ਸੂਰਜ ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ੀ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨੂੰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋਤਿਸ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਧਨੁ ਰਾਸ਼ੀ ਤੋਂ ਸ਼ਨੀ ਦੇਵ ਦੇ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦੇ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦਿਨ, ਸੂਰਜ ਉੱਤਰਾਯਨ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 14 ਅਤੇ 15 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਰਾਤ 8.57 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ 15 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗਾ। Makar Sankranti 2023 .
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ, ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਉੱਤਰਾਯਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਗਊਆਂ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤੀਰਥ, ਨਦੀ ਜਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਕੇ ਦਾਨ-ਪੁੰਨ ਕਰ ਕੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਸੰਗਮ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫਲ ਮੁਕਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦਿਨ, ਗੰਗਾ ਜੀ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇ ਅਤੇ ਭਗੀਰਥ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਪਿਲ ਮੁਨੀ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ ਰਾਹੀਂ ਸਾਗਰ ਚਲੇ ਗਏ।ਇਸ ਲਈ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਿਨ ਗੰਗਾਸਾਗਰ ਮੇਲਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਸੁੱਖ-ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ:- ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 'ਤੇ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹੜੇ ਉਪਾਅ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਧਨ ਦੀ ਵਰਖਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਵੀ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਭਾਂਡੇ 'ਚ ਸ਼ੁੱਧ ਪਾਣੀ ਭਰ ਕੇ ਉਸ 'ਚ ਲਾਲ ਫੁੱਲ, ਲਾਲ ਚੰਦਨ, ਤਿਲ ਆਦਿ ਪਾਓ ਅਤੇ 'ਓਮ ਘ੍ਰਿਣੀ ਸੂਰਯਾਯ ਨਮਹ' ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਗਿਆ ਕਰੋ।
ਅਰਘਿਆ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਤੁਹਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਡਿੱਗਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਿਤ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਵੱਲ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਭਵਿਸ਼ਯ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਸੂਰਯਨਾਰਾਇਣ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਬੁੱਧੀ, ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਨਾਲ ਸੰਪੰਨ ਚਿਰੰਜੀਵੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਨੁੱਖ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਰੇ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਸੁਖੀ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਪੁੰਨਿਆ ਕਾਲ ਮਹੂਰਤ:- ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ 2023 ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਦੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜੋਤਸ਼ੀ ਡਾ.ਉਮਾਸ਼ੰਕਰ ਮਿਸ਼ਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵੇਂ ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 15 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰੇਗਾ (ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਸੰਚਾਰ), ਇਸ ਲਈ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ, ਸ਼ਨੀਵਾਰ, 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਰਾਤ 8.14 ਵਜੇ, ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ ਪਰ ਜੇਕਰ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਹਰ ਤਿਉਹਾਰ ਉਦੈਤਿਥੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ, ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਐਤਵਾਰ, 15 ਜਨਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪੁੰਨ ਲਾਭ ਲਈ ਦਾਨ ਕਰੋ:- ਪਦਮਪੁਰਾਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਉੱਤਰਾਯਣ ਜਾਂ ਦਕਸ਼ਨਾਯਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਦਿਨ ਜੋ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਅਕਸ਼ੈ (ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾਨ) ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਨੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨੁਕਸ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਰਪਣ, ਦਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਊਨੀ ਕੱਪੜੇ, ਕੰਬਲ, ਤਿਲ ਅਤੇ ਗੁੜ ਦੇ ਬਣੇ ਪਕਵਾਨ ਅਤੇ ਖਿਚੜੀ ਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ਨਾਰਾਇਣ ਅਤੇ ਸ਼ਨੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।Makar Sankranti 2023 .
