ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਵਾਕਈ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਵੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਉਦਾਹਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਪਾਰਟੀ ਉਹੀ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜਨਤਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਸਮੁੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸਿਆਸੀ ਟੀਚੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੋਵੇ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 2014 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ ਕਿਸਮਾ ਵਿੱਚ ਨਾਗਲਿੰਗਮ (ਗ੍ਰੇਟਰ ਨਾਗਾਲੈਂਡ) ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਨਾਅਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ।
ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਝੰਡੇ ਨਹੀਂ ਲਹਿਰਾਏ ਹਨ। ਆਰਐਸਐਸ ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਰਐਸਐਸ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਵਿੰਗ ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਓ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸੰਘ ਦੇ ਕੁਝ ਸੌ ਵਰਕਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਅੱਜ 6000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਂਬਰ ਹਨ।
ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਇਹ ਸਫ਼ਲਤਾ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਜਨਤਾ ਨੇ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ 'ਤਕਲੀਫ਼' ਝੱਲਿਆ ਹੈ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਾਹਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਇੱਕ ਵਿਦਰੋਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਇਲਾਕਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਵੱਖਵਾਦ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨੱਥ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤੀ ਵਰਤਣੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ, ਉੱਥੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਵੱਖਵਾਦ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ, ਇਸ ਲਈ ਪਾਰਟੀ ਸੁੰਗੜਦੀ ਰਹੀ।
ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਵੱਖਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਣ ਬਾਈਕਾਟ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਅਤੇ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਮੰਨਦੀ ਰਹੀ। ਉਸ ਕੋਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋ ਕੰਮ ਸਨ। ਵੱਖਵਾਦ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਕਾਂਗਰਸ ਆਪਣੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਉਸਦਾ ਸਮਾਂ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਵਿਕਾਸ ਵੱਲ ਰੁਚਿਤ ਹੋਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੇਅਸਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਸ ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਤਿਅੰਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਆ। ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਉਠਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਉੱਥੇ ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਵਧੀਆਂ। ਖੇਤਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਓ। ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਡੂੰਘੀ ਪਕੜ ਬਣਾਈ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਦੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀ ਬਣਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ‘ਮਿਲਾਉਣ’ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।
ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਅਤੇ ਮੇਘਾਲਿਆ ਦੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਆਬਾਦੀ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਭਾਜਪਾ ਹਿੰਦੂਤਵ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭੜਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਅਤੇ ਮੇਘਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 88 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ 75 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੋਵਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਮਲਿਤ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਧਰਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗ੍ਰੇਟਰ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਵਰਗੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਸੀ। ਦਸੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਸਮਾ ਵਿੱਚ ਹੌਰਨਬਿਲ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਨਾਗਲਿੰਗਮ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਚੁਣਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤੀ ਸੀ। ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 2013 ਵਿਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਸਬਕ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਫਿਰ ਖੇਤਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। 2013 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ 11 ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਠ ਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਮੇਘਾਲਿਆ 'ਚ ਸਾਰੇ 13 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਜ਼ਬਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
2014 ਵਿੱਚ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਟੀਚਾ ਮਿੱਥਿਆ ਸੀ, ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਇਸ ਛਵੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਇੱਕ ਈਸਾਈ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਇੰਚਾਰਜ ਲਾਇਆ। ਸਾਬਕਾ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਅਲਪੰਸ ਨੂੰ 2018 ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਇੰਚਾਰਜ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਜਪਾ ਈਸਾਈ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਚਰਚ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਈਸਾਈਆਂ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਬਦਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2018 'ਚ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ। ਫਿਰ ਵੀ, ਉੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕ ਬਦਲ ਲੱਭ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਉਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇਸ ਸੋਚ ਦਾ ਪੂਰਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਇਆ।
ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੋੜਨ ਲਈ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਭੇਜਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਖੁਦ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਉੱਥੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਭਾਜਪਾ ਦੇ 70 ਮੰਤਰੀ 400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਦੌਰੇ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਰਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਕਦਮਾਂ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਈ ਹੈ। ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੱਬੇਪੱਖੀਆਂ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਗਠਜੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੇਰਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਕਲੀਨ ਸਵੀਪ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਭਾਜਪਾ ਆਰਐਸਐਸ ਰਾਹੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਪੈਰ ਪਸਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀਆਂ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਭਾਜਪਾ ਇੱਥੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰੇਗੀ। ਅਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਵੀ ਵਧੇ। ਅਤੇ ਆਰਐਸਐਸ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੈਲੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- Amritpal and Khalistan: ''ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਦਾ ਰਿਮੋਟ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਹੱਥ ? ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਬਟਨ ਦੱਬਦਿਆਂ ਹੁੰਦੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਗੱਲ''
