ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਤੇਲ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਓਐਨਜੀਸੀ) ਦੁਆਰਾ ਪੂਗਾ ਘਾਟੀ ਤੇ ਚੁਮਥਾਂਗ ਸਮੇਤ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਦੇ 9 ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਗਏ ਹਨ। ਰਿਸਰਚ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਖ਼ੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਖਣੀਜ ਤੇ ਭਾਰੀ ਧਾਤੂ ਮੌਜੂਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ, ਲੈਂਥਨਿਮ, ਗੈਡੋਲਿਨੀਅਮ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਕਾਫ਼ੀ ਮਹਿੰਗੇ ਤੇ ਉਪਯੋਗੀ ਤੱਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਕਾਫ਼ੀ ਕੀਮਤੀ ਖਣੀਜਾਂ ਦੀ ਇਸ ਅਮੀਰ ਮੌਜ਼ੂਦਰੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਨੇ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦੀ ਟਕਰਾਅ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪਹਿਲੂ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਉੱਥੋਂ ਆਪਣਾ ਕਬਜ਼ਾ ਛੱਡਣ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਖੋਜ ਦੇ ਸੰਖਿਆਤਮਕ ਅੰਕੜੇ ਰੱਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਨਮੂਨੇ ਇੱਕਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ੳਹ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਈ) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦੇ, ਭੰਗ ਤੇ ਡੀ ਐਸਕੇਲੇਟ, ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਭਾਰਤੀ ਤੇ ਚੀਨੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਫ਼ਲੈਸ਼ ਪੁਆਇੰਟ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰਹਿਣ ਦੇ ਲਈ ਖੁਦਾਈ ਕਰਨ ਉੱਤੇ ਦੋਵੇਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੰਕੇਤ ਹਨ।
ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਦੁਰਲੱਭ ਖਣਿਜ ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜੋ ਮੌਜੂਦਾ ਤੇ ਉਭਰਦੀ ਊਰਜਾ, ਆਧੁਨਿਕ ਤੇ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਲੈਪਟਾਪ, ਮੋਬਾਇਲ ਫ਼ੌਨ, ਡਿਜਿਟਲ ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਸਮੇਤ ਸਭ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸੈਰ ਪੈਨਲ, ਬਿਜਲਈ ਕਾਰ, ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਲੇਜਰ ਤੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਇੰਜਣ ਵਰਗੇ ਸੈਨਿਕ ਪਲੇਟਫ਼ਾਰਮ ਬਣਾਉਣੇ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
ਓ.ਐੱਨ.ਜੀ.ਸੀ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਪਾਇਲਟ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰਵੇਖਣ (ਜੀਐਸਆਈ) ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੱਦਾਖ਼ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਭੂਮੱਧ ਖੇਤਰ ਹਨ।
ਇੱਥੇ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਾਈਡਰੋਕਾਰਬਨ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਿਤ ਮੌਜੂਦਗੀ ਬਾਰੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਫ਼ਰਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਫ਼ੌਜਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਈ ਝੜਪ ਦੇ ਕਾਰਨ ਓਐਨਜੀਸੀ ਪਾਇਲਟ-ਅਧਿਐਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਪਿਅ।
ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਰਲੱਭ ਤੱਤਾਂ ਤੇ ਧਾਤਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭੂਚਾਲ, ਸਰੋਤਾਂ, ਬੋਰਨ, ਲਿਥੀਅਮ, ਸੀਸੀਐਮ, ਵੈਨਡੀਅਮ, ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਅਤੇ ਥੋਰਿਅਮ ਸਮੇਤ ਆਈਸੀਪੀ-ਐਮਐਸ ਵਿਧੀ (ਇੰਡਕਟਿਵਿਲਟੀ ਕਪਲਡ ਪਲਾਜ਼ਮਾ-ਮਾਸ ਸਪੈਕਟਰੀਟਰੀ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਕੇ ਭੂ-ਸਰੋਤ ਉਪਰ ਸਮਝ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਣਿਜਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਹਿਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਖਣਿਜ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ।ਹਾਂ ਪਰ ਇਹ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹਨ ਤੇ ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੱਢਣਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ।
ਚੀਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁਰਲੱਭ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਧਾਤਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਹਰੀ ਹੈ। ਕਈ ਹਾਲੀਆ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਚੀਨ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਬਦਬੇ ਦੇ ਆਪਣੇ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਮੁੱਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੱਛਮੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘੱਟ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਵੇਖਦਾ ਹੈ।
2018 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੇ 120,000 ਟਨ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਤੱਥਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ 15,000 ਟਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਲਗਭਗ 80 ਫ਼ੀਸਦ ਤੱਤ ਚੀਨ ਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚ 90 ਫ਼ੀਸਦ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ।
