ETV Bharat / bharat

দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত - Man animal conflict

Man animal conflict: অসম, পশ্চিমবংগ, উত্তৰাখণ্ড, ৰাজস্থান আদি ৰাজ্যত প্ৰায়ে জন্তু-মানুহৰ সংঘাতৰ খবৰ পোৱা যায় । বনাঞ্চল ধ্বংস, বন্যপ্ৰাণীৰ সংখ্যা বৃদ্ধি আদি কাৰণত এনে ঘটনাবোৰ বেছিকৈ সংঘটিত হোৱা দেখা গৈছে । ই এতিয়া বিশেষজ্ঞসকলৰ বাবেও অতি উদ্বেগৰ বিষয় হৈ পৰিছে ।

Man animal conflict
দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত
author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : Mar 9, 2024, 2:15 PM IST

Updated : Mar 9, 2024, 3:56 PM IST

নেশ্যনেল ডেস্ক,৯ মাৰ্চ : ৰাজস্থান, উত্তৰাখণ্ড আৰু পশ্চিমবংগকে ধৰি দেশৰ বিভিন্ন ৰাজ্যত জন্তু-মানুহৰ সংঘাতৰ ঘটনা বৃদ্ধি পাইছে । ফলস্বৰূপে একাংশ লোক ব্যাপক ক্ষতিৰ সন্মুখীন হৈছে । মূলত বাঘ আৰু হাতীৰ আক্ৰমণৰ ফলত বহু লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাইছে ।

জন্তু-মানুহৰ সংঘাত

বন্য জন্তু আৰু মানুহৰ মাজত হোৱা সংঘাতৰ কথা ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে । এই সংঘাতৰ ফলত মানুহ বা তেওঁলোকৰ সম্পদ, বন্য জন্তু বা তেওঁলোকৰ বাসস্থানৰ ওপৰত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পৰে । মানৱ-বন্যজন্তু সংঘাত তেতিয়া হয় যেতিয়া বন্যপ্ৰাণীৰ প্ৰয়োজনীয়তাতকৈ মানুহৰ জনসংখ্যা বেছি হয় । ইয়াৰ ফলত মানুহ আৰু বন্য জন্তু দুয়োৰে ওপৰত প্ৰভাৱ পৰে ।

এই বৰ্ধিত ঘটনাবোৰে সমগ্ৰ দেশতে বিপদৰ মোকাবিলা কৰাৰ বাবে এক নীতি প্ৰৱৰ্তনৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰে । য'ত জন্তু-মানুহৰ সংঘাত সচৰাচৰ হয় তাত বন্যপ্ৰাণী কৰ্তৃপক্ষক দোষাৰোপ কৰা হয় । মানুহ আৰু জন্তুৰ সংঘাতক বিস্তৃতভাৱে তিনিটা খণ্ডত শ্ৰেণীবদ্ধ কৰিব পাৰি যেনে ঢেকীয়াপতীয়া-মানুহৰ সংঘাত, নাহৰফুটুকী-মানুহৰ সংঘাত আৰু হস্তী-মানুহৰ সংঘাত ।

পশ্চিমবংগৰ সুন্দৰবন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান এই সংঘাতৰ অন্যতম স্থান । বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ মেনগ্ৰভ দ্বীপ হিচাপে জনাজাত সুন্দৰবন ৫০০ ৰো অধিক ঢেকীয়াপতীয়াৰ বাসস্থান । য'ত প্ৰতি বছৰে ৫০ ৰ পৰা ১০০ জন লোকৰ মৃত্যু হয় ।

হস্তী-মানুহৰ সংঘাতৰ ফলত ভাৰতত বছৰি ৪০০ জন লোকৰ মৃত্যু হয় । বিভিন্ন সংস্থাৰ তথ্য অনুসৰি ভুক্তভোগীসকলৰ বেছিসংখ্যকে সমাজৰ দুৰ্বল আৰ্থ-সামাজিক স্তৰৰ লোক ।

সমীক্ষা অনুসৰি নাহৰফুটুকীয়ে ভাৰতত আন সকলো মাংসভোজী প্ৰাণীতকৈ অধিক মানুহ চিকাৰ কৰে । নাহৰফুটুকী আৰু মানুহৰ সংঘাত বেছিভাগ পশ্চিমবংগ, মহাৰাষ্ট্ৰ আৰু অসমত হোৱা দেখা যায় । মানুহ ভক্ষণকাৰী নাহৰফুটুকীৰ বাবে বিখ্যাত উত্তৰাখণ্ডৰ কৰ্বেট ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত এনে ঘটনা সৰ্বাধিক হোৱা দেখা যায় ।

দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত
দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত

