ETV Bharat / bharat

7 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦੈ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਿਨਟ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ: ਸੂਤਰ

author img

By

Published : Jul 5, 2021, 5:54 PM IST

ਸੰਸਦ ਦੇ ਮਾਨਸੂਨ ਇਜਲਾਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਦੀ ਕੈਬਿਨਟ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਿਨਟ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ 7 ਜੁਲਾਈ ਸਵੇਰੇ 10:30 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਿਨਟ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੋਤੋਰਾਦਿੱਤਿਆ ਸਿੰਧਿਆ, ਅਨੁਪ੍ਰਿਆ ਪਟੇਲ, ਸਰਬਾਨੰਦ ਸੋਨੇਵਾਲ ਸਣੇ ਕਈ ਚਹਿਰੇ ਕੈਬਿਨਟ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਿਨਟ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ
ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਿਨਟ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਮੋਦੀ ਕੈਬਿਨਟ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। 19 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਮਾਨਸੂਨ ਇਜਲਾਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਿਨਟ 'ਚ ਨਵੇਂ ਚਹਿਰੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੈਬਿਨਟਦਾ ਵਿਸਥਾਰ 7 ਜੁਲਾਈ ਸਵੇਰੇ 10:30 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ।

ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਆਪਨਾ ਦਲ ਦੀ ਨੇਤਾ ਅਨੁਪ੍ਰਿਯਾ ਪਟੇਲ, ਭਾਜਪਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਜੋਤੀਰਾਦਿੱਤਿਆ ਸਿੰਧੀਆ, ਸਰਬਾਨੰਦ ਸੋਨੋਵਾਲ, ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ

ਜੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਰੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ, ਕੋਲਾ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ, ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ, ਰੇਲਵੇ, ਸਭਿਆਚਾਰ, ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ, ਜਨਜਾਤੀ ਮਾਮਲੇ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ-ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਵਾਤਾਵਰਣ, ਸੜਕ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ, ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਸਿੰਧੀਆ ਅਤੇ ਅਨੁਪ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ

ਖਬਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਅਪਣਾ ਦਲ ਦੇ ਨੇਤਾ ਅਨੁਪ੍ਰਿਯਾ ਪਟੇਲ (Anupriya Patel) ਦਾ ਨਾਮ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਲਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਜੋਤੀਰਾਦਿਤਿਆ ਸਿੰਧੀਆ (Jyotiraditya Scindia) ਨੂੰ ਵੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜੋਤੀਰਾਦਿੱਤਿਆ ਸਿੰਧੀਆ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪਸਾਰ ਵਿਚ ਰੇਲ ਮੰਤਰਾਲਾ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਜਿਹਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਤਰਾਲਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਨੇਤਾ ਸ਼ੁਭੇਂਦੂ ਅਧਿਕਾਰੀ (Suvendu Adhikari) ਨਾਲ ਬੰਗਾਲ ਬਾਰੇ ਲੰਬੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਆਸ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੁਝ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕੋਟੇ ਤੋਂ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕੈਬਨਿਟ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨੌਜਵਾਨ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ (Devendra Fadnavis) ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਰਬਾਨੰਦ ਸੋਨੋਵਾਲ (Sarbananda Sonowal) ਨੂੰ ਵੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ ਮੋਦੀ (Sushil Kumar Modi) ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਜੇ ਅਸੀਂ ਕੈਬਨਿਟ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖੀਏ, ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿ, ਰੱਖਿਆ, ਵਿੱਤ, ਵਣਜ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਸਮੇਤ ਵੱਡੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਹਨ, ਜੋ ਸੀਸੀਐਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇਹ ਵਿਸਥਾਰ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹੋਏਗਾ ਕਿ ਕੁਝ ਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਹਿਯੋਗੀ ਗਠਜੋੜ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿਚ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸੰਭਾਵਤ ਹਨ, ਕੁਝ ਕੈਬਨਿਟ ਅਹੁਦਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਸਿਰਫ ਰਾਜ ਦੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਮੋਦੀ 2.0 ਦਾ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਕੈਬਨਿਟ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਾਰਟ ਵਨ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਕਈ ਅਸਾਮੀਆਂ ਖਾਲੀ

ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਕਈ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਖਾਲੀ ਪਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੋਕ ਜਨਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾ, ਰਾਮ ਵਿਲਾਸ ਪਾਸਵਾਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਚਾਰਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦਾ ਵਾਧੂ ਚਾਰਜ ਵੀ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਕੁਝ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀਆਂ ਕੋਲ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦਾ ਕੰਮਕਾਜ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਚੋਣ ਵਾਲੇ ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ

ਇਸ ਮੰਤਰੀਮੰਡਲ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਂਅ ਵੀ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੰਜਾਬ, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਮਣੀਪੁਰ ਅਤੇ ਗੋਆ ਵਰਗੇ ਰਾਜ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਜਨਤਾ ਦਲ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਵੀ ਆਪਣੇ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਡੀਯੂ ਤੋਂ ਆਰਸੀਪੀ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਰਾਜੀਵ ਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਮ ਵੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਰੱਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਪਹਿਲਾਂ ਐਲਜੇਪੀ ਨੇਤਾ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਜਿਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਐਲਜੇਪੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਗੂ ਦੀ ਥਾਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।

ਐਲਜੀਪੀ ਦੀ ਗੜਬੜ ਵੀ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਜਗ੍ਹਾ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬਗਾਵਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।

ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੇਕਰ ਗੈਰ-ਬੀਜੇਪੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਰਿਪਬਲੀਕਨ ਪਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਮਦਾਸ ਅਠਾਵਲੇ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵਿਸਥਾਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮਾਨਸੂਨ ਇਜਲਾਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਵਿਸਥਾਰ

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੋਈ ਵੀ ਨੇਤਾ ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੋਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਜੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ ਨੂੰ ਮਾਨਸੂਨ ਸੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 2019 ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਗਠਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵਿਸਥਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਮੋਦੀ ਕੈਬਿਨਟ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। 19 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਮਾਨਸੂਨ ਇਜਲਾਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਿਨਟ 'ਚ ਨਵੇਂ ਚਹਿਰੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੈਬਿਨਟਦਾ ਵਿਸਥਾਰ 7 ਜੁਲਾਈ ਸਵੇਰੇ 10:30 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ।

ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਆਪਨਾ ਦਲ ਦੀ ਨੇਤਾ ਅਨੁਪ੍ਰਿਯਾ ਪਟੇਲ, ਭਾਜਪਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਜੋਤੀਰਾਦਿੱਤਿਆ ਸਿੰਧੀਆ, ਸਰਬਾਨੰਦ ਸੋਨੋਵਾਲ, ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ

ਜੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਰੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ, ਕੋਲਾ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ, ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ, ਰੇਲਵੇ, ਸਭਿਆਚਾਰ, ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ, ਜਨਜਾਤੀ ਮਾਮਲੇ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ-ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਵਾਤਾਵਰਣ, ਸੜਕ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ, ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਸਿੰਧੀਆ ਅਤੇ ਅਨੁਪ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ

ਖਬਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਅਪਣਾ ਦਲ ਦੇ ਨੇਤਾ ਅਨੁਪ੍ਰਿਯਾ ਪਟੇਲ (Anupriya Patel) ਦਾ ਨਾਮ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਲਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਜੋਤੀਰਾਦਿਤਿਆ ਸਿੰਧੀਆ (Jyotiraditya Scindia) ਨੂੰ ਵੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜੋਤੀਰਾਦਿੱਤਿਆ ਸਿੰਧੀਆ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪਸਾਰ ਵਿਚ ਰੇਲ ਮੰਤਰਾਲਾ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਜਿਹਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਤਰਾਲਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਨੇਤਾ ਸ਼ੁਭੇਂਦੂ ਅਧਿਕਾਰੀ (Suvendu Adhikari) ਨਾਲ ਬੰਗਾਲ ਬਾਰੇ ਲੰਬੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਆਸ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੁਝ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕੋਟੇ ਤੋਂ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕੈਬਨਿਟ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨੌਜਵਾਨ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ (Devendra Fadnavis) ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਰਬਾਨੰਦ ਸੋਨੋਵਾਲ (Sarbananda Sonowal) ਨੂੰ ਵੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ ਮੋਦੀ (Sushil Kumar Modi) ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਜੇ ਅਸੀਂ ਕੈਬਨਿਟ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖੀਏ, ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗ੍ਰਹਿ, ਰੱਖਿਆ, ਵਿੱਤ, ਵਣਜ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਸਮੇਤ ਵੱਡੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਹਨ, ਜੋ ਸੀਸੀਐਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇਹ ਵਿਸਥਾਰ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹੋਏਗਾ ਕਿ ਕੁਝ ਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਹਿਯੋਗੀ ਗਠਜੋੜ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿਚ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸੰਭਾਵਤ ਹਨ, ਕੁਝ ਕੈਬਨਿਟ ਅਹੁਦਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਸਿਰਫ ਰਾਜ ਦੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਮੋਦੀ 2.0 ਦਾ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਕੈਬਨਿਟ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਾਰਟ ਵਨ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਕਈ ਅਸਾਮੀਆਂ ਖਾਲੀ

ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਕਈ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਖਾਲੀ ਪਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੋਕ ਜਨਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾ, ਰਾਮ ਵਿਲਾਸ ਪਾਸਵਾਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਚਾਰਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦਾ ਵਾਧੂ ਚਾਰਜ ਵੀ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਕੁਝ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀਆਂ ਕੋਲ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦਾ ਕੰਮਕਾਜ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਚੋਣ ਵਾਲੇ ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ

ਇਸ ਮੰਤਰੀਮੰਡਲ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਂਅ ਵੀ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੰਜਾਬ, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਮਣੀਪੁਰ ਅਤੇ ਗੋਆ ਵਰਗੇ ਰਾਜ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਜਨਤਾ ਦਲ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਵੀ ਆਪਣੇ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਡੀਯੂ ਤੋਂ ਆਰਸੀਪੀ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਰਾਜੀਵ ਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਮ ਵੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਰੱਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਪਹਿਲਾਂ ਐਲਜੇਪੀ ਨੇਤਾ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਜਿਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਐਲਜੇਪੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਗੂ ਦੀ ਥਾਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।

ਐਲਜੀਪੀ ਦੀ ਗੜਬੜ ਵੀ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਜਗ੍ਹਾ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬਗਾਵਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।

ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੇਕਰ ਗੈਰ-ਬੀਜੇਪੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਰਿਪਬਲੀਕਨ ਪਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਮਦਾਸ ਅਠਾਵਲੇ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵਿਸਥਾਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮਾਨਸੂਨ ਇਜਲਾਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਵਿਸਥਾਰ

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੋਈ ਵੀ ਨੇਤਾ ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੋਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਜੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿਸਥਾਰ ਨੂੰ ਮਾਨਸੂਨ ਸੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 2019 ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਗਠਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵਿਸਥਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.