ગુજરાત

gujarat

ETV Bharat / sports

ભારતીય પુરૂષ હોકી ટીમનો સુવર્ણ ઈતિહાસ - Golden history

ભારતની પુરૂષ હોકી ટીમ એક સમય 1-3થી પાછળ હોવા છતા શાનદાર રમત રમતા 41 વર્ષ બાદ ઓલ્પિક પદક જીતીને દેશને ગૌરવ અપાવ્યું હતું. ભારતે ટોક્યો ઓલ્પિકમાં બ્રોન્સ પદક માટે રોમાંચક મેચમાં જર્મનીને 5-4થી હરાવ્યું હતું. એક સમય હતો કે સતત 6 વાર ભારતની ટીમે ગોલ્ડ જીત્યા હતા.

hocky
ભારતીય પુરૂષ હોકી ટીમનો સુવર્ણ ઈતિહાસ

By

Published : Aug 6, 2021, 8:46 AM IST

  • ભારતીય પુરૂષ ટીમએ દેશને આપાવ્યો બ્રોન્ઝ
  • 41 વર્ષ બાદ દેશે જીત્યું મેડલ
  • ભારતિય હોકી ટીમનો સ્વર્ણિમ ઈતિહાસ

ટોક્યો: ભારતીય પુરુષ હોકી ટીમએ ગુરૂવારે બ્રોન્ઝ પદક માટે મેચમાં જર્મનીને 5-4 થી હરાવીને 41 વર્ષ બાદ ઓલ્પિક પદક જીતી ઈતિહાસ રચ્યો હતો. ભારતીય ટીમ ભલે મોસ્કો સામે હારી ગઈ પણ કાસ્ય પદક જીતીને પોતાના દેશને ગૌરવ અપાવ્યું હતું.

મનપ્રિત સિંહ

મનપ્રીત સિંહ: પ્રેરણાદાયક કપ્તાન

જલંધરના મીઠાપૂરના એક નાના ગામડામાંથી 29 વર્ષના મનપ્રીતએ નાની વયે જ પોતાની માતાને મહેનત કરતા જોઈ હતી. તેમની માતાને પરિવારના ભરણપોષણ માટે પહેલેથી જ કામ કરતા હતા, કારણ કે તેમના પતિ માનસિક રીતે અસ્વસ્થ હતા. મનપ્રીત જ્યારે સુલ્તાન અલજાન શાહ કપમાં રમી રહ્યા હતા ત્યારે તેમના પિતાનું નિધન થઈ ગયું હતું. ભારતીય કપ્તાને 2011માં 19 વર્ષની વયે આંતરરાષ્ટ્રીય ડેબ્યું કર્યું હતું. વરિષ્ઠ ટીમના સભ્ય તરીકે તેમની પ્રથમ મોટી ટુર્નામેન્ટ 2012 લંડન ઓલિમ્પિક હતી. ત્યાર બાદ તેણે તમામ મોટી ટુર્નામેન્ટમાં દેશનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું છે અને 2014 એશિયન ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતનાર ભારતીય ટીમનો ભાગ હતો.મનપ્રીતની કેપ્ટનશીપ હેઠળ ભારતે 2018 એશિયન ચેમ્પિયન્સ ટ્રોફીનો ખિતાબ જીત્યો. તેમને 2019 માં FIH પ્લેયર ઓફ ધ યર તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા. તેને ગયા વર્ષે કોવિડ -19 થી ચેપ લાગ્યો હતો.

પી.આર.જીશ્રેશ

પીઆર શ્રીજેશ: ભારતીય દિવાલ

કેરળના એર્નાકુલમ જિલ્લાના કિઝક્કમ્બલમ ગામમાં ખેડૂત પરિવારમાં જન્મેલા શ્રીજેશ ભરત વિશ્વના શ્રેષ્ઠ ગોલકીપરમાંથી એક છે. 35 વર્ષીય શ્રીલંકામાં 2006 સાઉથ એશિયન ગેમ્સમાં પોતાની વરિષ્ઠ ટીમની શરૂઆત કરી હતી અને 2011 થી રાષ્ટ્રીય ટીમનો અભિન્ન ભાગ છે. તેમને 2016 માં કેપ્ટન તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. ટીમે તેમના નેતૃત્વમાં 2016 અને 2018 માં FIH મેન્સ હોકી ચેમ્પિયન્સ ટ્રોફીમાં સિલ્વર મેડલ જીત્યો હતો. તેના પિતા પીવી રવીન્દ્રને ગોલકીપિંગ કીટ મેળવવા માટે પોતાની ગાય વેચવી પડી હતી.

