ETV Bharat / business

বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ সন্মিলন, বৃহৎ কৃষিজাত সামগ্ৰী ৰপ্তানিকাৰী দেশসমূহৰ সন্মুখত ভাৰত

WTO MC13: খাদ্য সুৰক্ষা আৰু কৃষি ৰাজসাহায্যৰ বিষয়ত ভাৰতে বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ সন্মিলনত বৃহৎ কৃষিজাত সামগ্ৰী ৰপ্তানিকাৰী দেশসমূহক প্ৰত্যাহ্বান জনাবলৈ সাজু হৈছে । ৰাজহুৱা ষ্টক হোল্ডিঙৰ সমস্যাৰ স্থায়ী সমাধান নোহোৱালৈ ভাৰতে কৃষি বিষয়ত কোনো আলোচনাত অংশ নলয়। পৰিতালা পুৰুষোত্তমৰ এক বিশেষ প্ৰতিবেদন ৷

author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : Feb 26, 2024, 4:13 PM IST

WTO MC13
বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ সন্মিলন

নেশ্যনেল ডেস্ক,২৬ ফেব্ৰুৱাৰী : সংযুক্ত আৰব আমিৰশ্বাহীৰ আবু ধাবিত ২৬ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা ৪ দিনীয়া কাৰ্যসূচীৰে বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ ত্ৰয়োদশ মন্ত্ৰী পৰ্যায়ৰ সন্মিলন(MC13)অনুষ্ঠিত হৈছে । এমচি হৈছে ১৬৪ সদস্যৰ বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ সৰ্বোচ্চ সিদ্ধান্ত লোৱা সংস্থা আৰু ই সাধাৰণতে দ্বি-বাৰ্ষিকভাৱে অনুষ্ঠিত হয় ।

ভাৰতে বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ ত্ৰয়োদশ মন্ত্ৰী পৰ্যায়ৰ সন্মিলনত কৃষি বিষয়ত কোনো আলোচনাত অংশ নলয় যেতিয়ালৈকে সদস্যসকলে প্ৰথমে দেশৰ ৰাজহুৱা ক্ৰয় প্ৰণালীৰ মূল বিষয় ৰাজহুৱা ষ্টক হোল্ডিঙৰ সমস্যাৰ স্থায়ী সমাধান বিচাৰি নাপায় । যিয়ে ৮০০ নিযুত দৰিদ্ৰ লোকৰ খাদ্য সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰে আৰু ৯৫.৩ নিযুত জীৱিকা-কৃষক পৰ্যায়ৰ নিম্নতম সমৰ্থন মূল্য নিশ্চিত কৰিব ।

বেছিভাগ ভাৰতীয় কৃষক দৰিদ্ৰ আৰু এমএছপি সমৰ্থনৰ প্ৰয়োজন । যি প্ৰধানমন্ত্ৰী গৰীব কল্যাণ যোজনাৰ দৰে খাদ্য সুৰক্ষা কাৰ্যসূচী নিশ্চিত কৰাৰ বাবে ৰাজহুৱা ষ্টকহোল্ডিং (পিএছএইচ) নিৰ্মাণত সহায় কৰে । চৰকাৰে প্ৰতি মাহে ৮১৩.৫০ নিযুত দৰিদ্ৰ লোকক বিনামূলীয়া ৰেচন প্ৰদান কৰিছে । বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ভাৰতে মন্ত্ৰী সন্মিলনত কৃষি ৰাজসাহায্য আৰু খাদ্য শস্যৰ ৰপ্তানিৰ ওপৰত প্ৰতিবন্ধকতাৰ দৰে উন্নত দেশসমূহৰ অন্যান্য কাৰ্যসূচী আলোচনা কৰিবলৈ ইচ্ছুক ।

নিম্নতম সমৰ্থন মূল্য হৈছে ৰাজহুৱা ষ্টক ধাৰণৰ মূল চাবিকাঠি য'ত কৃষকৰ পৰা চাউল আৰু ঘেঁহুৰ দৰে খাদ্য-শস্য ক্ৰয় কৰা হয় যি বজাৰৰ মূল্যতকৈ অধিক । বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ কিছুমান সদস্য দেশ যেনে আমেৰিকা, অষ্ট্ৰেলিয়া, ব্ৰাজিল, কানাডা, নিউজীলেণ্ড আৰু একে ধৰণৰ দেশ যিবোৰ কৃষিজাত সামগ্ৰী ৰপ্তানিৰ সৈতে জড়িত । এই দেশবোৰে ভাৰতৰ দ্বাৰা কৃষকসকলক নিম্নতম সমৰ্থন মূল্য প্ৰদান কৰাৰ এই প্ৰথাৰ ওপৰত আপত্তি কৰে । এই দেশবোৰে দাবী কৰে যে এমএছপি কাৰ্যকলাপ হৈছে বাণিজ্য-বিকৃত ৰাজসাহায্য ।

