविण्यावर पूर्ण लक्ष केंद्रित करा आणि लक्ष विचलित होऊ नका. वाहनाचे विंडशील्ड आणि खिडक्या स्वच्छ ठेवा.
मद्यपान करून वाहन चालवणे :हे रस्ते अपघातांचे तिसरे सर्वात मोठे कारण आहे. दारू पिऊन अपघात का होतात? त्याचे कारण असे की, अल्कोहोल प्यायल्यानंतर मेंदू नीट काम करू शकत नाही. नशेत असलेला माणूस योग्य निर्णय घेऊ शकत नाही. अल्कोहोलमुळे दृष्टीवरही परिणाम होतो. काही लोकांना सर्वकाही अस्पष्ट दिसते, तर काही लोकांना एक ऐवजी दुहेरी गोष्टी दिसतात.
सीट बेल्टमुळे बांधुन वाहन चालवा :कारच्या पुढच्या सीटवर बसलेल्या प्रवाशाला सीट बेल्ट घातल्याने गंभीर दुखापत किंवा मृत्यूचा धोका कमी होतो. त्याच वेळी, मागे बसलेल्या लोकांनी देखील सीट बेल्ट लावला, तर गंभीर अपघात आणि मृत्यूचा धोका देखील कमी होऊ शकतो. (Utility News)