હરમનપ્રિત સિંહ

હરમનપ્રીત સિંહ: ડ્રેગ-ફ્લિકનો બાદશાહ

અમૃતસરની હદમાં આવેલા જંડિયાલા ગુરુ ટાઉનશીપ ગામમાં રહેતા ખેડૂતનો પુત્ર, હરમનપ્રીતે 2015 માં આંતરરાષ્ટ્રીય હોકીમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. તે 2016 ની સુલતાન અઝલાન શાહ કપ અને FIH મેન્સ ચેમ્પિયન્સ ટ્રોફીમાં સિલ્વર જીતનાર ટીમોનો ભાગ હતો. તેમણે પુરુષોની વર્લ્ડ સિરીઝ ફાઈનલ્સ તેમજ 2019 ઓલિમ્પિક ક્વોલિફાયરમાં ભારતના સુવર્ણ વિજેતા અભિયાનમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી.

આ પણ વાંચો : રાજ્યોને OBCની યાદી બાનાવવાની મંજૂરીથી લાભ !

રૂપિન્દર પાલ સિંહ: ડ્રેગ ફ્લીકર

પોતાના સાથીઓમાં 'બોબ' તરીકે જાણીતા, રૂપિંદર વિશ્વના સૌથી ભયંકર ડ્રેગ-ફ્લિકર્સમાંના એક છે. ઉચા ડિફેન્ડરે 2010 માં સુલતાન અઝલાન શાહ ટુર્નામેન્ટમાં આંતરરાષ્ટ્રીય પદાર્પણ કર્યું હતું, જ્યાં ભારતે ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો.

સિમરજીત સિંહ

સિમરનજીત સિંહ: સુપર સ્ટ્રાઈકર

જર્મની સામે બ્રોન્ઝ મેડલ પ્લે-ઓફમાં ગોલ કરનાર 24 વર્ષીયને આંતરરાષ્ટ્રીય ઓલિમ્પિક સમિતિએ 'વૈકલ્પિક ખેલાડી' ને ટીમમાં સામેલ કરવાની મંજૂરી આપ્યા બાદ મેદાનમાં ઉતરવાની તક મળી. જલંધરની સુરજીત સિંહ હોકી એકેડમીમાં પ્રેક્ટિસ કરનાર સિમરનજીત ભારતની 2016 જુનિયર વર્લ્ડ કપ વિજેતા ટીમના સભ્ય પણ હતા. તેમના પિતરાઇ અને જુનિયર વર્લ્ડ કપ ટીમના સાથી ગુરજંત સિંહ પણ આ ટીમનો ભાગ છે. ગુરજંતનો પરિવાર ઉત્તર પ્રદેશના પીલીભીત શહેરનો રહેવાસી છે.

હાર્દિક સિંહ: ભવિષ્યનો સ્ટાર

હાર્દિકની નસોમાં હોકી છે. તેના પિતાથી લઈને તેના કાકા અને કાકી સુધી, હોકીમાં દેશનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું છે. જલંધરના ખુસરુપુરમાં જન્મેલો 22 વર્ષનો મિડફિલ્ડર તેના કાકા જુગરાજ સિંહની દેખરેખ હેઠળ પ્રેક્ટિસ કરે છે, જે ભૂતપૂર્વ ભારતીય ડ્રેગ-ફ્લિકર છે. તેના કાકા ગુરમેલ સિંહ 1980 ના ઓલિમ્પિકમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતનાર ભારતીય ટીમના સભ્ય હતા. હાર્દિકે 2018 ની હીરો એશિયન ચેમ્પિયન્સ ટ્રોફીમાં વરિષ્ઠ ટીમ સાથે આંતરરાષ્ટ્રીય હોકીમાં પ્રવેશ કર્યો હતો જ્યાં ભારતે ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો.

