અમદાવાદ: રેડ ક્રોસ સંસ્થાનો સ્થાપના દિવસ, જે વિશ્વભરમાં શાંતિ અને સંવાદિતાના પ્રતીક તરીકે ઓળખાય છે, દર વર્ષે 8 મેના રોજ 'વિશ્વ રેડ ક્રોસ દિવસ' તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. 1863માં રચાયેલી ઇન્ટરનેશનલ કમિટી ઓફ ધ રેડ ક્રોસ (ICRC)ની સ્થાપના હેનરી ડ્યુમેન્ટના પ્રયાસો દ્વારા 1864ના જિનીવા એકોર્ડ દરમિયાન ઇન્ટરનેશનલ રેડ ક્રોસ ચળવળ હેઠળ કરવામાં આવી હતી. નોંધપાત્ર રીતે, હેનરી ડ્યુમેન્ટને પ્રથમ નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર પણ મળ્યો હતો. શરૂઆતમાં, તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય હિંસા અને યુદ્ધના ભોગ બનેલા અને યુદ્ધ કેદીઓની સંભાળ અને પુનર્વસન હતું. નોંધપાત્ર રીતે, સંસ્થાનું મુખ્યાલય જીનીવા, સ્વિટ્ઝરલેન્ડમાં છે. વિશ્વભરની સરકારો ઉપરાંત, આ સંસ્થાને નેશનલ રેડ ક્રોસ અને રેડ ક્રેસન્ટ સંસ્થાઓ પાસેથી નાણાકીય મદદ મળે છે.
રેડ ક્રોસ એક સ્વૈચ્છિક રાહત સંસ્થા છે: ફેબ્રુઆરી 1863માં જીનીવા પબ્લિક વેલ્ફેર સોસાયટી દ્વારા એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. જેમાં સ્વિત્ઝર્લેન્ડના પાંચ નાગરિકો સામેલ હતા. સમિતિનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય હેનરી ડીનાન્ટના લોકકલ્યાણ માટેના સૂચનોની ચર્ચા કરવાનો હતો. આ પાંચ સભ્યોની સમિતિમાં જનરલ ગ્યુમે હેનરી ડુફોર, ગુસ્તાવ મોયનિયર, લુઈસ એપિયા, થિયોડોર મેનોઈર અને હેનરી ડીનાન્ટનો સમાવેશ થતો હતો. તેમાંથી, ગ્યુમે હેનરી ડુફોર, જેઓ સ્વિસ સેનાના જનરલ હતા, એક વર્ષ માટે સમિતિના અધ્યક્ષ હતા અને બાદમાં માનદ અધ્યક્ષનું પદ સંભાળ્યું હતું. આનાથી પાંચ સભ્યોની સમિતિ બનાવવામાં આવી હતી જે શરૂઆતમાં 'ઘાયલોને રાહત માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સમિતિ' તરીકે ઓળખાતી હતી. પાછળથી તેનું નામ 'ઈન્ટરનેશનલ કમિટી ઓફ ધ રેડ ક્રોસ' પડ્યું.
16 રાષ્ટ્રોના પ્રતિનિધિઓએ ભાગ લીધો હતો: ઓક્ટોબર 1863 માં, સમિતિના આશ્રય હેઠળ એક આંતરરાષ્ટ્રીય પરિષદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં 16 રાષ્ટ્રોના પ્રતિનિધિઓએ ભાગ લીધો હતો. આ કોન્ફરન્સમાં ઘણા યોગ્ય ઠરાવો અને સિદ્ધાંતો અપનાવવામાં આવ્યા હતા. આ કોન્ફરન્સમાં સમિતિ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતીકની પણ પસંદગી કરવામાં આવી હતી. આ પ્રસંગે વિશ્વના તમામ રાષ્ટ્રોને આવી સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓની સ્થાપના કરવા અપીલ કરવામાં આવી હતી, જે યુદ્ધ દરમિયાન બીમાર અને ઘાયલ લોકોની સંભાળ રાખે છે. આ એકમો નેશનલ રેડ ક્રોસ સોસાયટી તરીકે ઓળખાતા હતા.
આપત્તિ અને કટોકટીના સમયમાં રાહત પૂરી પાડે છે: રેડ ક્રોસ વિશ્વભરમાં આશરે 97 મિલિયન સ્વયંસેવકો, સભ્યો અને સ્ટાફ સાથે માનવતાવાદી ચળવળ છે. હાલમાં ઇન્ડિયન રેડ ક્રોસ સોસાયટી દેશભરમાં 1100 થી વધુ શાખાઓનું નેટવર્ક ધરાવે છે, જે આપત્તિ અને કટોકટીની રાહત પૂરી પાડે છે અને નબળા લોકો અને સમુદાયો માટે આરોગ્ય અને સંભાળને પ્રોત્સાહન આપે છે.