UPSCના ચેરમેનનું રાજીનામું સરકારે કેમ ન સ્વીકાર્યુ ? આપ્યું આ કારણ - UPSC Chairman Manoj Soni Resigns

મનોજ સોનીએ UPSC ચેરમેન પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું છે, પરંતુ સરકારે હજુ સુધી સત્તાવાર રીતે તેમનું રાજીનામું સ્વીકાર્યું નથી. પરિણામે, તેઓ હજુ પણ UPSC ડિરેક્ટરીમાં વર્તમાન અધ્યક્ષ તરીકે સૂચિબદ્ધ છે. ETV ભારતના વરિષ્ઠ સંવાદદાતા ગૌતમ દેબરોયનો અહેવાલ વાંચો...UPSC Chairman Manoj Soni Resigns

નવી દિલ્હી: યુનિયન પબ્લિક સર્વિસ કમિશન (UPSC)ના અધ્યક્ષ મનોજ સોનીએ તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું હોવા છતાં, તેમને હજુ પણ આયોગની ડિરેક્ટરીમાં UPSCના વર્તમાન અધ્યક્ષ ગણવામાં આવી રહ્યાં છે. એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ કહ્યું, કે, 'હા, તેમણે રાજીનામું આપી દીધું છે, પરંતુ સરકારે તેમનું રાજીનામું સ્વીકાર્યું નથી. તેથી, મનોજ સોનીને હજુ પણ સત્તાવાર રીતે યુપીએસસીના અધ્યક્ષ જ ગણવામાં આવે છે.

યુનિયન પબ્લિક સર્વિસ કમિશન એ બંધારણની કલમ 315 હેઠળ સ્થાપિત બંધારણીય સંસ્થા છે. કમિશનમાં એક અધ્યક્ષ અને 10 સભ્યો હોય છે. જ્યારે પૂછવામાં આવ્યું કે શું સરકાર તેના નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરવા માટે સોનીનો સંપર્ક કરશે, ત્યારે અધિકારીએ આવી કોઈ શક્યતાને નકારી કાઢી હતી.

પૂજા ખેડકર સાથે જોડાયેલા વિવાદ વચ્ચે સોનીના રાજીનામા સાથે જોડાયેલી બાબતો મહત્વની બની ગઈ છે. જોકે, અધિકારીએ સોનીના રાજીનામાનો ખેડકર કેસ સાથે કોઈ સંબંધ હોવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. શુક્રવારે, યુપીએસસીએ કહ્યું કે તેણે સિવિલ સર્વિસ પરીક્ષામાં છેતરપિંડી કરવાનો પ્રયાસ કરવા માટે ખોટી ઓળખના આરોપમાં ખેડકર સામે ફોજદારી કેસ નોંધ્યો છે.

જાણીતા શિક્ષણવિદ સોનીએ 28 જૂન, 2017ના રોજ કમિશનના સભ્ય તરીકે ચાર્જ સંભાળ્યો હતો. તેમણે 5 એપ્રિલ, 2022 ના રોજ UPSC અધ્યક્ષ તરીકેનો ચાર્જ સંભાળ્યો અને તેમની સત્તાવાર નિવૃત્તિ તારીખ 15 મે, 2029 હતી. તેમણે અંગત કારણોસર એક મહિના પહેલા રાજીનામું આપ્યું હોવાના અહેવાલ છે. સોનીએ 'સામાજિક-ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ' માટે વધુ સમય ફાળવવાની ઈચ્છા પણ વ્યક્ત કરી છે.

અધ્યક્ષ અને સભ્યોની નિમણૂક:

કલમ 316 મુજબ, જાહેર સેવા આયોગના અધ્યક્ષ અને અન્ય સભ્યોની નિમણૂક યુનિયન કમિશન અથવા સંયુક્ત આયોગના કિસ્સામાં રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા અને રાજ્ય કમિશનના કિસ્સામાં રાજ્યના રાજ્યપાલ દ્વારા કરવામાં આવશે.

UPSCની રચના:

ભારત સરકાર અધિનિયમ 1919ની કલમ 96(c) ની પેટા-કલમ (2) હેઠળ બનાવવામાં આવેલા જાહેર સેવા આયોગ (કાર્યો) નિયમો, 1926 દ્વારા જાહેર સેવા આયોગોનું નિયમન કરવામાં આવ્યું હતું. આ ઉપરાંત, ભારત સરકાર અધિનિયમ, 1935 એ યુનિયન માટે જાહેર સેવા આયોગ અને દરેક પ્રાંત અથવા પ્રાંતના જૂથ માટે પ્રાંતીય જાહેર સેવા આયોગની કલ્પના કરી હતી. તેથી, ભારત સરકાર અધિનિયમ, 1935 ની જોગવાઈઓ અનુસાર અને 1 એપ્રિલ 1937 ના રોજ અમલમાં આવતા, જાહેર સેવા આયોગ ફેડરલ પબ્લિક સર્વિસ કમિશન બન્યું.

UPSCના કાર્યો:

ભારતના બંધારણના અનુચ્છેદ 320 હેઠળ, અન્ય બાબતોની સાથે, સિવિલ સેવાઓ અને પોસ્ટ્સ પર ભરતી સંબંધિત તમામ બાબતો પર કમિશનની સલાહ લેવી જરૂરી છે. આ સાથે, કમિશનના કાર્યોમાં સંઘની સેવાઓમાં નિમણૂક માટે પરીક્ષાઓ લેવાનો સમાવેશ થાય છે. આ અંતર્ગત સીધી ભરતી, બઢતી અને પ્રતિનિયુક્તિનો પણ ઈન્ટરવ્યુ દ્વારા પસંદગી દ્વારા સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. તે સરકાર હેઠળની વિવિધ સેવાઓ અને પોસ્ટ્સ માટે ભરતીના નિયમો તૈયાર કરવા અને તેમાં સુધારો કરવાનો પણ છે. વિવિધ નાગરિક સેવાઓને લગતી શિસ્ત સંબંધી બાબતો પર અને ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા આયોગને સંદર્ભિત કોઈપણ બાબત પર સરકારને સલાહ આપવી.