ગ્રાહમ રીડ

ગ્રેહામ રીડ: કોચ

રીડ 1992 ની બાર્સેલોના ઓલિમ્પિકમાં સિલ્વર મેડલ જીતનાર ઓસ્ટ્રેલિયન હોકી ટીમના સભ્ય હતા. તેને 130 આંતરરાષ્ટ્રીય મેચનો અનુભવ છે. મહાન રિક ચાર્લ્સવર્થના શિષ્ય, રીડ 2014 માં ટોચના સ્થાને પહોંચતા પહેલા પાંચ વર્ષ સુધી ઓસ્ટ્રેલિયન ટીમના સહાયક કોચ હતા. તેમની દેખરેખ હેઠળ, ઓસ્ટ્રેલિયા ક્વાર્ટર ફાઇનલમાં નેધરલેન્ડ સામે હાર્યા બાદ રિયો ઓલિમ્પિકમાં છઠ્ઠા સ્થાને રહ્યું હતું. 57 વર્ષીયને 2019 માં ભારતીય પુરુષ ટીમના કોચ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.

ભારતીય હોકીનો સુવર્ણ યુગ

હોકી, ભારતીય ટીમે આ રમતએ તે સુવર્ણ કાળ પણ જોયો હતો, જે જાણે ક્યાંક ખોવાઈ ગયો હોય. ભારતમાં હોકી એક સમયે તે ઉંચાઈ પર હતી જ્યારે ભારતની ટીમે સતત 6 ગોલ્ડ જીત્યા હતા. બ્રિટનની ગુલામીની સાંકળોમાં બંધાયેલી ભારતીય ટીમ હોય કે સ્વતંત્ર દેશ. વર્ષ 1928 થી વર્ષ 1956 સુધી, ઓલિમ્પિકમાં ગોલ્ડ મેડલ માત્ર ભારતીય ટીમ માટે જ બનાવવામાં આવ્યો હતો. સતત 6 વખત ટીમ ઇન્ડિયાના ભાગમાં ગોલ્ડ મેડલ આવ્યો. આ તે જ સમયગાળો હતો જ્યારે ધ્યાનચંદ જેવા ઘણા જાદુગરો ટીમ ઈન્ડિયાનું ગૌરવ હતા.

આ પણ વાંચો :ધારાસભ્ય મધુ શ્રીવાસ્તવ દ્વારા બરોડા ડેરીમાં ભ્રષ્ટાચાર થયો હોવાનો આક્ષેપ

ભારતીય ટીમે ઓલિમ્પિક ગેમ્સમાં કેટલા મેડલ જીત્યા

વર્ષ 1936 માં હિટલરની બર્લિનમાં રમાયેલી પ્રખ્યાત ઓલિમ્પિક્સ પણ આ દરમિયાન રમાઈ હતી, જ્યારે ધ્યાનચંદની હોકી સ્ટિક તૂટી ગઈ હતી અને ક્યારેક તેમાં ચુંબક મળી આવ્યું હતું, અને ક્યારેક ધ્યાનચંદને જર્મન સેનામાં જોડાવા માટે હિટલર દ્વારા આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું. આ બધું એ જ હોકીને કારણે થયું છે જેણે ભારતમાં શિખરથી સાઇફર સુધીની સફર જોઈ છે. ફાઇનલમાં જર્મનીને હરાવીને ભારતે હિટલરનું ગૌરવ પણ તોડી નાખ્યું હતું.

ભારતનો સતત 6 ઓલિમ્પિક ગોલ્ડ જીતવાનો રેકોર્ડ

1928, 1932, 1936 ની ઓલિમ્પિક્સ ભારતીય ટીમ દ્વારા એ જ બ્રિટનના ધ્વજ હેઠળ ગુલામ ભારતની ટીમ તરીકે રમાઈ હતી. 1 ઓગસ્ટના રોજ ક્વાર્ટર ફાઇનલમાં કોની સામે મળવાનું છે. 1936 બર્લિન ઓલિમ્પિક્સ પછી, વિશ્વભરમાં આગામી બે ઓલિમ્પિક રમતો અને રમતગમતના કાર્યક્રમો બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં હારી ગયા હતા. આગામી ઓલિમ્પિક્સ ભારત એક સ્વતંત્ર દેશ તરીકે રમ્યું અને પછી 1948, 1952 અને 1956 ઓલિમ્પિક્સમાં પણ ગોલ્ડ મેડલ જીત્યા.

