ಇಂದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ದೇಶದ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನ ಇಡೀ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಕುತೂಹಲದಿಂದ ನೋಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್‌ ಪಕ್ಷದಿಂದ ಮರು ಆಯ್ಕೆ ಬಯಸಿದ್ದರೆ, ಅತ್ತ ಡೆಮಾಕ್ರೆಟಿಕ್‌ ಪಕ್ಷ ಜೋ ಬೈಡನ್ ಅವರನ್ನ ಕಣಕ್ಕಿಳಿಸಿದೆ.
ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಕಾಕಸ್, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಾವೇಶ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆ, ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಉದ್ಘಾಟನೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ಐದು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು.
ಈ ಕುರಿತು ಈಟಿವಿ ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಯಭಾರಿ ಗೌತಮ್ ಬಂಬಾವಾಲೆ, ಅಮೆರಿಕದ ಚುನಾವಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಭಾರತಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹಳ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ಗೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ‘ದಿ-ಫಸ್ಟ್-ಪಾಸ್ಟ್-ಪೋಸ್ಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಯಾರು ಗರಿಷ್ಠ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಜನಪ್ರಿಯ ಮತದ ಹೊರತಾಗಿ ‘ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜು’( ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಲ್ ಕಾಲೇಜ್) ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆ. ಅದು ಅತ್ಯಂತ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ.
ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಚುನಾವಣೆಗಳು 4 ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಫೆಬ್ರವರಿ / ಮಾರ್ಚ್‌ನಿಂದ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ. 9-10 ತಿಂಗಳುಗಳು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಹಲವಾರು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಗಬೇಕು.
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಕಾಕಸ್:ಅನೇಕ ಜನರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಸರ್ಕಾರ ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ತಮ್ಮ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜನರು ಒಂದೇ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು. ಇಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರೈಮರಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಕಸ್‌ಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ತಮ್ಮ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರ ಪರವಾಗಿ ಗೆಲ್ಲಲು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಅಭಿಯಾನ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ.
ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಮುಖ್ಯ ಮತದಾನ ಘಟನೆಗಳು ಪ್ರೈಮರೀಸ್ ಮತ್ತು ಕಾಕಸ್ ಮುಂಬರುವ ಸಮಾವೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಕಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರು ಚರ್ಚೆಗಳು ಮತ್ತು ಮತಗಳ ಸರಣಿಯ ಮೂಲಕ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗೆ ಮತ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಾವೇಶಗಳು:ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಪ್ರತಿ ಪಕ್ಷವು ಅಂತಿಮ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ನಾಮಿನಿಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಾವೇಶವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಜನರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಕಾಕಸ್‌ಗಳ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ತಮ್ಮ ನೆಚ್ಚಿನ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಪಕ್ಷದ ಅಂತಿಮ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನು ಸಮಾವೇಶಗಳ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯು ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸಂಗಾತಿಯನ್ನು (ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ) ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಈ ವರ್ಷ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಸೆನೆಟರ್ ಕಮಲಾ ಹ್ಯಾರಿಸ್ ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ 2020ರ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟಿಕ್ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆ:ಮೂರನೇಯದಾಗಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತದ ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದ ಜನರು ಒಬ್ಬ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ. ನವೆಂಬರ್ 3 ರಂದು ಅಮೆರಿಕನ್ನರು ಮತದಾನಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಅವರು ತಮ್ಮ ಅತ್ಯಂತ ಆದ್ಯತೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅವರ ಚಾಲನಾ ಸಂಗಾತಿ(ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ)ಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನಿರಂತರವಾಗಿ ಜನರು ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದಾಗ ಅವರು ಎಲೆಕ್ಟರ್ಸ್‌ ಎಂಬ ಜನರ ಗುಂಪಿಗೆ ಮತ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮೈನೆ ಮತ್ತು ನೆಬ್ರಸ್ಕಾ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಒಬ್ಬ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯು ಒಂದು ರಾಜ್ಯದ ಜನರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದರೆ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯು ಆ ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲ ಚುನಾವಣಾ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಹೆಚ್ಚು ಚುನಾವಣಾ ಮತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷನಾಗುತ್ತಾನೆ.
ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜು:ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಹೆಜ್ಜೆ ‘ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜು’. ಎಲೆಕ್ಟರಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಎನ್ನುವುದು ರಾಜ್ಯದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದ ಮತದಾರರು ಅಥವಾ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಮತ ಚಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಯಾರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯವು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ (ಸೆನೆಟ್, ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರೆಪ್ರೆಸೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್) ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಎಲೆಕ್ಟರ್ಸ್‌ ಅನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದ ಪಾಲಿಸಿ ಪ್ರಕಾರ ಒಟ್ಟು 538 ಚುನಾಯಿತರನ್ನ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ ಪ್ರತಿ ಚುನಾಯಿತರು ಒಂದು ಮತ ಚಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು (270) ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ.
ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯು ಇತರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ 2016ರಲ್ಲಿ ಹಿಲರಿ ಕ್ಲಿಂಟನ್ ಅವರು ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪ್ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಕ್ಲಿಂಟನ್ ಆ ಮತಗಳನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂಖ್ಯೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಗೆದ್ದರು ಮತ್ತು ಇತರ ಹಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಟ್ರಂಪ್ ವಿರುದ್ಧ ಸೋತರು. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಕ್ಲಿಂಟನ್ ಅವರು ಹೆಚ್ಚು ಮತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಅವರು ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಲ್ ಕಾಲೇಜು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಚುನಾವಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಮಾಣದ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕು ಎಂದು ಮಾಜಿ ರಾಯಭಾರಿ ಬಂಬವಾಲೆ ವಿವರಿಸಿದರು.
ಯುನೈಟೆಡ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಚುನಾವಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನದ ದಿನಕ್ಕೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಮೊದಲು ಒಬ್ಬರು ಮತ ಚಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಈ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 75 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು ಈಗಾಗಲೇ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನವೆಂಬರ್ 3ರಂದು ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಮತದಾರರು ಮತದಾನ ಮಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಮತದಾನ ದಿನದಂದು ಪಕ್ಷವು ಗರಿಷ್ಠ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿದ್ದರೂ ಸಹ ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಸೋಲುವಂತೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಬಹುದು ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