২০১৩ চনৰ ডিচেম্বৰত বালিৰ নৱম মন্ত্ৰী সন্মিলনত সদস্যসকলে এমচি১১-ৰ দ্বাৰা খাদ্য সুৰক্ষাৰ বাবে ৰাজহুৱা ষ্টকহোল্ডিঙৰ বিষয়ত স্থায়ী সমাধানৰ বাবে আলোচনা কৰিবলৈ সন্মত হৈছিল আৰু অন্তৱৰ্তীকালত বিশ্ব বায়ু সংস্থাত এনে কাৰ্যসূচীৰ বিৰুদ্ধে বিবাদ উত্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰত শান্তি ধাৰা বুলি কোৱা সংযম অৱলম্বন কৰিবলৈ সন্মত হৈছিল ।

সেই স্থিতি এতিয়াও অটল আছে আৰু ৰাজহুৱা ষ্টক হোল্ডিঙক বিতৰ্কলৈ আনিব নোৱাৰি । ভাৰতে বিচাৰে যে আন যিকোনো বিষয় গ্ৰহণ কৰাৰ পূৰ্বে অন্তৱৰ্তীকালীন ব্যৱস্থাটো কৃষি চুক্তিৰ স্থায়ী ধাৰা প্ৰস্তুত কৰা হ'ব । উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ মিত্ৰজোঁট (জি-৩৩) আৰু আফ্ৰিকান গোটকে ধৰি ৮০ খনতকৈও অধিক দেশে এই বিষয়ত ভাৰতক সমৰ্থন জনাইছে । স্থায়ী সমাধান নোহোৱালৈকে ভাৰতৰ দৰে উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ বাবে শান্তিৰ ধাৰাটো এক অন্তৱৰ্তীকালীন কিন্তু বৃহৎ সকাহ ।

ভাৰত খাদ্য শস্যৰ মুখ্য উৎপাদক হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে আৰু ইয়াৰ লোকসকলৰ খাদ্য সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰাৰ উপৰিও, ই এক মুখ্য ৰপ্তানিকৰ্তা, যি বিশ্বৰ খাদ্য সুৰক্ষাত অৰিহণা যোগায় । ইয়াৰ নাগৰিকসকলক ৰাজসাহায্যযুক্ত খাদ্য প্ৰদান কৰি ই বিশ্বব্যাপী খাদ্যৰ মূল্য নিয়ন্ত্ৰণ ৰখাত বিশ্বক সহায় কৰি আছে । কিন্তু এইটো কৃষিজাত সামগ্ৰী ৰপ্তানিকাৰী দেশবোৰে পছন্দ নকৰে ।

বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা গঠনৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত, আন্তৰ্জাতিক সামগ্ৰী বাণিজ্যৰ ওপৰত শক্তিশালী দখল লাভ কৰা কেইখনমান উন্নত দেশে বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ নিয়মবোৰ এনেদৰে গঠন কৰিছে যে সদস্য খাদ্য ৰাজসাহায্য বিল ১৯৮৬-৮৮ চনৰ বাহ্যিক প্ৰসংগ মূল্যৰ (ইআৰপি) ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি উৎপাদনৰ মূল্যৰ ১০ শতাংশলৈ সীমিত থাকিব লাগে । সীমাৰ ওপৰত ৰাজসাহায্য দিয়াটো বাণিজ্য বিকৃত বুলি গণ্য কৰা হয় ।

১৯৮৮ চনৰ পৰা এতিয়ালৈ বহুতো পৰিৱৰ্তন ঘটিছে । কৃষি প্ৰযুক্তি সলনি হৈছে ইনপুট ব্যয় আৰু উৎপাদন মূল্যৰ মাজৰ সম্পৰ্ক সলনি হৈছে । ভাৰতৰ দৰে উন্নয়নশীল দেশত খাদ্য সুৰক্ষাৰ প্ৰয়োজন হোৱা দৰিদ্ৰ লোকৰ সংখ্যা যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে । উন্নয়নশীল দেশবোৰত তেওঁলোকৰ কৃষিজাত সামগ্ৰী পেলাই দিব পৰা বৃহৎ দেশৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰিব নোৱাৰা ক্ষুদ্ৰ কৃষকৰ সংখ্যাও বৃদ্ধি পাইছে । দৰাচলতে ক্ষুদ্ৰ কৃষকসকলক এতিয়া অধিক চৰকাৰী সমৰ্থনৰ প্ৰয়োজন আৰু দৰিদ্ৰ লোকসকলক বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা গঠনৰ দিনতকৈ অধিক খাদ্য সুৰক্ষাৰ প্ৰয়োজন ।

