નવી દિલ્હી:કેન્દ્ર સરકાર 'વન નેશન વન ઈલેક્શન'ની યોજનાને અમલમાં મૂકવાની દિશામાં ઝડપથી પગલાં લઈ રહી છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, સરકાર લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ એકસાથે કરાવવા માટે બંધારણમાં સુધારા માટેના બે બિલ સહિત ત્રણ બિલ લાવી શકે છે. પ્રસ્તાવિત સંવિધાન સંશોધન બિલમાંથી એક, જેને ઓછામાં ઓછા 50 ટકા રાજ્યોની મંજૂરીની જરૂર પડશે, તે સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીને લોકસભા અને રાજ્યની વિધાનસભાઓ સાથે જોડવા સંબંધિત છે.
સપ્ટેમ્બરની શરૂઆતમાં, સરકારે રાષ્ટ્રવ્યાપી સર્વસંમતિ નિર્માણની કવાયત પછી તબક્કાવાર રીતે લોકસભા, રાજ્ય વિધાનસભાઓ અને સ્થાનિક સંસ્થાઓ માટે એક સાથે ચૂંટણીઓ યોજવા માટે ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિની ભલામણોને મંજૂરી આપી હતી.
પ્રસ્તાવિત પ્રથમ સંવિધાન સંશોધન બિલ:અહેવાલ મુજબ, પ્રસ્તાવિત પ્રથમ સંવિધાન સંશોધન બિલ લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાઓની એકસાથે ચૂંટણી યોજવા માટેની જોગવાઈઓ કરવા સંબંધિત હશે. ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિની ભલામણોના આધારે, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સૂચિત બિલ 'નિયત તારીખ' સંબંધિત પેટા-કલમ (1) ઉમેરીને કલમ 82A માં સુધારો કરવા માંગશે. તે લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાઓના કાર્યકાળની સમાપ્તિ સંબંધિત કલમ 82Aમાં પેટા-કલમ (2)નો પણ સમાવેશ કરવા માંગશે.
કલમ 83(2)માં સુધારો કરવા અને લોકસભાની મુદત અને વિસર્જનને લગતી નવી પેટા કલમો (3) અને (4) દાખલ કરવાની પણ દરખાસ્ત છે. કલમ 327માં સુધારો કરીને વિધાનસભાના વિસર્જન અને 'એકસાથે ચૂંટણી' શબ્દોનો સમાવેશ કરવા સંબંધિત જોગવાઈઓ પણ છે.
ભલામણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, આ બિલને ઓછામાં ઓછા 50 ટકા રાજ્યોની મંજૂરીની જરૂર નહીં પડે.
પ્રસ્તાવિત બીજું સંવિધાન સંશોધન બિલ: પ્રસ્તાવિત બીજું સંવિધાન સંશોધન બિલને ઓછામાં ઓછા 50 ટકા રાજ્યની વિધાનસભાઓની મંજૂરીની જરૂર પડશે, કારણ કે તે રાજ્યોને લગતી બાબતો સાથે કામ કરશે. તે સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ માટે રાજ્ય ચૂંટણી પંચો (SEC) સાથે પરામર્શ કરીને ચૂંટણી પંચ (EC) દ્વારા મતદાર યાદી તૈયાર કરવા સંબંધિત બંધારણીય જોગવાઈઓમાં સુધારો કરવાનો પણ પ્રયાસ કરશે.
બંધારણીય રીતે, EC અને SEC અલગ સંસ્થાઓ છે. ચૂંટણી પંચ રાષ્ટ્રપતિ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, લોકસભા, રાજ્યસભા, રાજ્ય વિધાનસભાઓ અને રાજ્ય વિધાન પરિષદો માટે ચૂંટણીઓનું સંચાલન કરે છે, જ્યારે રાજ્ય ચૂંટણી પંચ પાસે નગરપાલિકાઓ અને પંચાયતો જેવી સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ કરાવવાની સત્તા છે.