পাহাৰীয়া অঞ্চলত সংঘাত

যোৱা ৩ বছৰত উত্তৰাখণ্ডত বন্যজন্তুৰ আক্ৰমণত প্ৰায় ২১৯ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হোৱাৰ খবৰ পোৱা গৈছে । একে সময়তে, ৰাজ্যখনত ১০০৩ গৰাকী লোক আক্ৰমণত আহত হোৱাৰ খবৰ পোৱা গৈছে । ২০২১ চনত ৰাজ্যখনত ৭১ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হৈছে । পৰৱৰ্তী বছৰত মৃত্যু হোৱা লোকৰ সংখ্যা ৮২ লৈ বৃদ্ধি হয় । অৱশ্যে ২০২৩ চনত এই সংখ্যা কিছু হ্ৰাস হয় ।

ৰাজ্যখনত ২০২১ চনত হাতীৰ আক্ৰমণৰ ফলত ১৩ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হয় । ২০২২ বৰ্ষত ৯ গৰাকী আৰু পৰৱৰ্তী বছৰত ৫ গৰাকী লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাইছিল । অৱশ্যে, ৰাজ্যখনত নাহৰফুটুকীৰ আক্ৰমণত অধিক লোকৰ মৃত্যু হয় । ২০২১ চনত ২৩ গৰাকী, ২০২২ চনত ২২ গৰাকী আৰু ২০২৩ চনত নাহৰফুটুকীৰ আক্ৰমণৰ ফলত ১৮ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হয় ।

ৰাজ্যখনত একে সময়তে ঢেকীয়াপতীয়াৰ আক্ৰমণৰ ফলত ২০২১ চনত ২ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হৈছিল । ২০২২ চনত এই সংখ্যা ১৭ লৈ বৃদ্ধি হয় । ২০২৩ চনত ঢেকীয়াপতীয়াৰ আক্ৰমণত ১৬ গৰাকী লোকৰ মৃত্যুৰ খবৰ পোৱা গৈছে ।

দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত
দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত

হস্তী দণ্ডী

পশ্চিমবংগ হৈছে আন এখন ৰাজ্য য'ত হস্তী-মানুহৰ সংঘাত প্ৰায়ে সংঘটিত হয় । এনে ধৰণৰ ঘটনা সাধাৰণতে ৰাজ্যখনৰ উত্তৰ আৰু পশ্চিম অংশত থকা হস্তী দণ্ডীৰ মাজেৰে যোৱা অঞ্চলবোৰত বেছি হোৱা দেখা যায় ।

২০০৮ চনত ৰাজ্যখনত প্ৰায় ৪৫০ টা হাতী আছিল । ২০১০ চনত এই সংখ্যা ৫৩০ লৈ বৃদ্ধি হয় । ২০১৪ চনত এই সংখ্যা আছিল ৬৪০ টা । উত্তৰ বংগত হাতীৰ বৰ্তমানৰ সংখ্যা প্ৰায় ৭০০ টা ।

সমস্যাটো হ'ল হাতীৰ সংখ্যা বনাঞ্চলৰ পৰিমাণতকৈ যথেষ্ট বেছি । বন বিভাগৰ হাতত থকা তথ্য অনুসৰি হাতীৰ আক্ৰমণৰ ফলত প্ৰতি বছৰে গড়ে প্ৰায় ৩৫ৰ পৰা ৫০ জন লোকৰ মৃত্যু হয় ।

দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত
দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত

জংঘল মহল

ঝাৰগ্ৰাম, বাংকুৰা, পুৰুলিয়া আৰু পশ্চিম মেদিনীপুৰ জিলাক লৈ গঠিত বংগৰ জংঘল মহল অঞ্চলতো সঘনাই হাতীৰ আক্ৰমণ দেখা গৈছে । চুবুৰীয়া ঝাৰখণ্ডলৈকে হস্তী দণ্ডী বিস্তৃত হোৱাৰ বাবে হাতীয়ে গ্ৰামাঞ্চল আৰু কৃষিভূমিত প্ৰৱেশ কৰাৰ ফলত সেই অঞ্চলবোৰ অত্যন্ত অসুৰক্ষিত হৈ পৰে । ঝাৰগ্ৰামৰ বন বিষয়া পংকজ সূৰ্যবংশীয়ে ইটিভি ভাৰতক কোৱা মতে ২০২৩ চনৰ ১ এপ্ৰিলৰ পৰা হস্তী-মানুহৰ সংঘাতৰ ফলত এই বছৰলৈকে ১৭ জন লোক হতাহত হোৱাৰ তথ্য পোৱা গৈছে ।