উন্নত দেশসমূহে ভাৰতৰ দ্বাৰা কৃষিজাত সামগ্ৰী যেনে চাউল আৰু পিয়াঁজৰ ওপৰত আৰোপ কৰা ৰপ্তানি নিষেধাজ্ঞাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিব বিচাৰে । বাণিজ্যিক সীমাবদ্ধতা হৈছে খাদ্যৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ভাৰতীয় নাগৰিকৰ বাবে পৰ্যাপ্ত ঘৰুৱা যোগানৰ সঁজুলি । ইয়াৰ উপৰিও, ভাৰতে অনুৰোধ কৰি দৰিদ্ৰ দেশসমূহক খাদ্য সামগ্ৰী প্ৰদান কৰি আহিছে । যদিও জাপান আৰু ছিংগাপুৰৰ দৰে দেশবোৰে খাদ্য সামগ্ৰীৰ আমদানিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে, তেওঁলোকে ইয়াৰ বাবে পৰিশোধ কৰিবলৈ যথেষ্ট ধনী । দৰাচলতে, উন্নত দেশবোৰৰ যুক্তি কৃষক আৰু নাগৰিকৰ সলনি ব্যৱসায়ীসকলৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে অধিক ।

ভাৰত চৰকাৰে ইয়াৰ দৰিদ্ৰ কৃষকসকলক বিনামূলীয়া বিদ্যুৎ, জলসিঞ্চন সুবিধা, সাৰ আৰু ৬,০০০ ৰ পৰা ৯৫ নিযুতৰো অধিক কৃষকৰ পোনপটীয়া স্থানান্তৰৰ দৰে ৰাজসাহায্য প্ৰদান কৰাটো মুখ্য গুৰুত্বপূৰ্ণ । দৰাচলতে, বিকশিত কাউণ্টিবোৰে তেওঁলোকৰ কৃষকসকলক কৃষি ৰাজসাহায্যত বিলিয়ন ডলাৰ প্ৰদান কৰে । আমেৰিকা আৰু ইউৰোপে কৈছে যে তেওঁলোকে বৈঠকত ৰাজহুৱা ষ্টকহোল্ডিঙৰ বাবে অস্থায়ী সমাধানৰ বাবে ভাৰতৰ দাবীৰ প্ৰতিবাদ কৰিব ।

আনহাতে ভাৰতত কৃষি, আফ্ৰিকা গোট আৰু অৰ্গেনাইজেচন অফ আফ্ৰিকান, কেৰিবিয়ান আৰু পেচিফিক ষ্টেটছত প্ৰতিৰক্ষামূলক স্বাৰ্থ থকা জি-৩৩ উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ সমৰ্থন আছে । মুঠতে এইটোৱে ভাৰতক সমৰ্থন কৰা দেশসমূহৰ সংখ্যা ৯০ লৈ বৃদ্ধি হৈছে । যিহেতু বিশ্ব বাস্তবায়িত সকলো সিদ্ধান্ত সৰ্বসন্মতিৰ দ্বাৰা লোৱা হৈছে বিষয়টো এক প্ৰতিদ্বন্দিতাপূৰ্ণ হ'ব । খাদ্যশস্যৰ ৰাজহুৱা ক্ৰয় আৰু ষ্টকহোল্ডিঙে খাদ্য সুৰক্ষা আৰু উপাৰ্জন সমৰ্থনৰ দ্বৈত উদ্দেশ্য পূৰণ কৰাটো ভাৰতে বজাই ৰাখে ।

সমস্যাটোৰ স্থায়ী সমাধানৰ অংশ হিচাপে, ভাৰতে বিচাৰে যে ডব্লিউটিঅ' চুক্তিৰ অধীনত অনুমোদিত কৃষি ৰাজসাহায্যৰ পৰিমাণ গণনা কৰাৰ আধাৰবৰ্ষ অধিক বৰ্তমানৰ চুক্তিলৈ সংশোধন কৰা হ'ব । বৰ্তমান ৰাজসাহায্য ১৯৮৬-১৯৮৮ মূল্যত মুঠ উৎপাদন মূল্যৰ ১০ শতাংশত সীমাবদ্ধ কৰা হৈছে । প্ৰায় ৭ বিলিয়ন ডলাৰৰ চাউলৰ ওপৰত ভাৰতৰ ৰাজসাহায্য সেই সীমা অতিক্ৰম কৰে আৰু উৎপাদন মূল্যৰ ১৫ শতাংশ । অন্যান্য শস্যত ই ৩ শতাংশৰ তলত থাকে । এইটো সকলো মুখ্য খাদ্য শস্য যেনে মোটা শস্য আৰু মাহজাতীয় শস্যৰ বাবেও অনুমোদিত । চাউলৰ ক্ষেত্ৰত অনুমোদিত সমৰ্থন অতিক্ৰম কৰা স্বত্বেও, শান্তিৰ ধাৰাৰ বাবে ভাৰতক বিবাদ নিষ্পত্তি প্ৰণালীলৈ লৈ যাব নোৱাৰি ।

কৃষিৰ বাবে অন্যান্য সমৰ্থন যেনে ৰাজসাহায্যযুক্ত বিদ্যুৎ, সাৰ, জলসিঞ্চন আৰু আনকি প্ৰধানমন্ত্ৰী কিষাণ আঁচনি দৰে পোনপটীয়া নগদ ধন স্থানান্তৰ উন্নয়নৰ বাকচত আছে । এগৰাকী বিষয়াৰ মতে সেয়েহে ডব্লিউটিঅ'ত বিতৰ্ক কৰিব নোৱাৰি । ভাৰতে সন্মুখীন হোৱা আন এটা প্ৰত্যাহ্বান হ'ল খাদ্যশস্যৰ ওপৰত ইয়াৰ ৰপ্তানিৰ প্ৰতিবন্ধকতা ৰক্ষা কৰা । যদিও ভাৰতে বজাই ৰাখিছে যে এইবোৰ ঘৰুৱা খাদ্য সুৰক্ষাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, ইউৰোপীয় ইউনিয়ন, আমেৰিকা, ব্ৰিটেইন, জাপান, অষ্ট্ৰেলিয়া, কোষ্টা ৰিকালেবেল ইয়াক বিশ্বব্যাপী খাদ্য নিৰাপত্তাহীনতাৰ এক মুখ্য কাৰক হিচাপে চিহ্নিত কৰে ।

তেওঁলোকে খাদ্য সুৰক্ষাৰ এক বজাৰমুখী বৰ্ণনা নিৰ্মাণ কৰি আছে য'ত ৰপ্তানিৰ সীমাবদ্ধতা ব্যৱহাৰ কৰাটো অধিক কঠিন কৰি তোলা অন্তৰ্ভুক্ত আছে । তেওঁলোকে ৰপ্তানি প্ৰতিবন্ধক ব্যৱস্থাত অধিক স্বচ্ছতা আৰু কাৰ্যকৰী হোৱাৰ পূৰ্বে এমাহৰ জাননী বিচাৰিছে । ভাৰতে থিয় দিছে যে ইয়াৰ ৰাজহুৱা ষ্টকহোল্ডিং আৰু অন্যান্য কৃষি নীতিয়ে বিশ্বব্যাপী মূল্যৰ ভিতৰত ৰাখিছে ।

খাদ্যশস্যৰ বিশ্বব্যাপী বাণিজ্য হৈছে ৩০ নিযুত টন । যদি ভাৰতে চাহিদাৰ মাত্ৰ ১০ শতাংশ পূৰণ কৰিবলৈ বজাৰত প্ৰৱেশ কৰে ই এক সংকটৰ সৃষ্টি কৰিব ।

ভাৰতে ইয়াৰ ফালৰ পৰা ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ কৃষিবজাৰ সমৰ্থনৰ বিষয়টোক প্ৰত্যাহ্বান জনাব । প্ৰতিটো সামগ্ৰীৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ ৰাজসাহায্য ৫ শতাংশত সীমাবদ্ধ কৰা হৈছে ১৯ বিলিয়ন ডলাৰ কৃষি বিপণন সমৰ্থন প্ৰদান কৰাৰ বাবে ইউএছএএছ বিষয় আৰু ইউৰোপৰ ৭২ বিলিয়ন ডলাৰ আছে । এই বৃহৎ পৰিমাণবোৰ যিকোনো সামগ্ৰীৰ বাবে আৱণ্টন কৰিব পাৰি যিয়ে তাৰ পিচত বহুতো সৰু দেশৰ বজাৰ ধ্বংস কৰিব পাৰে । ভাৰতে কৃষিক্ষেত্ৰত বিশেষ সুৰক্ষা প্ৰণালীৰ বাবে ইয়াৰ অধিকাৰ ৰক্ষা কৰিব যিয়ে সদস্যসকলৰ ওপৰত বিভিন্ন স্তৰৰ দায়বদ্ধতা আৰোপ কৰে ।

সৌভাগ্যক্ৰমে, শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্প্ৰদায়ত ভাৰতৰ শক্তি যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে । দৰাচলতে, ই অন্যান্য উন্নয়নশীল দেশবোৰতকৈ অধিক প্ৰভাৱ লাভ কৰিছে । বিশেষকৈ আফ্ৰিকাৰ কেইবাখনো দৰিদ্ৰ দেশক ক'ভিড প্ৰতিষেধকৰ সমৰ্থনৰ বাবে আগবঢ়োৱা মহানুভৱতাই প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰিছে । লগতে, জি-২০ৰ পিচত বিশ্বব্যাপী দক্ষিণক প্ৰদান কৰা নেতৃত্বৰ বাবে ই আজি বিশ্ব সম্প্ৰদায়ত আগতকৈ অধিক প্ৰভাৱ পেলাব বুলি আশা কৰা হৈছে ।

