ਪੱਛਮੀ ਚੰਪਾਰਨ: 'ਮੰਜ਼ਿਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ 'ਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਖੰਭਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਹੌਂਸਲੇ ਨਾਲ ਉੱਡਦੇ ਹਨ।' ਇਹ ਕਹਾਵਤ ਪੱਛਮੀ ਚੰਪਾਰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਇੱਕ ਮਾਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਲੌਰੀਆ ਬਲਾਕ ਦੇ ਲੌਰੀਆ ਬਲਾਕ ਦੇ ਰਾਮੋਲੀ ਬੇਲਵਾ (Ramoli Belwa Village of Lauriya Block) ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਕਰੀਬ 11 ਹਜ਼ਾਰ ਪੁੱਤਰ ਹਨ। ਇਹ ਮਾਂ ਸਾਰੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਖਿਆਲ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਾਰੇ ਪੁੱਤਰ ਬਰਾਬਰ ਹਨ। ਇਸ ਮਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੂਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਦਿਲੋਂ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਹ ਮਾਂ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਪਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਇਸ ਮਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜਾਣ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਜਾਓਗੇ।
ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ: 11 ਹਜ਼ਾਰ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਪੱਛਮੀ ਚੰਪਾਰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਲੌਰੀਆ ਬਲਾਕ ਦੇ ਰਾਮੌਲੀ ਬੇਲਵਾ ਪਿੰਡ ਦੀ 90 ਸਾਲਾ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 11 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਬੂਟੇ ਲਗਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਮਿਲੀ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੂਟਾ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਅੱਜ ਉਹ ਪੌਦੇ ਉੱਗ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ 90 ਸਾਲਾ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਕਾਫੀ ਖੁਸ਼ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛਾਂ 'ਚ ਬੈਠਦੀ ਹਾਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਆਰਾਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਲਗਾ ਰਹੀ ਹੈ ਬੂਟੇ: 90 ਸਾਲਾ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਬੂਟੇ ਲਗਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਮਾਮੇ ਦਾ ਪਿੰਡ ਭੀਤਿਹਾਰਵਾ ਸ਼੍ਰੀਪੁਰ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਭੀਤਿਹਾਰਵਾ ਗਾਂਧੀ ਆਸ਼ਰਮ ਸ਼੍ਰੀਪੁਰ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਅਮਰ ਚਰਖਾ ਵੀ ਚਲਾਇਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਨਾਨਕੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਂਦੀ ਆ ਰਹੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਲੋਕ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਦੇ ਰਹਿਣ।
ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਵੱਲੋਂ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ: ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਦਾਦਾ ਹਰੀਲਾਲ ਯਾਦਵ ਪਿੰਡ ਭੀਤਿਹਾਰਵਾ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਨ। ਜੋ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਰਾਮਾਸ਼ਰਯ ਯਾਦਵ ਵੀ ਅਧਿਆਪਕ ਸਨ। ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਵੀ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸਵਰਗੀ ਜਗਦੇਵ ਪ੍ਰਸਾਦ ਯਾਦਵ ਹੈ। ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਕਦੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
“ਮੈਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 11 ਹਜ਼ਾਰ ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਮੈਂ ਖੁਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੀ ਹਾਂ। ਇਹ ਕੰਮ ਮੈਂ ਖੁਦ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪੁੱਟ ਕੇ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਖਾਦ ਪਾ ਕੇ, ਪਸ਼ੂਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਕਰਕੇ ਕਰਦੀ ਹਾਂ। ਲਗਾਏ ਗਏ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਬ, ਸਾਗ, ਨਿੰਮ, ਜਾਮੁਨ, ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਲੱਕੜ, ਪਾਪੂਲਰ, ਲੀਚੀ, ਮਹੋਗਨੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੌਦੇ ਹਨ।
ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਾਏ 11 ਹਜ਼ਾਰ ਬੂਟੇ: ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 5 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਬੀਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸੋਗੀ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਹਿੰਮਤ ਲੈਂਦਿਆਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ। ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਸਮਝਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 11,000 ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਹਨ (Planted 11 Thousand Plants in West Champaran)। ਉਸ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਰੁੱਖ ਲਗਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਣੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ: ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਉਸ ਬਾਗ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਸਿਰਫ਼ ਸੱਤਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹੀ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਮੇਰੇ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹਿਣ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ।
90 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਅਦਭੁਤ ਆਤਮਾ: 90 ਸਾਲਾ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਨਾਂ ਤੇ ਪਛਾਣ 'ਚ ਕੋਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅੱਖ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਪਾ ਰਹੀ ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਫਸੋਸ ਹੈ। ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਬਣੀ ਹੈ। ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਵੀ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਜਨੂੰਨ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਇਹ ਜਜ਼ਬਾ ਵਾਕਈ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ, ਪਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਵੱਲ ਝਾਤੀ ਮਾਰ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਲਿਤਾ ਦੇਵੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦਾ ਹੌਂਸਲਾ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਉਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ ਅਨੌਖੀ ਚੋਰੀ ਦੀ ਘਟਨਾ
