ETV Bharat / health

ਕਿਉ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਸਰੀਰ ਦੇ ਇਸ ਹਿੱਸੇ 'ਚ ਖੁਜਲੀ, ਬਚਾਅ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ 5 ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਧਿਆਨ - Anal Itching - ANAL ITCHING

Anal Itching: ਗੁਦਾ ਖੁਜਲੀ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਬੱਚਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗ, ਔਰਤ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਮਰਦ, ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹਰ ਕਿਸੇ 'ਚ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕਾਰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

Anal Itching
Anal Itching (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Jul 16, 2024, 8:10 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਕਿਸੇ ਜਨਤਕ ਸਥਾਨ 'ਤੇ, ਕਿਸੇ ਸਮਾਗਮ 'ਚ ਜਾਂ ਘਰ 'ਚ ਵੀ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਗੁਦਾ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਖਾਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਹਾਸੇ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਜਾਂ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਲੋਕ ਕੰਨੀ ਕਤਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਦਾ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਗੁਦਾ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੱਚ ਵੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਫਾਈ ਦੀ ਕਮੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਖੁਜਲੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਗੁਦਾ ਦੀ ਖੁਜਲੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕਾਰਨ: ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਗੁਦਾ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਤੇਜ਼ ਮਿਰਚਾਂ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਅਤੇ ਗੁਦਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਗੁਦਾ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

ਸਫਾਈ ਦੀ ਕਮੀ: ਗੁਦਾ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਮਲ-ਮੂਤਰ ਜਾਂ ਸ਼ੌਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਫਾਈ ਨਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਫੰਗਸ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੁਜਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਗਲਤ ਖੁਰਾਕ: ਮਸਾਲੇਦਾਰ, ਤੇਲਯੁਕਤ ਅਤੇ ਖੱਟੇ ਭੋਜਨਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਗੁਦਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੈਫੀਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ: ਚੰਬਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਗੁਦਾ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਲਾਲੀ ਅਤੇ ਖਾਰਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਲਾਗ: ਕਈ ਵਾਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਫੰਗਲ ਜਾਂ ਪਰਜੀਵੀ ਲਾਗ ਵੀ ਗੁਦਾ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਪਿੰਨਵਰਮ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਪੇਟ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ: ਕਈ ਵਾਰ ਬਵਾਸੀਰ, ਫਿਸਟੁਲਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੁਦੇ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਦਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਜਲਣ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਐਲਰਜੀ: ਸਾਬਣ, ਡਿਟਰਜੈਂਟ ਜਾਂ ਹੋਰ ਰਸਾਇਣਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਤੋਂ ਐਲਰਜੀ ਵੀ ਗੁਦਾ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਨਮੀ: ਗੁਦਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਉੱਲੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਜਾਂ ਤੰਗ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣ ਨਾਲ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਗਿੱਲੇ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਿੱਲੇ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਪਹਿਨਣ ਨਾਲ ਵੀ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਗੁਦੇ 'ਚ ਖੁਜਲੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ: ਡਾ: ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਮ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਕੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ:-

ਸਫਾਈ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ: ਸ਼ੌਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਦਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਵੋ ਅਤੇ ਸੁਕਾਓ। ਜੇਕਰ ਹੋ ਸਕੇ, ਤਾਂ ਗੁਦਾ ਨੂੰ ਧੋਣ ਲਈ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਪਰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਧੋਣ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਕਠੋਰ ਰਸਾਇਣਾਂ ਵਾਲੇ ਸਾਬਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।

ਸੰਤੁਲਿਤ ਆਹਾਰ: ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਅਤੇ ਤੇਲਯੁਕਤ ਭੋਜਨਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਓ, ਤਾਂ ਜੋ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹੇ। ਕੈਫੀਨ ਅਤੇ ਅਲਕੋਹਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਰੋ।

ਐਲਰਜੀ ਤੋਂ ਬਚੋ: ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਹਾਈਪੋਲੇਰਜੀਨਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਅਤੇ ਤੰਗ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਈ ਵਾਰ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਐਲਰਜੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਨਮੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋ: ਗੁਦਾ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਕ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਬਦਲੋ। ਸੂਤੀ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਪਹਿਨੋ, ਜੋ ਨਮੀ ਨੂੰ ਸੋਖ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।

ਦਵਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਕਰੀਮਾਂ: ਖੁਜਲੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਦਵਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਕਰੀਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਰੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਫੰਗਲ ਗੁਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਸਾਰੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਖੁਜਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ। ਡਾਕਟਰ ਸਹੀ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹੀ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੇਵੇਗਾ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਕਿਸੇ ਜਨਤਕ ਸਥਾਨ 'ਤੇ, ਕਿਸੇ ਸਮਾਗਮ 'ਚ ਜਾਂ ਘਰ 'ਚ ਵੀ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਗੁਦਾ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਖਾਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਹਾਸੇ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਜਾਂ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਲੋਕ ਕੰਨੀ ਕਤਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਦਾ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਗੁਦਾ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੱਚ ਵੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਫਾਈ ਦੀ ਕਮੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਖੁਜਲੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਗੁਦਾ ਦੀ ਖੁਜਲੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕਾਰਨ: ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਗੁਦਾ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਤੇਜ਼ ਮਿਰਚਾਂ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਅਤੇ ਗੁਦਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਗੁਦਾ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

ਸਫਾਈ ਦੀ ਕਮੀ: ਗੁਦਾ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਮਲ-ਮੂਤਰ ਜਾਂ ਸ਼ੌਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਫਾਈ ਨਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਫੰਗਸ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੁਜਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਗਲਤ ਖੁਰਾਕ: ਮਸਾਲੇਦਾਰ, ਤੇਲਯੁਕਤ ਅਤੇ ਖੱਟੇ ਭੋਜਨਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਗੁਦਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੈਫੀਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ: ਚੰਬਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਗੁਦਾ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਲਾਲੀ ਅਤੇ ਖਾਰਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਲਾਗ: ਕਈ ਵਾਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਫੰਗਲ ਜਾਂ ਪਰਜੀਵੀ ਲਾਗ ਵੀ ਗੁਦਾ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਪਿੰਨਵਰਮ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਪੇਟ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ: ਕਈ ਵਾਰ ਬਵਾਸੀਰ, ਫਿਸਟੁਲਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੁਦੇ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਦਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਜਲਣ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਐਲਰਜੀ: ਸਾਬਣ, ਡਿਟਰਜੈਂਟ ਜਾਂ ਹੋਰ ਰਸਾਇਣਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਤੋਂ ਐਲਰਜੀ ਵੀ ਗੁਦਾ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਨਮੀ: ਗੁਦਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਉੱਲੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਜਾਂ ਤੰਗ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣ ਨਾਲ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਗਿੱਲੇ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਿੱਲੇ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਪਹਿਨਣ ਨਾਲ ਵੀ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਗੁਦੇ 'ਚ ਖੁਜਲੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ: ਡਾ: ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਮ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਕੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ:-

ਸਫਾਈ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ: ਸ਼ੌਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਦਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਵੋ ਅਤੇ ਸੁਕਾਓ। ਜੇਕਰ ਹੋ ਸਕੇ, ਤਾਂ ਗੁਦਾ ਨੂੰ ਧੋਣ ਲਈ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਪਰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਧੋਣ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਕਠੋਰ ਰਸਾਇਣਾਂ ਵਾਲੇ ਸਾਬਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।

ਸੰਤੁਲਿਤ ਆਹਾਰ: ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਅਤੇ ਤੇਲਯੁਕਤ ਭੋਜਨਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਓ, ਤਾਂ ਜੋ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹੇ। ਕੈਫੀਨ ਅਤੇ ਅਲਕੋਹਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਰੋ।

ਐਲਰਜੀ ਤੋਂ ਬਚੋ: ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਹਾਈਪੋਲੇਰਜੀਨਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਅਤੇ ਤੰਗ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਈ ਵਾਰ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਐਲਰਜੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਨਮੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋ: ਗੁਦਾ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਕ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਬਦਲੋ। ਸੂਤੀ ਅੰਡਰਵੀਅਰ ਪਹਿਨੋ, ਜੋ ਨਮੀ ਨੂੰ ਸੋਖ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।

ਦਵਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਕਰੀਮਾਂ: ਖੁਜਲੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਦਵਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਕਰੀਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਰੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਫੰਗਲ ਗੁਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਸਾਰੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਖੁਜਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ। ਡਾਕਟਰ ਸਹੀ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹੀ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੇਵੇਗਾ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.