লগতে পঢ়ক :সোমবাৰে ভাৰত টেক্স ২০২৪ উদ্বোধন কৰিব প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে

নেশ্যনেল ডেস্ক,২৬ ফেব্ৰুৱাৰী : সংযুক্ত আৰব আমিৰশ্বাহীৰ আবু ধাবিত ২৬ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা ৪ দিনীয়া কাৰ্যসূচীৰে বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ ত্ৰয়োদশ মন্ত্ৰী পৰ্যায়ৰ সন্মিলন(MC13)অনুষ্ঠিত হৈছে । এমচি হৈছে ১৬৪ সদস্যৰ বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ সৰ্বোচ্চ সিদ্ধান্ত লোৱা সংস্থা আৰু ই সাধাৰণতে দ্বি-বাৰ্ষিকভাৱে অনুষ্ঠিত হয় ।

ভাৰতে বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ ত্ৰয়োদশ মন্ত্ৰী পৰ্যায়ৰ সন্মিলনত কৃষি বিষয়ত কোনো আলোচনাত অংশ নলয় যেতিয়ালৈকে সদস্যসকলে প্ৰথমে দেশৰ ৰাজহুৱা ক্ৰয় প্ৰণালীৰ মূল বিষয় ৰাজহুৱা ষ্টক হোল্ডিঙৰ সমস্যাৰ স্থায়ী সমাধান বিচাৰি নাপায় । যিয়ে ৮০০ নিযুত দৰিদ্ৰ লোকৰ খাদ্য সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰে আৰু ৯৫.৩ নিযুত জীৱিকা-কৃষক পৰ্যায়ৰ নিম্নতম সমৰ্থন মূল্য নিশ্চিত কৰিব ।

বেছিভাগ ভাৰতীয় কৃষক দৰিদ্ৰ আৰু এমএছপি সমৰ্থনৰ প্ৰয়োজন । যি প্ৰধানমন্ত্ৰী গৰীব কল্যাণ যোজনাৰ দৰে খাদ্য সুৰক্ষা কাৰ্যসূচী নিশ্চিত কৰাৰ বাবে ৰাজহুৱা ষ্টকহোল্ডিং (পিএছএইচ) নিৰ্মাণত সহায় কৰে । চৰকাৰে প্ৰতি মাহে ৮১৩.৫০ নিযুত দৰিদ্ৰ লোকক বিনামূলীয়া ৰেচন প্ৰদান কৰিছে । বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য ভাৰতে মন্ত্ৰী সন্মিলনত কৃষি ৰাজসাহায্য আৰু খাদ্য শস্যৰ ৰপ্তানিৰ ওপৰত প্ৰতিবন্ধকতাৰ দৰে উন্নত দেশসমূহৰ অন্যান্য কাৰ্যসূচী আলোচনা কৰিবলৈ ইচ্ছুক ।

নিম্নতম সমৰ্থন মূল্য হৈছে ৰাজহুৱা ষ্টক ধাৰণৰ মূল চাবিকাঠি য'ত কৃষকৰ পৰা চাউল আৰু ঘেঁহুৰ দৰে খাদ্য-শস্য ক্ৰয় কৰা হয় যি বজাৰৰ মূল্যতকৈ অধিক । বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ কিছুমান সদস্য দেশ যেনে আমেৰিকা, অষ্ট্ৰেলিয়া, ব্ৰাজিল, কানাডা, নিউজীলেণ্ড আৰু একে ধৰণৰ দেশ যিবোৰ কৃষিজাত সামগ্ৰী ৰপ্তানিৰ সৈতে জড়িত । এই দেশবোৰে ভাৰতৰ দ্বাৰা কৃষকসকলক নিম্নতম সমৰ্থন মূল্য প্ৰদান কৰাৰ এই প্ৰথাৰ ওপৰত আপত্তি কৰে । এই দেশবোৰে দাবী কৰে যে এমএছপি কাৰ্যকলাপ হৈছে বাণিজ্য-বিকৃত ৰাজসাহায্য ।

২০১৩ চনৰ ডিচেম্বৰত বালিৰ নৱম মন্ত্ৰী সন্মিলনত সদস্যসকলে এমচি১১-ৰ দ্বাৰা খাদ্য সুৰক্ষাৰ বাবে ৰাজহুৱা ষ্টকহোল্ডিঙৰ বিষয়ত স্থায়ী সমাধানৰ বাবে আলোচনা কৰিবলৈ সন্মত হৈছিল আৰু অন্তৱৰ্তীকালত বিশ্ব বায়ু সংস্থাত এনে কাৰ্যসূচীৰ বিৰুদ্ধে বিবাদ উত্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰত শান্তি ধাৰা বুলি কোৱা সংযম অৱলম্বন কৰিবলৈ সন্মত হৈছিল ।

সেই স্থিতি এতিয়াও অটল আছে আৰু ৰাজহুৱা ষ্টক হোল্ডিঙক বিতৰ্কলৈ আনিব নোৱাৰি । ভাৰতে বিচাৰে যে আন যিকোনো বিষয় গ্ৰহণ কৰাৰ পূৰ্বে অন্তৱৰ্তীকালীন ব্যৱস্থাটো কৃষি চুক্তিৰ স্থায়ী ধাৰা প্ৰস্তুত কৰা হ'ব । উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ মিত্ৰজোঁট (জি-৩৩) আৰু আফ্ৰিকান গোটকে ধৰি ৮০ খনতকৈও অধিক দেশে এই বিষয়ত ভাৰতক সমৰ্থন জনাইছে । স্থায়ী সমাধান নোহোৱালৈকে ভাৰতৰ দৰে উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ বাবে শান্তিৰ ধাৰাটো এক অন্তৱৰ্তীকালীন কিন্তু বৃহৎ সকাহ ।

ভাৰত খাদ্য শস্যৰ মুখ্য উৎপাদক হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে আৰু ইয়াৰ লোকসকলৰ খাদ্য সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰাৰ উপৰিও, ই এক মুখ্য ৰপ্তানিকৰ্তা, যি বিশ্বৰ খাদ্য সুৰক্ষাত অৰিহণা যোগায় । ইয়াৰ নাগৰিকসকলক ৰাজসাহায্যযুক্ত খাদ্য প্ৰদান কৰি ই বিশ্বব্যাপী খাদ্যৰ মূল্য নিয়ন্ত্ৰণ ৰখাত বিশ্বক সহায় কৰি আছে । কিন্তু এইটো কৃষিজাত সামগ্ৰী ৰপ্তানিকাৰী দেশবোৰে পছন্দ নকৰে ।

বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা গঠনৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত, আন্তৰ্জাতিক সামগ্ৰী বাণিজ্যৰ ওপৰত শক্তিশালী দখল লাভ কৰা কেইখনমান উন্নত দেশে বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাৰ নিয়মবোৰ এনেদৰে গঠন কৰিছে যে সদস্য খাদ্য ৰাজসাহায্য বিল ১৯৮৬-৮৮ চনৰ বাহ্যিক প্ৰসংগ মূল্যৰ (ইআৰপি) ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি উৎপাদনৰ মূল্যৰ ১০ শতাংশলৈ সীমিত থাকিব লাগে । সীমাৰ ওপৰত ৰাজসাহায্য দিয়াটো বাণিজ্য বিকৃত বুলি গণ্য কৰা হয় ।

১৯৮৮ চনৰ পৰা এতিয়ালৈ বহুতো পৰিৱৰ্তন ঘটিছে । কৃষি প্ৰযুক্তি সলনি হৈছে ইনপুট ব্যয় আৰু উৎপাদন মূল্যৰ মাজৰ সম্পৰ্ক সলনি হৈছে । ভাৰতৰ দৰে উন্নয়নশীল দেশত খাদ্য সুৰক্ষাৰ প্ৰয়োজন হোৱা দৰিদ্ৰ লোকৰ সংখ্যা যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে । উন্নয়নশীল দেশবোৰত তেওঁলোকৰ কৃষিজাত সামগ্ৰী পেলাই দিব পৰা বৃহৎ দেশৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰিব নোৱাৰা ক্ষুদ্ৰ কৃষকৰ সংখ্যাও বৃদ্ধি পাইছে । দৰাচলতে ক্ষুদ্ৰ কৃষকসকলক এতিয়া অধিক চৰকাৰী সমৰ্থনৰ প্ৰয়োজন আৰু দৰিদ্ৰ লোকসকলক বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা গঠনৰ দিনতকৈ অধিক খাদ্য সুৰক্ষাৰ প্ৰয়োজন ।

