શ્રીહરિકોટાઃભારતીય અવકાશ અનુસંધાન સંગઠન (ISRO)એ વર્ષના પહેલા જ દિવસે ઈતિહાસ રચ્યો છે. ઈસરોએ સોમવારે આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરથી તેનું પ્રથમ બ્લેક હોલ મિશન લોન્ચ કર્યું હતું. આ ઉપગ્રહ બ્લેક હોલ અને ન્યુટ્રોન સ્ટાર્સનો અભ્યાસ કરશે. આજે સવારે 9.10 કલાકે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. આ દરમિયાન તમામ મોટા વૈજ્ઞાનિકો હાજર રહ્યા હતા.
શ્રી હરિકોટાથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યું : ISROના PSLV-C58 XPoSat મિશનના પ્રક્ષેપણ પછી, મિશન ડાયરેક્ટર ડૉ. જયકુમાર એમ એ કહ્યું કે, 'XPoSat એક અવકાશ વેધશાળા છે. સૌર કિરણોત્સર્ગ અને યુવી ઇન્ડેક્સની સરખામણી માટે તે સંપૂર્ણ રીતે સ્ત્રી-એન્જિનિયર્ડ ઉપગ્રહ છે. આ વિજ્ઞાન ક્ષેત્રે મહિલા સશક્તિકરણ દર્શાવે છે. XPoSat ઉપગ્રહ આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટા સ્પેસ સેન્ટરથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. ઈસરોએ સોમવારે તેના 2024ના પ્રથમ અવકાશ મિશનમાં એક્સ-રે પોલારીમીટર સેટેલાઇટ (XPoSat) લોન્ચ કર્યો હતો. ભારતીય અવકાશ વિભાગના ચંદ્રયાન-3 અને આદિત્ય L1 મિશન પછી, આ દેશના અવકાશ સંશોધન તરફ આગળનું ઐતિહાસિક પગલું છે.
આ પ્રકારની શોધ કરવામાં આવશે : આ ઉપગ્રહ દ્વારા, ભારત અમેરિકા પછી વિશ્વનો બીજો એવો દેશ બન્યો જેણે ગેલેક્સીમાં બ્લેક હોલ અને ન્યુટ્રોન તારાઓનો અભ્યાસ કરવા માટે ખાસ ખગોળશાસ્ત્ર વેધશાળા મોકલી. આ મિશનને ISROની સત્તાવાર વેબસાઇટ અને સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલ્સ પર લાઇવ-સ્ટ્રીમ કરવામાં આવ્યું હતું. એક્સપોઝેટ (XPoSat) એ ભારતનું પ્રથમ સમર્પિત ધ્રુવીયમેટ્રી મિશન છે. તેનો ધ્યેય બ્લેક હોલ, ન્યુટ્રોન સ્ટાર્સ, સક્રિય ગેલેક્ટીક ન્યુક્લી, પલ્સર અને નેબ્યુલા જેવી વિવિધ ખગોળશાસ્ત્રીય ઘટનાઓમાંથી ઉત્સર્જન પદ્ધતિઓનો અભ્યાસ કરવાનો છે. ISROએ જણાવ્યું હતું કે XPoSatનો ઉદ્દેશ્ય તીવ્ર એક્સ-રે સ્ત્રોતોના ધ્રુવીકરણને શોધવાનો છે, જે એક્સ-રે ખગોળશાસ્ત્રમાં એક નવું પરિમાણ રજૂ કરે છે.
આવું કરનાર બિજો દેશ બન્યો : અવકાશયાન પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષામાં બે વૈજ્ઞાનિક પેલોડ વહન કરે છે. પ્રાથમિક પેલોડ POLIX (એક્સ-રેમાં ધ્રુવીયમાપક સાધન) મધ્યમ એક્સ-રે ઊર્જા શ્રેણીમાં ખગોળશાસ્ત્રીય મૂળના 8-30 keV ફોટોનના ધ્રુવીકરણ પરિમાણો માપશે. XSPECT (એક્સ-રે સ્પેક્ટ્રોસ્કોપી અને ટાઇમિંગ) પેલોડ 0.8-15 keV ની ઊર્જા શ્રેણીમાં સ્પેક્ટ્રોસ્કોપિક માહિતી પ્રદાન કરશે. બ્લેક હોલ, ન્યુટ્રોન સ્ટાર્સ, સક્રિય ગેલેક્ટીક ન્યુક્લી વગેરે જેવા વિવિધ ખગોળીય સ્ત્રોતોની ભૌતિક પ્રક્રિયાઓને સમજવી પડકારજનક છે. જ્યારે વિવિધ અવકાશ આધારિત વેધશાળાઓ સ્પેક્ટ્રોસ્કોપિક અને સમયની માહિતી પૂરી પાડે છે. આવા સ્ત્રોતોમાંથી ઉત્સર્જનની ચોક્કસ પ્રકૃતિ હજુ પણ ખગોળશાસ્ત્રીઓ માટે ઊંડા પડકારો ઉભી કરે છે.
- ઈસરો નવા વર્ષની શરૂઆત બ્લેક હોલનો અભ્યાસ કરવા માટે ઉપગ્રહ છોડવાની સાથે કરશે
- Tesla in Gujarat: ટેસ્લા ગુજરાતમાં આવી શકે છે, વાયબ્રન્ટ સમિટમાં થઈ શકે છે જાહેરાત
