ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ, ਸਮਾਜਿਕ ਦਬਾਅ, ਕੰਮ ਤੋਂ ਉੱਚੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਕ ਹਨ, ਜੋ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਸਬਰ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੌਜਵਾਨ ਹਰ ਚੀਜ਼, ਸਫਲਤਾ ਜਾਂ ਹਰ ਨਤੀਜਾ ਜਲਦੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਹੂਲਤ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼, ਹਰ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪਸੰਦੀਦਾ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਡੇਟਿੰਗ ਪਾਰਟਨਰ ਵੀ ਐਪਸ ਰਾਹੀਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸੁਵਿਧਾ ਅਤੇ ਵਿਕਲਪ ਦੋਵੇਂ ਵੱਧ ਗਏ ਹਨ। ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧਦਾ ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੋਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ: ਰੇਣੁਕਾ ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਧੀਰਜ ਅਤੇ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦਾ ਰਾਹ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਕਾਰਨ, ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ ਕਾਰਨ ਤੁਰੰਤ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਵਧਦੀ ਆਦਤ, ਇੱਕ ਕਲਿੱਕ 'ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵਰਗੇ ਕਾਰਨ ਹਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਹੋਰ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਬਰ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
ਕਰੀਅਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਉਮੀਦਾਂ: ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਬਰ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦੀ ਇੱਛਾ: ਨਿੱਜੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ 'ਚ ਕਈ ਨੌਜਵਾਨਾਂ 'ਚ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਸਮਰਪਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮਝਦਾਰੀ ਦੀ ਕਮੀ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਹੱਲ ਜਾਂ ਤੁਰੰਤ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਰਿਸ਼ਤੇ 'ਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਲੋਕ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਸੋਚੇ ਸਮਝੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹੀ ਫੈਸਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।
ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦਾਂ: ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਉਮੀਦਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤਨਖਾਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਤਾਂ ਉਹ ਜਲਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਬਦਲਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਰੱਕੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਵੀ ਧੀਰਜ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ?: ਡਾ: ਰੇਣੁਕਾ ਜੋਸ਼ੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਧੀਰਜ ਦੀ ਕਮੀ ਇੱਕ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਨਸਿਕ ਅਸਥਿਰਤਾ ਜਾਂ ਤਣਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਬੱਚੇ ਮਿਹਨਤ, ਕੰਮ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਧੀਰਜ ਦੀ ਲੋੜ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋਣ। ਧੀਰਜ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੁਝ ਆਦਤਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਕੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:
- ਸਪੱਸ਼ਟ ਅਤੇ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਟੀਚੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਰਹਿ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਧੀਰਜ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਕੰਮ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਨਾ ਲਓ ਸਗੋਂ ਲੋੜੀਂਦੇ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਚੁਣੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੰਮ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਸਮਝ ਦੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।
- ਰਿਸ਼ਤੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਕੰਮ, ਉਲਝਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਜਾਂ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਚਾਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੋ ਅਤੇ ਹਰ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਚ ਅਤੇ ਜਾਣ ਕੇ ਹੀ ਫੈਸਲੇ ਲਓ।
- ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲ ਸਫਲਤਾ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੋਟੇ ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਪਰਦੇ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਕੀਕਤ 'ਚ ਕਾਫੀ ਵੱਖਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਸੱਚ ਨੂੰ ਜਾਣੋ, ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੀ ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲਓ।
