SC On Haryana Plea : સુપ્રીમ કોર્ટે હરિયાણા સરકારની અરજી ફગાવી, હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશો અંગે કર્યું મહત્ત્વપૂર્ણ અવલોકન

સુપ્રીમ કોર્ટે મહત્ત્વપૂર્ણ અવલોકનમાં જણાવ્યું હતું કે હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશો ડોમેન જ્ઞાન ધરાવે છે અને ન્યાયિક જરૂરિયાતો સમજે છે. આ સાથે ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડની અધ્યક્ષતાની બેંચે હરિયાણા સરકારની અરજી ફગાવી દીધી હતી. બેન્ચે હરિયાણા સરકારની જાહેર સેવા આયોગ દ્વારા ન્યાયિક અધિકારીઓની સંપૂર્ણ પસંદગી પ્રક્રિયા હાથ ધરવાની પરવાનગી માંગતી અરજીને ફગાવી દીધી હતી.

નવી દિલ્હી : સુપ્રીમ કોર્ટે ગુરુવારે કહ્યું હતું કે પસંદગી પ્રક્રિયામાં ભાગ લેનારા હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશોને વિષય અને સેવાની પ્રકૃતિ બંનેનું જ્ઞાન હોય છે તેથી હાઈકોર્ટ ન્યાયિક સેવાની જરૂરિયાતોને સમજવા માટે શ્રેષ્ઠ સ્થિતિમાં છે. આ અવલોકન સાથે ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની અને ન્યાયમૂર્તિ જે.બી. પારડીવાલા અને મનોજ મિશ્રાની બનેલી બેંચે ન્યાયિક અધિકારીઓની સમગ્ર પસંદગી પ્રક્રિયા પબ્લિક સર્વિસ કમિશન દ્વારા હાથ ધરવાની પરવાનગી માંગતી હરિયાણા સરકારની અરજીને ફગાવી દીધી હતી.

કોર્ટ સમક્ષ પૂરતી સામગ્રી મૂકી નથી : સુપ્રીમ કોર્ટની ખંડપીઠે કહ્યું કે 'અમારું માનવું છે કે રાજ્ય સરકારે 14 ડિસેમ્બર, 2020ની તાજેતરની સૂચના સહિત 2007 થી પંદર વર્ષ સુધી અનુસરવામાં આવેલી કાર્યવાહીમાંથી વિચલનને વોરંટ આપવા માટે આ કોર્ટ સમક્ષ પૂરતી સામગ્રી મૂકી નથી. ' ખંડપીઠે વધુમાં અવલોકન કર્યું કે રાજ્ય સરકાર ઉદ્દેશ્યપૂર્ણ ડેટા રજૂ કરીને સિસ્ટમમાં સુધારો કરવા માટે આ કોર્ટ સમક્ષ આવી નથી. અથવા તો હાઈકોર્ટની અત્યાર સુધીની પોતાનું કાર્ય કરવામાં અસક્ષમતાનો સંકેત આપે અથવા એ જણાવે કે હાઇકોર્ટ દ્વારા સંચાલિત પ્રક્રિયામાં ખામી રહી છે.

હરિયાણા સરકારની અરજી ફગાવી : સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જુનિયર સિવિલ જજની હાલની 175 ખાલી જગ્યાઓ વહેલી તકે ભરવામાં આવે તે સુનિશ્ચિત કરવાની તાત્કાલિક જરૂર છે. સુપ્રીમે અગાઉના આદેશમાં ફેરફાર કરવા માટે હરિયાણા સરકારની અરજી પર વિચાર કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. જેમાં ભરતીનું કામ ત્રણ હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશો, મુખ્ય સચિવ, એડવોકેટ જનરલ અને હરિયાણા પબ્લિક સર્વિસ કમિશનના અધ્યક્ષની બનેલી સમિતિને સોંપવામાં આવ્યું હતું.

ખાતરી કરવા માટે જરૂરી પગલાં : ખંડપીઠે 26 સપ્ટેમ્બરના રોજ આપેલા આદેશમાં જણાવ્યું હતું કે, રાજ્ય સરકાર, તેથી આ આદેશની તારીખથી બે અઠવાડિયાના સમયગાળાની અંદર ભરતી એક સમિતિ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેે તેની ખાતરી કરવા માટે જરૂરી પગલાં લેશે. મુખ્ય ન્યાયાધીશ (i)દ્વારા નામાંકિત વ્યક્તિઓ કોર્ટના ત્રણ ન્યાયાધીશો (ii)માં હરિયાણા રાજ્યના મુખ્ય સચિવ, (iii) હરિયાણાના એડવોકેટ જનરલ અને (iv) હરિયાણા પબ્લિક સર્વિસ કમિશનના અધ્યક્ષનો સમાવેશ થવો જોઈએ.

હાઈકોર્ટ શ્રેષ્ઠ સ્થિતિમાં :ખંડપીઠે નોંધ્યું હતું કે નિયમ 7Bની અવેજીમાં નિયમ બનાવવાની સત્તાની કવાયતના આધારે લેવાતી સંબંધિત કાર્યવાહી એ સમજણ પર આધારિત હશે કે એક વ્યાપક- આધારિત સમિતિ જેમાં હાઈકોર્ટ અને રાજ્ય અને જાહેર જનતાના પ્રતિનિધિઓનો સમાવેશ થાય છે તેને કામ સોંપવું પડશે. બેન્ચે કહ્યું કે તે એ સ્થિતિને સ્વીકારે છે કે ન્યાયિક સેવાની જરૂરિયાતોને સમજવા માટે હાઈકોર્ટ શ્રેષ્ઠ સ્થિતિમાં છે.

પસંદગી પ્રક્રિયા વિશે જણાવ્યું :બેન્ચે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે પસંદગી પ્રક્રિયામાં ભાગ લેનાર હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશોને વિષય અને સેવાની પ્રકૃતિ બંનેનું જ્ઞાન હોય છે. ખંડપીઠે કહ્યું કે જો 2007 થી ક્રિયામાં સતત પ્રતિબિંબિત થતી રહી છે તેને બાજુ પર મૂકવી છે તો તે નક્કર સામગ્રી પર આધારિત હોવી જોઈએ, જેમાં સ્પષ્ટપણે ખામી જોવા મળી છે.