ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਪਲਕਾਂ ਦੀ ਖੁਜਲੀ (Ocular pruritus) ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਕਈ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਧੂੜ ਦਾ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲਾ ਅਸਰ, ਸਾਫ-ਸਫਾਈ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਐਲਰਜੀ, ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਲੱਛਣ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਖੁਜਲੀ ਸਮਝ ਕੇ ਇਸ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਕਈ ਵਾਰ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਖੁਜਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਲਈ, ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਸੁਖੀ ਭਵਾ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੱਕ 'ਆਈ ਸੈਂਟਰ' ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਰਾਧਾ ਚੌਧਰੀ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ।
ਕੀ ਹੈ Ocular pruritus : ਡਾਕਟਰ ਰਾਧਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਖੁਜਲੀ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਧਦੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਨ ਅਤੇ ਦਰਦ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੁਜਲੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ : Ocular pruritus ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।
- ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਧੂੜ ਦੇ ਕਣਾਂ ਜਾਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣਾਂ ਦਾ ਅੰਦਰ ਜਾਣਾ ।
- ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ੈਂਪੂ ਜਾਂ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਸੰਪਰਕ ।
- ਮਾੜੀ ਕੁਆਲਿਟੀ ਜਾਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਮੇਕਅੱਪ ਦੀ ਲੰਮੀ ਵਰਤੋਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਸਕਾਰਾ ।
- ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕਾਪਨ ।
- ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਐਲਰਜੀ ਜਾਂ ਕੰਨਜਕਟਿਵਾਇਟਿਸ ਵਰਗੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ।
- ਪਲਕਾਂ ਦੇ ਸੇਬੋਰੇਹਿਕ ਡਰਮੇਟਾਇਟਸ ਹੋਣਾ ।
- ਮਾੜੀ ਕੁਆਲਿਟੀ ਦੇ ਕਾਨਟੈਕਟ ਲੈਂਸ ਪਾਉਣੇ ।
- ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਕਮੀ ।
- ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਜਾਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ।
- ਡਾਕਟਰ ਰਾਧਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਲਕਾਂ 'ਚ ਖੁਜਲੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਧੂੜ, ਮਿੱਟੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋਣ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਈ ਡ੍ਰੌਪਸ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਕਈ ਵਾਰੀ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਕਾਂਟੈਕਟ ਲੈਂਸਾਂ ਕਾਰਨ ਐਲਰਜੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕੰਨਜਕਟਿਵਾਇਟਿਸ, ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਐਲਰਜੀ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ ਹੋਣ ਤਾਂ, ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ : ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇਕਰ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਸੋਜ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਲਾਲ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਧੁੰਦਲੀ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਨਿਕਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣਾ, ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਪਿਸਤਾ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਭਰਪੂਰ
ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ : ਡਾ. ਰਾਧਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਧਾਰਨ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਖੁਜਲੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।
- ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਸਮੇਂ, ਧੁੱਪ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਐਨਕਾਂ ਲਗਾ ਕੇ ਹੀ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦਿਨ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਰਾਤ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਜਿੱਥੇ ਧੂੜ, ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਆਮ ਐਨਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹਾਂ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਦਿਨ ਵਿਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਵਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋਵੋ।
- ਵਾਲਾਂ ਜਾਂ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਮੀਕਲ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਕਣ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਨਾ ਜਾਣ।
- ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮੇਕਅੱਪ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮਾੜੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਮੇਕਅਪ ਉਤਪਾਦ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਾਜਲ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਐਲਰਜੀ ਜਾਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕੇ ਅਜਿਹੇ ਐਨਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਕਰੀਨ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਦੇਖਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁਝ ਪਲ ਕੱਢਦੇ ਰਹੋ।
- ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜਿੱਥੇ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਲੋੜੀਂਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਹੋਵੇ।
- ਡਾਕਟਰੀ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਜਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾ ਪਾਓ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਕੰਟੈਕਟ ਲੈਂਸ ਹੀ ਪਹਿਨੋ।
- ਸਰੀਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਨਮੀ ਨੂੰ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਓ ਅਤੇ ਦਿਨ ਭਰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਰਹੋ।
- ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕਸਰਤਾਂ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰੋ | ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨੀਂਦ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਲੈਣਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ। ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ 'ਤੇ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
