নেশ্যনেল ডেস্ক,২৯ জুলাই : এই মাহৰ আৰম্ভণিতে বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী এছ জয়শংকৰে জাকাৰ্টা আৰু বেংকক ভ্ৰমণ কৰিছিল । সেই সময়ত আছিয়ান ফৰ্মেট বৈঠক আৰু মেকং গংগা সহযোগিতা (এমজিচি) প্ৰণালী আৰু বহু-খণ্ডীয় কাৰিকৰী আৰু অৰ্থনৈতিক সহযোগিতাৰ বাবে বংগোপসাগৰীয় উদ্যোগত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল । তেতিয়া তেওঁ ম্যানমাৰৰ সামৰিক জান্তাৰ অধীনত দেশখনৰ পৰিস্থিতিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছিল । এখন সীমান্তৱৰ্তী দেশ হোৱাৰ বাবে মণিপুৰত চলি থকা জাতিগত সংঘৰ্ষৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত ম্যানমাৰৰ পৰিস্থিতি নতুন দিল্লীৰ বাবে উদ্বেগৰ কাৰণ ।
আছিয়ান বৈঠকত জয়শংকৰে ম্যানমাৰৰ সৈতে সীমান্ত অঞ্চলত স্থিৰতা আৰু নিৰাপত্তাৰ বিষয়টো উত্থাপন কৰে । বেংককত অনুষ্ঠিত এমজিচি বৈঠকৰ সময়তো জয়শংকৰে ম্যানমাৰৰ বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী ইউ থান স্ৱেক সাক্ষাৎ কৰে । জাতিগত সংঘৰ্ষতকৈও মণিপুৰৰ ভূ-ৰাজনৈতিক পৰিস্থিতিৰ প্ৰভাৱ অধিক । অল ট্ৰাইবেল ষ্টুডেণ্টছ ইউনিয়ন মণিপুৰে ৩ মে'ত চুৰাচান্দপুৰত এক প্ৰতিবাদ সাব্যস্ত কৰাৰ পাছতে উত্তৰ-পূব ভাৰতত জাতিগত সংঘৰ্ষই ভয়ংকৰ ৰূপ লৈছে । ইফালে দুগৰাকী মহিলাক উলংগ আৰু যৌন নিৰ্যাতনৰ ভাইৰেল ভিডিঅ'টোৱে ৰাষ্ট্ৰৰ সামূহিক বিবেকক আঘাত কৰিছে ।
ইম্ফল উপত্যকাত মেইটেই আৰু পাহাৰত বাস কৰা কুকিসকলৰ মাজত সৃষ্টি হোৱা জাতিগত সংঘৰ্ষৰ পাছত মণিপুৰত অনুচ্ছেদ ৩৫৫ জাৰী কৰাৰ বিষয়ে এতিয়ালৈকে কোনো আনুষ্ঠানিক ঘোষণা কৰা হোৱা নাই যদিও অনুচ্ছেদৰ অধীনত থকা ব্যৱস্থাসমূহ ৰাজ্যখনত প্ৰয়োগ কৰা হৈছে । অনুচ্ছেদ ৩৫৫ হৈছে ভাৰতৰ সংবিধানৰ দশম খণ্ডত সন্নিবিষ্ট জৰুৰীকালীন ব্যৱস্থাৰ এটা অংশ, অনুচ্ছেদ ৩৫২ৰ পৰা ৩৬০ লৈ । এই অনুচ্ছেদে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰক আভ্যন্তৰীণ হিংসা আৰু বাহ্যিক আক্ৰমণৰ বিৰুদ্ধে এখন ৰাজ্যক সুৰক্ষিত কৰিবলৈ সকলো প্ৰয়োজনীয় পদক্ষেপ লোৱাৰ ক্ষমতা প্ৰদান কৰে । সেয়া আভ্যন্তৰীণ হওঁক বা বাহ্যিক হওঁক, এই অনুচ্ছেদটোৱে কেন্দ্ৰক যিকোনো ধৰণৰ ভাবুকিৰ পৰা ৰাজ্য এখনক সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পদক্ষেপ লোৱাৰ ক্ষমতা প্ৰদান কৰে ।