উন্নত দেশসমূহে ভাৰতৰ দ্বাৰা কৃষিজাত সামগ্ৰী যেনে চাউল আৰু পিয়াঁজৰ ওপৰত আৰোপ কৰা ৰপ্তানি নিষেধাজ্ঞাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিব বিচাৰে । বাণিজ্যিক সীমাবদ্ধতা হৈছে খাদ্যৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ভাৰতীয় নাগৰিকৰ বাবে পৰ্যাপ্ত ঘৰুৱা যোগানৰ সঁজুলি । ইয়াৰ উপৰিও, ভাৰতে অনুৰোধ কৰি দৰিদ্ৰ দেশসমূহক খাদ্য সামগ্ৰী প্ৰদান কৰি আহিছে । যদিও জাপান আৰু ছিংগাপুৰৰ দৰে দেশবোৰে খাদ্য সামগ্ৰীৰ আমদানিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে, তেওঁলোকে ইয়াৰ বাবে পৰিশোধ কৰিবলৈ যথেষ্ট ধনী । দৰাচলতে, উন্নত দেশবোৰৰ যুক্তি কৃষক আৰু নাগৰিকৰ সলনি ব্যৱসায়ীসকলৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে অধিক ।

ভাৰত চৰকাৰে ইয়াৰ দৰিদ্ৰ কৃষকসকলক বিনামূলীয়া বিদ্যুৎ, জলসিঞ্চন সুবিধা, সাৰ আৰু ৬,০০০ ৰ পৰা ৯৫ নিযুতৰো অধিক কৃষকৰ পোনপটীয়া স্থানান্তৰৰ দৰে ৰাজসাহায্য প্ৰদান কৰাটো মুখ্য গুৰুত্বপূৰ্ণ । দৰাচলতে, বিকশিত কাউণ্টিবোৰে তেওঁলোকৰ কৃষকসকলক কৃষি ৰাজসাহায্যত বিলিয়ন ডলাৰ প্ৰদান কৰে । আমেৰিকা আৰু ইউৰোপে কৈছে যে তেওঁলোকে বৈঠকত ৰাজহুৱা ষ্টকহোল্ডিঙৰ বাবে অস্থায়ী সমাধানৰ বাবে ভাৰতৰ দাবীৰ প্ৰতিবাদ কৰিব ।

আনহাতে ভাৰতত কৃষি, আফ্ৰিকা গোট আৰু অৰ্গেনাইজেচন অফ আফ্ৰিকান, কেৰিবিয়ান আৰু পেচিফিক ষ্টেটছত প্ৰতিৰক্ষামূলক স্বাৰ্থ থকা জি-৩৩ উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ সমৰ্থন আছে । মুঠতে এইটোৱে ভাৰতক সমৰ্থন কৰা দেশসমূহৰ সংখ্যা ৯০ লৈ বৃদ্ধি হৈছে । যিহেতু বিশ্ব বাস্তবায়িত সকলো সিদ্ধান্ত সৰ্বসন্মতিৰ দ্বাৰা লোৱা হৈছে বিষয়টো এক প্ৰতিদ্বন্দিতাপূৰ্ণ হ'ব । খাদ্যশস্যৰ ৰাজহুৱা ক্ৰয় আৰু ষ্টকহোল্ডিঙে খাদ্য সুৰক্ষা আৰু উপাৰ্জন সমৰ্থনৰ দ্বৈত উদ্দেশ্য পূৰণ কৰাটো ভাৰতে বজাই ৰাখে ।

সমস্যাটোৰ স্থায়ী সমাধানৰ অংশ হিচাপে, ভাৰতে বিচাৰে যে ডব্লিউটিঅ' চুক্তিৰ অধীনত অনুমোদিত কৃষি ৰাজসাহায্যৰ পৰিমাণ গণনা কৰাৰ আধাৰবৰ্ষ অধিক বৰ্তমানৰ চুক্তিলৈ সংশোধন কৰা হ'ব । বৰ্তমান ৰাজসাহায্য ১৯৮৬-১৯৮৮ মূল্যত মুঠ উৎপাদন মূল্যৰ ১০ শতাংশত সীমাবদ্ধ কৰা হৈছে । প্ৰায় ৭ বিলিয়ন ডলাৰৰ চাউলৰ ওপৰত ভাৰতৰ ৰাজসাহায্য সেই সীমা অতিক্ৰম কৰে আৰু উৎপাদন মূল্যৰ ১৫ শতাংশ । অন্যান্য শস্যত ই ৩ শতাংশৰ তলত থাকে । এইটো সকলো মুখ্য খাদ্য শস্য যেনে মোটা শস্য আৰু মাহজাতীয় শস্যৰ বাবেও অনুমোদিত । চাউলৰ ক্ষেত্ৰত অনুমোদিত সমৰ্থন অতিক্ৰম কৰা স্বত্বেও, শান্তিৰ ধাৰাৰ বাবে ভাৰতক বিবাদ নিষ্পত্তি প্ৰণালীলৈ লৈ যাব নোৱাৰি ।