ભારતીય પુરૂષ હોકી ટીમનો સુવર્ણ ઈતિહાસ

અંગ્રેજોના ઘરમાં સ્વતંત્ર ભારતનો તિરંગો ફરકાવવામાં આવ્યો હતો

1948 લંડન ઓલિમ્પિક્સ, આ વખતે ભારતીય ટીમે પ્રથમ વખત તિરંગાના રંગોમાં ઓલિમ્પિકમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. તમામ ટીમોને ફસાવતા, ટીમ ફાઇનલમાં પહોંચી અને મેચ એ જ બ્રિટન સાથે હતી, જેણે ભારત પર 200 વર્ષ સુધી શાસન કર્યું. ફાઇનલમાં ભારતીય ટીમે બ્રિટિશરોને 4-0થી હરાવી સ્વતંત્ર ભારતનો પ્રથમ ઓલિમ્પિક ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો.

ભારતીય હોકીનો યુગ અસ્ત

1960 ની રોમ ઓલિમ્પિકમાં ટીમ ઈન્ડિયા પાકિસ્તાન સામે 1-0થી હારી ગઈ હતી, પરંતુ 1964 ની ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં ફરી એક વખત ફાઈનલ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે થઈ, ટીમ ઈન્ડિયાએ બદલો લીધો અને ગોલ્ડ પર કબજો કર્યો. ટીમ ઇન્ડિયાએ વર્ષ 1980 માં આગામી ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો. જોકે, આ દરમિયાન ભારતીય ટીમે 1968 મેક્સિકો સિટી ઓલિમ્પિક અને 1972 મ્યુનિક ઓલિમ્પિકમાં બ્રોન્ઝ મેડલ જીતીને ભારતીય હોકીનું સન્માન બચાવ્યું હતું.

1976 મોન્ટ્રીયલ ઓલિમ્પિકમાં, વર્ષ 1928 પછી પ્રથમ વખત એવું બન્યું જ્યારે ભારતીય હોકી ટીમ મેડલ જીતી શકી ન હતી. ભારતીય ટીમ તે ઓલિમ્પિકમાં 7 માં નંબરે હતી. 1980 માં ભારતીય હોકી ટીમે ફરી ગોલ્ડ જીતીને હોકીના મેદાન પર સુવર્ણ યુગની વાપસીની ઝલક બતાવી, પરંતુ આ પછી ઓલિમ્પિકમાં ભારતીય હોકીનો દુષ્કાળ શરૂ થયો જે 41 વર્ષ સુધી ચાલુ રહ્યો. 2008 માં બેઇજિંગ ઓલિમ્પિક્સ પણ આવી હતી જેના માટે ભારતીય ટીમ ક્વોલિફાય થઇ શકી નહોતી.

યુકે હોકી ટીમ અને ઓલિમ્પિક

1908 લંડન ઓલિમ્પિકમાં, એક રીતે, ત્રણેય મેડલ ગ્રેટ બ્રિટનના ખાતામાં ગયા. ગોલ્ડ મેડલ ઈંગ્લેન્ડ, સિલ્વર મેડલ આયર્લેન્ડ અને બ્રોન્ઝ મેડલ સ્કોટલેન્ડ, વેલ્સ દ્વારા જીત્યો હતો. આ ત્રણેય બ્રિટનના ધ્વજ હેઠળ આ ઓલિમ્પિક રમ્યા હતા. આ પછી, પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધને કારણે રમતગમતના કાર્યક્રમો યોજાઈ શક્યા નહીં. બ્રિટને 1920 ઓલિમ્પિકમાં પણ ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો અને પછી 1948 લંડન ઓલિમ્પિકમાં ભારત સામે હાર્યા બાદ બ્રિટિશરોને સિલ્વર મેડલથી સંતોષ માનવો પડ્યો હતો.

ઓલિમ્પિકમાં ગ્રેટ બ્રિટનની હોકી ટીમનું પ્રદર્શન

આ પછી, બ્રિટિશ ટીમે 1952 અને 1984 ઓલિમ્પિકમાં બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યો અને પછી 1988 સિઓલ ઓલિમ્પિકમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો. આ પછી યુકેની ટીમ ક્યારેય ટોપ -3 માં સ્થાન મેળવી શકી નથી.

ABOUT THE AUTHOR

...view details