বাহ্যিক আক্ৰমণ ! মণিপুৰত বাহ্যিক আক্ৰমণ কেনে ধৰণৰ ? অৱশ্যে, ইয়াৰ সৈতে ম্যানমাৰৰ সম্পৰ্ক আছে । মণিপুৰৰ ম্যানমাৰৰ সৈতে ৩৯৮ কিলোমিটাৰ দীঘল সীমান্ত আছে । এইটো এটা এনে সীমান্ত য'ত অবৈধ ড্ৰাগছৰ ব্যৱসায় চলি থাকে । মণিপুৰ চৰকাৰে ইয়াক হ্ৰাস কৰিবলৈ ড্ৰাগছৰ বিৰুদ্ধে অভিযান ঘোষণা কৰিছিল । এই অভিযান ম্যানমাৰ, লাওছ আৰু থাইলেণ্ডৰ ড্ৰাগছ কাৰ্টেলৰ দ্বাৰা গঠিত এক ত্ৰিভুজৰ বিৰুদ্ধে লক্ষ্য কৰা হৈছিল । যিহেতু কাৰ্টেলে মণিপুৰত প্ৰৱেশ কৰিছে আৰু ইয়াক প্ৰকৃততে ড্ৰাগছৰ উৎস কৰি তুলিছে ।
যোৱা পাঁচ বছৰত, মণিপুৰত আফিং খেতি পাহাৰৰ ১৫,৪০০ একৰ ভূমিত বিস্তৃত হৈ পৰিছিল । এই বছৰৰ মে' মাহত মণিপুৰৰ গৃহ আয়ুক্তলৈ লিখা এখন পত্ৰত এই কথা উল্লেখ কৰা হৈছে । আৰক্ষী অধীক্ষক (এনএবি) কে মেঘাচন্দ্ৰ সিঙে কৈছিল যে এই সময়ছোৱাত নাৰ্কোটিক ড্ৰাগ এণ্ড চাইকোট্ৰপিক চাবষ্টেন্স (এনডিপিএছ) আইনৰ অধীনত ২,৫১৮ গৰাকী লোকক গ্ৰেপ্তাৰো কৰা হৈছে ।
কিন্তু ড্ৰাগছতকৈও মণিপুৰত ম্যানমাৰৰ পৰিস্থিতিয়ে নতুন দিল্লীক অধিক চিন্তিত কৰি তুলিছে । ২০২০ চনত নিৰ্বাচিত সংসদৰ সদস্যৰ এটা দলে ৰাষ্ট্ৰীয় ঐক্য চৰকাৰ (এনইউজি) গঠন কৰে । কিন্তু ক্ষমতাসীন সামৰিক জান্তাৰ ৰাজ্যিক প্ৰশাসন পৰিষদে (এছএচি) এনইউজিক অবৈধ আৰু সন্ত্ৰাসবাদী সংগঠন বুলি ঘোষণা কৰিছিল । ইয়াৰ পাছত এনইউজিয়ে মে' মাহত পিপলছ ডিফেন্স ফ'ৰ্চ (পিডিএফ) স্থাপনৰ কথা ঘোষণা কৰে আৰু সামৰিক চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে জনসাধাৰণৰ প্ৰতিৰক্ষামূলক যুদ্ধ ঘোষণা কৰে । পিডিএফ এক তৃণমূল পৰ্যায়ৰ বিদ্ৰোহত পৰিণত হৈছিল, সংগঠিত স্থানীয় জাতিগত সশস্ত্ৰ সংগঠনবোৰে (EAOs) সমগ্ৰ ম্যানমাৰত সৰু সৰু অংশত কাম কৰি আছিল ।
ম্যানমাৰত বামাৰ্ছে জাতিগত সংখ্যাগৰিষ্ঠতা গঠন কৰে । কিন্তু, অন্যান্য জাতিগত সংখ্যালঘুসকলেও দেশৰ ৭ খন ৰাজ্যত বাস কৰে । ইয়াৰ ভিতৰত আছে চিন, কাচিন, কাৰেন, কায়াহ, মোন, ৰাখাইন আৰু শান জাতিগত গোট । ম্যানমাৰত চিন নামেৰে জনাজাত লোকসকলক ভাৰতত কুকি বুলি জনা যায় । কুকিসকল হৈছে উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্য মণিপুৰ, মিজোৰাম, অসম আৰু বাংলাদেশৰ চিলেট জিলা আৰু চিটাগং পাহাৰীয়া অঞ্চলৰ কিছু অংশত বাস কৰা এটা গোট । চিন-কুকি গোটটোত গাংটে, হমাৰ, পাইটে, থাডু, বৈফেই, জৌ, আইমোল, চিৰু আৰু কইৰেং আদি আছে ।
