ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਡੈਸਕ: ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ, ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਸੱਚ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵੈਸਾਖ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵੈਸਾਖ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਜਨਮ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਹਾਤਮਾ ਬੁੱਧ ਦਾ ਜਨਮ ਇਸ ਦਿਨ ਲੁੰਬੀਨੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਿਨ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸੱਚ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਬੋਧ ਗਯਾ ਵਿੱਚ ਬੋਧੀ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸਖ਼ਤ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਦਾ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਇਸੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਿੱਤੀ। ਵੈਸਾਖ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਵੀ ਹੈ।
ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨਾ: ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਪਵਿੱਤਰ ਝੀਲ ਜਾਂ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾਨ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਪੁੰਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਪੀਪਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਚੰਦਰ ਦੇਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨਾ। (ਚੰਦਰ ਦੇਵ) ਆਰਥਿਕ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਮਿਤੀ-ਸਮਾਂ: ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਚੰਦਰਦੇਵ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਤਾਰੀਖ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਨੌਵਾਂ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਲਈ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਦੋਹਾਂ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੀ ਸ਼ੁਭ ਤਰੀਕ 15 ਮਈ ਨੂੰ 15:45 ਵਜੇ ਤੋਂ 16 ਮਈ ਦੀ ਰਾਤ 09:45 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਸਾਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਚੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਵੀ ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਨੂੰ ਹੀ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਕਿਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਪੰਚਾਂਗ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਵੈਸਾਖ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਦਾਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ: ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੈਸਾਖ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਵੀ ਪਵਿੱਤਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦਾ ਵਰਤ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।ਇਸ ਦਿਨ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਚੰਦਰਦੇਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਵਾ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਅਤੇ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਤਿਲ ਤੈਰਨ ਦੀ ਮਹਿਮਾ।ਇਸ ਦਿਨ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਮਾਣ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਵੈਸਾਖ ਪੂਰਨਿਮਾ 'ਤੇ ਕਰੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੂਜਾ: ਜੋਤਸ਼ੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ "ਵੈਸਾਖ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ, ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ 'ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ, ਚੰਦਨ ਦਾ ਲੇਪ ਲਗਾਓ, ਫੁੱਲ, ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਚੜ੍ਹਾਓ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ।" ਇਹ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਇੱਕ ਘੜਾ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਘੜਾ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੋ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਚੀਨੀ ਪਾਓ, ਜੇਕਰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਗਰੀਬ ਜਾਂ ਪੁਜਾਰੀ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਮੰਦਰ ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਧ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ।
ਗਯਾ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ੀ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮ: ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਬੋਧ ਗਯਾ ਨਾਮਕ ਸਥਾਨ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਬੋਧੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਹੈ।ਘਰ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਿਧਾਰਥ ਸੱਚ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸਾਲ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦਾ ਰਿਹਾ। ਬੋਧਗਯਾ, ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਬੋਧੀ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ, ਉਸਨੇ ਸਖ਼ਤ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਬੁੱਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ, ਕੁਸ਼ੀਨਗਰ ਦੇ ਮਹਾਪਰਿਨਿਰਵਾਣ ਵਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਭਰ ਮੇਲਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬੁੱਧ ਦੇ ਮਹਾਪਰਿਨਿਰਵਾਣ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਵਿਹਾਰ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਟੂਪ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Aaj Da Panchang 5 May: ਜਾਣੋ ਅੱਜ ਦਾ ਪੰਚਾਂਗ, ਕੀ ਹੈ ਅੱਜ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਅਤੇ ਅਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ
