ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੱਦਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ 'ਚ ਪੈਰਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਂਗਲਾਂ 'ਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਜੋ ਕਈ ਵਾਰ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦੇਣ 'ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਸਫਾਈ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ।
ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਚਮੜੀ ਰੋਗ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ (ਮਾਨਸੂਨ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ) ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ।
- ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦਫ਼ਤਰ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂ ਕਾਲਜ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜੁੱਤੀਆਂ ਪਹਿਨਣੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਉਸ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਅਤੇ ਜੁਰਾਬਾਂ ਬਾਰਿਸ਼ 'ਚ ਇਕ ਜਾਂ ਵੱਧ ਗਿੱਲੇ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਤਾਰ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਨਮੀ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਕਾਰਨ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਫੰਗਸ ਜਾਂ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਵਧਣ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਜੇਕਰ ਲੋਕ ਚੱਪਲ ਜਾਂ ਢਿੱਲੀ ਜੁੱਤੀ ਪਾ ਕੇ ਵੀ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤ ਕਾਰਨ ਉਹ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਚਿੱਕੜ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
- ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਵਾਰ ਘਰਾਂ 'ਚ ਨਮੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਘਰ 'ਚ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੱਪੜਿਆਂ 'ਚ ਨਮੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਨਮੀ ਵਾਲੀਆਂ ਜੁਰਾਬਾਂ ਪਹਿਨਣ ਜਾਂ ਪੈਰਾਂ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਨਾ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਵੀ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਤੌਲੀਏ, ਜੁਰਾਬਾਂ ਜਾਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਆਸ਼ਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਦਾਦ, ਖੁਰਕ, ਖੁਜਲੀ, ਲਾਲ ਧੱਫੜ, ਵੱਡੇ ਮੁਹਾਸੇ, ਧੱਫੜ ਅਤੇ ਅਥਲੀਟ ਪੈਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਕਈ ਵਾਰ ਪੈਰਾਂ 'ਚ ਉਂਗਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪਸੀਨਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪੈਰਾਂ 'ਚੋਂ ਤੇਜ਼ ਬਦਬੂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਖੋ ਪੈਰਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ : ਭਾਵੇਂ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਕਦੇ ਛੱਤਰੀ ਅਤੇ ਕਦੇ ਰੇਨਕੋਟ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਵਿਚ ਗਿੱਲੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮੀਂਹ ਵਿੱਚ ਭਿੱਜਣ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਭਾਵੇਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਚੱਪਲਾਂ ਪਹਿਨੋ ਜਾਂ ਸੈਂਡਲ ਜਾਂ ਜੁੱਤੀ, ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਪਾਉਂਦੇ। ਡਾ. ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।
- ਚਾਹੇ ਤੁਸੀਂ ਜੁੱਤੀ ਜਾਂ ਚੱਪਲਾਂ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਘਰ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਵੋ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੱਕੇ ਤੌਲੀਏ ਜਾਂ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਸੁਕਾਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪਾਊਡਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਂਗਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਛਿੜਕ ਦਿਓ।
- ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਗਿੱਲੀਆਂ ਜੁਰਾਬਾਂ ਅਤੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪਹਿਨਣਾ ਪਵੇ ਜਾਂ ਪੈਰ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਚਿੱਕੜ ਵਿੱਚ ਗੰਦੇ ਹੋ ਗਏ ਹੋਣ ਤਾਂ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਐਂਟੀਸੈਪਟਿਕ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।
- ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਘਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਬਾਹਰ, ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਤੁਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਸੁੱਕੀਆਂ ਜੁਰਾਬਾਂ ਹੀ ਪਹਿਨਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੁਰਾਬਾਂ ਸੂਤੀ ਹੋਣ ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।
- ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨਹੁੰ ਛੋਟੇ ਰੱਖਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਵੱਡੇ ਨਹੁੰਆਂ ਵਿੱਚ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਜੇਕਰ ਪੈਰਾਂ 'ਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਸਮੱਸਿਆ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਂਗਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਐਂਟੀ ਫੰਗਲ ਕਰੀਮ ਜਾਂ ਐਂਟੀਫੰਗਲ ਪਾਊਡਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਸੈਂਡਲ ਜਾਂ ਚੱਪਲਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿਓ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਪੈਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਗੰਦੇ ਵੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਗਿੱਲੇ ਰੁਮਾਲ ਜਾਂ ਗਿੱਲੇ ਟਿਸ਼ੂ ਨਾਲ ਸਾਫ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਗਿੱਲੇ, ਉਹ ਜਲਦੀ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
- ਜੇਕਰ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਦਫ਼ਤਰ ਜਾਂ ਬਾਹਰੋਂ ਘਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਨਮਕ ਪਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 10 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਇਸ ਵਿੱਚ ਡੁਬੋ ਕੇ ਰੱਖੋ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਕਾਓ ਅਤੇ ਨਮੀ ਦਿਓ।
ਡਾ. ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਚਮੜੀ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਰੀਮ ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਸਾਵਧਾਨ!...5 ਗਲਤੀਆਂ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਚਰਬੀ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ ਬਰਬਾਦ, ਜਾਣੋ!
