ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਦਮਿਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ਕੰਪਲੈਕਸ 'ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲੋਂ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਕੁਦਸ ਫੋਰਸ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਸਮੇਤ ਸੱਤ ਫੌਜੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਲਗਭਗ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਤਹਿਰਾਨ ਨੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪਰਾਕਸੀਜ਼ ਦੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ।
ਈਰਾਨ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਅਸੀਂ ਸੀਰੀਆ ਵਿਚ ਈਰਾਨੀ ਵਣਜ ਦੂਤਘਰ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਜ਼ਿਆਨਵਾਦੀ ਇਕਾਈ ਦੇ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਕ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ। ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਡਰੋਨਾਂ ਨਾਲ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਟੀਚਿਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਇਨਪੁਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੁਆਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ 185 ਡਰੋਨ ਅਤੇ 35 ਕਰੂਜ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ 110 ਵਿੱਚੋਂ 103 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਅਮਰੀਕਾ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਫਰਾਂਸ, ਜਾਰਡਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੁਆਰਾ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਰੱਖਿਆ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੁਝ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੇਵਾਤਿਮ ਏਅਰ ਬੇਸ ਨੂੰ ਮਾਰੀਆਂ, ਪਰ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲੇ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਏਅਰਬੇਸ ਤੋਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਦੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਤਹਿਰਾਨ ਸ਼ਾਸਨ 'ਤੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਹਮਲਾ ਈਰਾਨ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਹਮਲੇ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, 'ਮੈਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਮੇਰੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੇਰ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜਲਦੀ ਹੋਵੇਗਾ।'
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਮਲਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਈਰਾਨ ਦੇ ਉੱਚ ਦਰਜੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਹਵਾਈ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਹ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਹਮਲੇ 'ਤੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, 'ਅਸੀਂ ਰੋਕਿਆ, ਅਸੀਂ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕਿਆ, ਇਕੱਠੇ ਅਸੀਂ ਜਿੱਤਾਂਗੇ।'
ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਅਤੇ ਤੇਲ ਅਵੀਵ ਨੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਜਾਂ ਈਰਾਨ ਨੇ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਆਪਣਾ ਚਿਹਰਾ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ?
ਇਸ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ 'ਚ ਈਰਾਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਕੂਟਨੀਤੀ ਸੰਭਾਲੀ। ਤਣਾਅ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਆਮ ਵਾਂਗ ਹੋ ਗਈ। ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਜਾਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਾਰਿਆ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਫੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਵਧਣ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਟਕਰਾਅ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪੈਣ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵੀ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ, ਓਮਾਨ ਅਤੇ ਕੁਵੈਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਨੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੂੰ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਬੇਸ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਆਪਣਾ ਹਮਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਈਰਾਨ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ 'ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ (ਦਮਿਸ਼ਕ ਹਮਲੇ ਦਾ ਬਦਲਾ) ਬੰਦ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ'। ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, 'ਜੇਕਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਇਕ ਹੋਰ ਗਲਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਈਰਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸੰਦੇਸ਼ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਹਿਰਾਨ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਿਰਫ਼ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਵੀ ਈਰਾਨੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸੀ। ਈਰਾਨ, ਫਲਸਤੀਨ, ਲੇਬਨਾਨ, ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਜਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਹਿਰਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਏ ਹਨ। ਇਸ ਹਮਲੇ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੰਬਿਤ ਇਰਾਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਪੂਰੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦੇਵੇਗੀ। ਅਰਬ ਦੇਸ਼ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਗੇ। ਈਰਾਨੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਬਾਲਾਕੋਟ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਬੰਬ ਸੁੱਟ ਕੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਦਕਿ ਭਾਰਤੀ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਿੰਗ ਕਮਾਂਡਰ ਅਭਿਨੰਦਨ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਚੁੱਪੀ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ। ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਹੀ ਅਰਥ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਯੂਐਸ ਕਾਂਗਰਸ ਹੁਣ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਬਾਦਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ, ਜੋ ਕਿ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਫਾਇਦਾ ਹੈ। ਯੂਰਪ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਹੋਵੇਗਾ।
ਬਾਈਡਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲੈਣਗੇ। ਇਹ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਵੀ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰੇ ਜੇਕਰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਅਨੁਸਾਰ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ।
ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਹੀ ਕਾਇਮ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸਤੀਫੇ ਦੀ ਮੰਗ ਉੱਠ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਵਿਚਲੇ ਹਾਕਸ ਤਹਿਰਾਨ ਨੂੰ ਤਣਾਅ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਮੌਕੇ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੇਲ ਅਵੀਵ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਈਰਾਨ ਦਾਅਵਾ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਕਲੌਤਾ ਅਰਬ ਰਾਜ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਇਹ 'ਜਦੋਂ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇਗਾ' ਬਦਲਾ ਲਵੇਗਾ। ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀਆਂ ਤਰਜੀਹਾਂ 'ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਗਾਜ਼ਾ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵਿਸਤਾਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਅਲੱਗ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ ਜੋ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਰਥਨ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਅਮਰੀਕੀ ਚਿਤਾਵਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਫਸ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਦਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਕੋਈ ਇਰਾਦਾ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਰਫੋਂ ਸੰਜਮ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਦਫਤਰ ਦੇ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, 'ਅਸੀਂ ਤੁਰੰਤ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ, ਸੰਜਮ, ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤੀ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।' ਡਾ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹਮਰੁਤਬਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਸੰਜਮ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।
ਕਤਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਸਮੇਤ ਹੋਰਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਹਮਲਿਆਂ ਲਈ ਈਰਾਨ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਫਰਾਂਸ, ਮੈਕਸੀਕੋ, ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ, ਡੈਨਮਾਰਕ, ਨਾਰਵੇ ਅਤੇ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜੀ 7 ਨੇ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ "ਅਸੀਂ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰੌਕਸੀ ਆਪਣੇ ਹਮਲੇ ਬੰਦ ਕਰਨ"।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੀ ਹੰਗਾਮੀ ਮੀਟਿੰਗ 'ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣ ਤੋਂ ਸਿਵਾਏ ਕੋਈ ਠੋਸ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਸਕੀ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਯੂਐਨਐਸਸੀ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਈਰਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੋਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। UNSC ਨੇ ਵੀ ਈਰਾਨ ਦੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਕੰਪਲੈਕਸ 'ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਕੱਤਰ-ਜਨਰਲ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ, 'ਨਾ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਖੇਤਰ ਇਕ ਹੋਰ ਯੁੱਧ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ'। ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਈਰਾਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਛੋਟ ਮੰਗੀ ਸੀ, ਨੂੰ ਹੁਣ ਇਹ ਛੋਟ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਸਤੰਬਰ 2024 ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ 18 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲੱਗੇਗਾ।
ਦੇਰੀ ਇਸ ਲਈ ਹੋਈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ 'ਚ ਫਸਣ ਦਾ ਡਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਵਿਚਾਲੇ ਗੱਲਬਾਤ ਫਿਰ ਤੋਂ ਰੁਕ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ ਸੱਤ ਮਹੀਨੇ ਲੰਬੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ ਹੈ।
ਤਹਿਰਾਨ ਨੇ ਸਟ੍ਰੇਟ ਆਫ ਹਾਰਮੁਜ਼ ਨੇੜੇ, ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ 17 ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲੁੱਟ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਅਮਲੇ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਸੰਭਾਵੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਵਪਾਰਕ ਉਡਾਣਾਂ ਲਈ ਆਪਣਾ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੁਬਾਰਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਅਸਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤੂਫਾਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੈ।
