ETV Bharat / health

ਇਹ 6 ਲੱਛਣ ਦੱਸਣਗੇ ਕਿ ਕਿਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪੈ ਰਿਹਾ, ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਜਾਣ ਲਓ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਬਾਰੇ - EPILEPTIC SEIZURES

ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣਗੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

EPILEPTIC SEIZURES
EPILEPTIC SEIZURES (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : 3 hours ago

ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡਿਆਂ ਤੱਕ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਪਾਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮਾਹਿਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਕਈ ਵਾਰ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਿਉ ਪੈਂਦਾ ਹੈ?

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਿਊਰੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ. ਪੀ ਰੰਗਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਮਾਗੀ ਸੱਟ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਸਪਲਾਈ ਕਾਰਨ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਦਵਾਈ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।-ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਿਊਰੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ. ਪੀ ਰੰਗਨਾਥ

ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦੇ ਲੱਛਣ

  • ਬੇਹੋਸ਼ੀ
  • ਅਸਧਾਰਨ ਝਟਕੇ
  • ਅਚਾਨਕ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਜਾਣਾ
  • ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ
  • ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ
  • ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਝਰਨਾਹਟ ਦੀ ਭਾਵਨਾ

ਫਸਟ ਏਡ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ

  1. ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
  2. ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਖਤਰਨਾਕ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
  3. ਸਿਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਕੁਝ ਉੱਚੀ ਚੀਜ਼ ਰੱਖੋ।
  4. ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪਾਉਣਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  5. ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਖੋਪੜੀ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਝਾੜੂ ਨਾਲ ਕੁੱਟਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ।
  6. ਦੌਰੇ ਦੇ ਘੱਟ ਹੋਣ ਤੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹਰਕਤ ਵੱਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਲਈ ਕੁਝ ਦਿਓ।
  7. ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦੌਰੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕਰੋ।
  8. ਜੇਕਰ ਹਾਲਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਓ।

ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ

  • ਵਧੇਰੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਖਾਓ।
  • ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਆਰਾਮ ਦਿਓ।
  • ਕਸਰਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
  • ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
  • ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸੀਟ ਬੈਲਟ ਅਤੇ ਹੈਲਮੇਟ ਜ਼ਰੂਰ ਪਹਿਣੋ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡਿਆਂ ਤੱਕ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਪਾਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮਾਹਿਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਕਈ ਵਾਰ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਿਉ ਪੈਂਦਾ ਹੈ?

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਿਊਰੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ. ਪੀ ਰੰਗਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਮਾਗੀ ਸੱਟ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਸਪਲਾਈ ਕਾਰਨ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਦਵਾਈ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।-ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਿਊਰੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ. ਪੀ ਰੰਗਨਾਥ

ਮਿਰਗੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦੇ ਲੱਛਣ

  • ਬੇਹੋਸ਼ੀ
  • ਅਸਧਾਰਨ ਝਟਕੇ
  • ਅਚਾਨਕ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਜਾਣਾ
  • ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ
  • ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ
  • ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਝਰਨਾਹਟ ਦੀ ਭਾਵਨਾ

ਫਸਟ ਏਡ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ

  1. ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
  2. ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਖਤਰਨਾਕ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
  3. ਸਿਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਕੁਝ ਉੱਚੀ ਚੀਜ਼ ਰੱਖੋ।
  4. ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪਾਉਣਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  5. ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਖੋਪੜੀ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਝਾੜੂ ਨਾਲ ਕੁੱਟਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ।
  6. ਦੌਰੇ ਦੇ ਘੱਟ ਹੋਣ ਤੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹਰਕਤ ਵੱਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਲਈ ਕੁਝ ਦਿਓ।
  7. ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦੌਰੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕਰੋ।
  8. ਜੇਕਰ ਹਾਲਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਓ।

ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ

  • ਵਧੇਰੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਖਾਓ।
  • ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਆਰਾਮ ਦਿਓ।
  • ਕਸਰਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
  • ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
  • ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸੀਟ ਬੈਲਟ ਅਤੇ ਹੈਲਮੇਟ ਜ਼ਰੂਰ ਪਹਿਣੋ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.