गोरखपूर (उत्तरप्रदेश): Biodegradable Drone: अभियांत्रिकीचे शिक्षण घेणारे विद्यार्थी संशोधनातून आपले नाव उज्ज्वल करतात. त्यांच्या संशोधनाचा समाजालाही अनेक प्रकारे फायदा होतो. सध्याच्या युगात ड्रोन तंत्रज्ञानावर मोठे काम केले जात आहे. अशा परिस्थितीत गोरखपूरच्या मदन मोहन मालवीय तंत्रज्ञान विद्यापीठाच्या इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन विभागाच्या Communication Department of Gorakhpur University विद्यार्थ्यांनी मिळून बायोडिग्रेडेबल ड्रोन बनवण्यात यश मिळविले आहे. त्याचे वजन सुमारे 750 ग्रॅम आहे. University made biodegradable drones
पॉली लॅक्टिक अॅसिडपासून तयार केलेले ड्रोन : हे ड्रोन त्याच्या क्षमतेनुसार आणि तंत्रज्ञानानुसार काम करेल, तसेच पर्यावरणालाही फायदा होईल. ते खराब झाल्यानंतर 6 महिन्यांच्या आत जमिनीत विरघळून जाऊ शकते. यामुळे पर्यावरणाची हानी होणार नाही. पर्यावरणासाठी सुरक्षित मानले जाणारे जैवविघटनशील पदार्थ पॉली लॅक्टिक ऍसिड म्हणजेच पीएलएपासून बनवले जाते. पॉली लॅक्टिक अॅसिडपासून तयार करण्यात आलेल्या ड्रोनला देशपातळीवर आयोजित मोबाइल काँग्रेसमध्येही दाद मिळाली आहे.
गोरखपूरमध्ये पॉली लॅक्टिक अॅसिडपासून बनवले बायोडिग्रेडेबल ड्रोन, 'ही' आहे खासियत कार्बन फायबरपासून बनवलेले ड्रोन ५० वर्षे नष्ट होत नाहीत :पारंपारिक ड्रोन कार्बन फायबरचे बनलेले असतात, जे खराब झाल्यानंतर 50 वर्षे जमिनीत नष्ट होत नाहीत. ऱ्हास प्रक्रियेदरम्यान कार्बन फायबर मातीत घातक कार्बन रसायने उत्सर्जित करतात. त्यामुळे पर्यावरणाच्या आरोग्यालाही हानी पोहोचते. ते कर्करोगाचे कारण आहे, तर तंत्रज्ञान विद्यापीठाच्या विद्यार्थ्यांनी हे ड्रोन बनवले आहे. त्याची उड्डाण वेळ दीड तास आहे. ते एका वेळी 5 किमी त्रिज्याचे निरीक्षण करू शकते. त्याच्या निर्मितीची किंमतही खूप कमी आहे, तर पारंपरिक कार्बन फायबर 7 हजार रुपये प्रति किलो दराने उपलब्ध आहे. रिसर्च टीम लीडर विवेक शुक्ला स्पष्ट करतात की, त्याचे शरीर पॉलिलेक्टिक ऍसिडपासून तयार केले गेले आहे. त्यानंतर 3डी तंत्रज्ञानाने बॉडी प्रिंट करण्यात आली आहे. त्याच्या बांधकामाचे संपूर्ण काम विद्यापीठात ड्रोन तंत्रज्ञान विकसित करण्यासाठी तयार करण्यात आलेल्या प्रयोगशाळेत करण्यात आले आहे.
रिसर्च टीमचे सदस्य पीयूष त्रिपाठी यांनी सांगितले की, ड्रोनच्या तयारीमध्ये हवेचा दाब सहन करण्याची क्षमता असलेले शरीर त्याच्या बॅटरीपासून उड्डाण दरम्यान हवेच्या दाबापर्यंत तयार केले जाते. यामध्ये हे बायोडिग्रेडेबल ड्रोन पूर्णपणे प्रभावी आहे. या संशोधकांचे मार्गदर्शक आणि इलेक्ट्रॉनिक्स अँड कम्युनिकेशन विभागाचे प्राध्यापक संजयकुमार सोनी यांनी सध्याच्या युगात ही कामगिरी अत्यंत प्रभावी असल्याचे वर्णन केले आहे. ते म्हणाले की, अशा परिस्थितीत जेव्हा साहित्य महाग होत आहे आणि कोणतेही उपकरण तयार करण्यासाठी अधिक पैसे खर्च केले जात आहेत. अशावेळी पर्यावरणाच्या दृष्टीने कमी बजेटमध्ये तयार करण्यात आलेला हा बायोडिग्रेडेबल ड्रोन अतिशय प्रभावी आहे. इतर तंत्रज्ञानावरही संशोधनाचे काम सुरू असल्याचे त्यांनी सांगितले. त्यामुळे समाजाला विविध क्षेत्रात मोठा फायदा होणार आहे.