কৃষিৰ বাবে অন্যান্য সমৰ্থন যেনে ৰাজসাহায্যযুক্ত বিদ্যুৎ, সাৰ, জলসিঞ্চন আৰু আনকি প্ৰধানমন্ত্ৰী কিষাণ আঁচনি দৰে পোনপটীয়া নগদ ধন স্থানান্তৰ উন্নয়নৰ বাকচত আছে । এগৰাকী বিষয়াৰ মতে সেয়েহে ডব্লিউটিঅ'ত বিতৰ্ক কৰিব নোৱাৰি । ভাৰতে সন্মুখীন হোৱা আন এটা প্ৰত্যাহ্বান হ'ল খাদ্যশস্যৰ ওপৰত ইয়াৰ ৰপ্তানিৰ প্ৰতিবন্ধকতা ৰক্ষা কৰা । যদিও ভাৰতে বজাই ৰাখিছে যে এইবোৰ ঘৰুৱা খাদ্য সুৰক্ষাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, ইউৰোপীয় ইউনিয়ন, আমেৰিকা, ব্ৰিটেইন, জাপান, অষ্ট্ৰেলিয়া, কোষ্টা ৰিকালেবেল ইয়াক বিশ্বব্যাপী খাদ্য নিৰাপত্তাহীনতাৰ এক মুখ্য কাৰক হিচাপে চিহ্নিত কৰে ।

তেওঁলোকে খাদ্য সুৰক্ষাৰ এক বজাৰমুখী বৰ্ণনা নিৰ্মাণ কৰি আছে য'ত ৰপ্তানিৰ সীমাবদ্ধতা ব্যৱহাৰ কৰাটো অধিক কঠিন কৰি তোলা অন্তৰ্ভুক্ত আছে । তেওঁলোকে ৰপ্তানি প্ৰতিবন্ধক ব্যৱস্থাত অধিক স্বচ্ছতা আৰু কাৰ্যকৰী হোৱাৰ পূৰ্বে এমাহৰ জাননী বিচাৰিছে । ভাৰতে থিয় দিছে যে ইয়াৰ ৰাজহুৱা ষ্টকহোল্ডিং আৰু অন্যান্য কৃষি নীতিয়ে বিশ্বব্যাপী মূল্যৰ ভিতৰত ৰাখিছে ।

খাদ্যশস্যৰ বিশ্বব্যাপী বাণিজ্য হৈছে ৩০ নিযুত টন । যদি ভাৰতে চাহিদাৰ মাত্ৰ ১০ শতাংশ পূৰণ কৰিবলৈ বজাৰত প্ৰৱেশ কৰে ই এক সংকটৰ সৃষ্টি কৰিব ।

ভাৰতে ইয়াৰ ফালৰ পৰা ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ কৃষিবজাৰ সমৰ্থনৰ বিষয়টোক প্ৰত্যাহ্বান জনাব । প্ৰতিটো সামগ্ৰীৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ ৰাজসাহায্য ৫ শতাংশত সীমাবদ্ধ কৰা হৈছে ১৯ বিলিয়ন ডলাৰ কৃষি বিপণন সমৰ্থন প্ৰদান কৰাৰ বাবে ইউএছএএছ বিষয় আৰু ইউৰোপৰ ৭২ বিলিয়ন ডলাৰ আছে । এই বৃহৎ পৰিমাণবোৰ যিকোনো সামগ্ৰীৰ বাবে আৱণ্টন কৰিব পাৰি যিয়ে তাৰ পিচত বহুতো সৰু দেশৰ বজাৰ ধ্বংস কৰিব পাৰে । ভাৰতে কৃষিক্ষেত্ৰত বিশেষ সুৰক্ষা প্ৰণালীৰ বাবে ইয়াৰ অধিকাৰ ৰক্ষা কৰিব যিয়ে সদস্যসকলৰ ওপৰত বিভিন্ন স্তৰৰ দায়বদ্ধতা আৰোপ কৰে ।

সৌভাগ্যক্ৰমে, শেহতীয়া বছৰবোৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্প্ৰদায়ত ভাৰতৰ শক্তি যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে । দৰাচলতে, ই অন্যান্য উন্নয়নশীল দেশবোৰতকৈ অধিক প্ৰভাৱ লাভ কৰিছে । বিশেষকৈ আফ্ৰিকাৰ কেইবাখনো দৰিদ্ৰ দেশক ক'ভিড প্ৰতিষেধকৰ সমৰ্থনৰ বাবে আগবঢ়োৱা মহানুভৱতাই প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰিছে । লগতে, জি-২০ৰ পিচত বিশ্বব্যাপী দক্ষিণক প্ৰদান কৰা নেতৃত্বৰ বাবে ই আজি বিশ্ব সম্প্ৰদায়ত আগতকৈ অধিক প্ৰভাৱ পেলাব বুলি আশা কৰা হৈছে ।

লগতে পঢ়ক :সোমবাৰে ভাৰত টেক্স ২০২৪ উদ্বোধন কৰিব প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.