ভাৰতৰ কুকিসকলে ম্যানমাৰৰ চিনক এক ভাতৃত্বপূৰ্ণ জনজাতি হিচাপে বিবেচনা কৰে । যদিও ভাৰত চৰকাৰৰ নিয়ম অনুসৰি, সীমান্তপাৰ অনুপ্ৰৱেশৰ অনুমতি নাই, ম্যানমাৰৰ চিন-কুকিসকলক ভাৰতৰ একাংশই আঁকোৱালি লয় । ইয়াৰ ফলত ম্যানমাৰৰ জাতিগত সশস্ত্ৰ সংগঠনসমূহেও ভাৰতত অনুপ্ৰৱেশ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে । অস্ত্ৰৰে সজ্জিত এই বিদ্ৰোহী সংগঠনবোৰ এতিয়া মণিপুৰৰ পাহাৰত সক্ৰিয় হৈ পৰিছে । অৱশ্যে, মণিপুৰৰ ২৫ টা কুকি বিদ্ৰোহী গোটে নতুন দিল্লীৰ সৈতে যুদ্ধ বিৰতি চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰিছে । সেয়ে ভাৰতীয় সুৰক্ষা বাহিনীয়ে এনে উগ্ৰপন্থীৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অতি সাৱধান হ'ব লাগিব ।
এক বিশেষ সূত্ৰৰ মতে বিদ্ৰোহী সংগঠনবোৰ উৎসাহিত হোৱাৰ আন এটা কাৰণ হৈছে যোৱা বছৰ এপ্ৰিলত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিনিধি সভাত গৃহীত হোৱা এখন বিধেয়ক । আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিনিধি সভাই ২০২১ চনৰ কঠোৰ সামৰিক দায়বদ্ধতা আইন বা বাৰ্মা আইনৰ জৰিয়তে বাৰ্মা ইউনিফাইড গৃহীত কৰে, যাৰ বাবে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বিদেশ বিভাগে ম্যানমাৰত সামৰিক অভ্যুত্থানৰ বিষয়ে কংগ্ৰেছক প্ৰতিবেদন দিব লাগিব । এটা আন্তৰ্জাতিক খ্ৰীষ্টান অধিকাৰ গোটে এইটোক আদৰণি জনাইছিল ।
আন্তৰ্জাতিক খ্ৰীষ্টান কনচাৰ্নে (আইচিচি) কয়, "এই বিধেয়কখন গৃহীত হোৱাটো ম্যানমাৰত বাস কৰা বহুতো ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু আৰু বৰ্তমান হিংসাৰ ফলত স্থানচ্যুত লোকসকলৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ ।" আইচিচিয়ে লগতে কৈছিল যে যদিও ম্যানমাৰত সংঘৰ্ষ দেশৰ ধৰ্মীয় গোটসমূহৰ ওপৰত পোনপটীয়া আক্ৰমণ হিচাপে আৰম্ভ হোৱা নাছিল, ই দেশখনৰ খ্ৰীষ্টান সম্প্ৰদায়ৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ক্ষতি কৰিছে ।
আইচিচিৰ বিবৃতিটো অনুসৰি জান্তাৰ গণতন্ত্ৰ পন্থী আন্দোলন ভাঙিবলৈ কৰা প্ৰচেষ্টাত, তেওঁলোকে দেশৰ জাতিগত সংখ্যালঘু গোটবোৰক লক্ষ্য কৰি আহিছে যিয়ে নেতৃত্বৰ প্ৰতি জান্তাৰ অবৈধ দাবীক প্ৰতিৰোধ কৰিছে, যাৰ বহুতে দেশৰ খ্ৰীষ্টান আৰু অ-বৌদ্ধ জনগোষ্ঠী গঠন কৰে । আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বিধেয়কখন আইনত গৃহীত হ'লে, ৫ বছৰত ম্যানমাৰত গণতন্ত্ৰ পন্থী আন্দোলনৰ বাবে মানৱীয় সাহায্য আৰু সমৰ্থনৰ বাবে ৪৫০ নিযুত ডলাৰৰ অধিক কৰ্তৃত্ব প্ৰদান কৰিব । পৰ্যবেক্ষকসকলৰ মতে, এই বিধেয়কৰ উদ্দেশ্য ম্যানমাৰত চীনৰ প্ৰভাৱ প্ৰতিৰোধ কৰা । সেয়েহে, মণিপুৰৰ সংকট এতিয়া ভূ-ৰাজনৈতিক প্ৰভাৱৰ সৈতে এক সমস্যা হৈ পৰিছে ।
লগতে পঢ়ক :Manipur update: মণিপুৰত জৰুৰীকালীন বিধানসভাৰ দাবী কংগ্ৰেছ বিধায়নী দলৰ