পৃথিৱীৰ সৰ্ববৃহৎ ব-দ্বীপ অঞ্চল সুন্দৰবন ঢেকীয়াপতীয়াৰ বাবে জনাজাত । সংকুচিত অৰণ্য, সঘনাই ঘূৰ্ণীবতাহ, ব্যাপক খহনীয়া আৰু মানুহৰ বাসস্থানৰ অপৰিকল্পিত বিস্তাৰে ইতিমধ্যে সুন্দৰবনৰ পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ বাবে ডাঙৰ ভাবুকি প্ৰদান কৰিছে । অঞ্চলটোৰ লোকসকলে নিয়মীয়াকৈ মৌ সংগ্ৰহ কৰিবলৈ মূল বনাঞ্চলত প্ৰৱেশ কৰে । মানুহে কেঁকোৰা ধৰা আৰু মাছ ধৰাৰ বাবেও ব-দ্বীপ অঞ্চলৰ নদী আৰু জলাশয়বোৰলৈ যায় । আনহাতে সেইবোৰ অঞ্চললৈ সচৰাচৰ ঢেকীয়াপতীয়াৰ আগমন হয় । বন বিষয়াসকলৰ মতে সুন্দৰবনত ঢেকীয়াপতীয়াৰ আক্ৰমণত যোৱা ৫ বছৰত ১৩ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হৈছে ।

লগতে পঢ়ক :পুৱাই হাতীৰ পিঠিত উঠি প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ কাজিৰঙাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান ভ্ৰমণ

নেশ্যনেল ডেস্ক,৯ মাৰ্চ : ৰাজস্থান, উত্তৰাখণ্ড আৰু পশ্চিমবংগকে ধৰি দেশৰ বিভিন্ন ৰাজ্যত জন্তু-মানুহৰ সংঘাতৰ ঘটনা বৃদ্ধি পাইছে । ফলস্বৰূপে একাংশ লোক ব্যাপক ক্ষতিৰ সন্মুখীন হৈছে । মূলত বাঘ আৰু হাতীৰ আক্ৰমণৰ ফলত বহু লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাইছে ।

জন্তু-মানুহৰ সংঘাত

বন্য জন্তু আৰু মানুহৰ মাজত হোৱা সংঘাতৰ কথা ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে । এই সংঘাতৰ ফলত মানুহ বা তেওঁলোকৰ সম্পদ, বন্য জন্তু বা তেওঁলোকৰ বাসস্থানৰ ওপৰত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পৰে । মানৱ-বন্যজন্তু সংঘাত তেতিয়া হয় যেতিয়া বন্যপ্ৰাণীৰ প্ৰয়োজনীয়তাতকৈ মানুহৰ জনসংখ্যা বেছি হয় । ইয়াৰ ফলত মানুহ আৰু বন্য জন্তু দুয়োৰে ওপৰত প্ৰভাৱ পৰে ।

এই বৰ্ধিত ঘটনাবোৰে সমগ্ৰ দেশতে বিপদৰ মোকাবিলা কৰাৰ বাবে এক নীতি প্ৰৱৰ্তনৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰে । য'ত জন্তু-মানুহৰ সংঘাত সচৰাচৰ হয় তাত বন্যপ্ৰাণী কৰ্তৃপক্ষক দোষাৰোপ কৰা হয় । মানুহ আৰু জন্তুৰ সংঘাতক বিস্তৃতভাৱে তিনিটা খণ্ডত শ্ৰেণীবদ্ধ কৰিব পাৰি যেনে ঢেকীয়াপতীয়া-মানুহৰ সংঘাত, নাহৰফুটুকী-মানুহৰ সংঘাত আৰু হস্তী-মানুহৰ সংঘাত ।

পশ্চিমবংগৰ সুন্দৰবন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান এই সংঘাতৰ অন্যতম স্থান । বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ মেনগ্ৰভ দ্বীপ হিচাপে জনাজাত সুন্দৰবন ৫০০ ৰো অধিক ঢেকীয়াপতীয়াৰ বাসস্থান । য'ত প্ৰতি বছৰে ৫০ ৰ পৰা ১০০ জন লোকৰ মৃত্যু হয় ।

হস্তী-মানুহৰ সংঘাতৰ ফলত ভাৰতত বছৰি ৪০০ জন লোকৰ মৃত্যু হয় । বিভিন্ন সংস্থাৰ তথ্য অনুসৰি ভুক্তভোগীসকলৰ বেছিসংখ্যকে সমাজৰ দুৰ্বল আৰ্থ-সামাজিক স্তৰৰ লোক ।

সমীক্ষা অনুসৰি নাহৰফুটুকীয়ে ভাৰতত আন সকলো মাংসভোজী প্ৰাণীতকৈ অধিক মানুহ চিকাৰ কৰে । নাহৰফুটুকী আৰু মানুহৰ সংঘাত বেছিভাগ পশ্চিমবংগ, মহাৰাষ্ট্ৰ আৰু অসমত হোৱা দেখা যায় । মানুহ ভক্ষণকাৰী নাহৰফুটুকীৰ বাবে বিখ্যাত উত্তৰাখণ্ডৰ কৰ্বেট ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত এনে ঘটনা সৰ্বাধিক হোৱা দেখা যায় ।

দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত
দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত

পাহাৰীয়া অঞ্চলত সংঘাত

যোৱা ৩ বছৰত উত্তৰাখণ্ডত বন্যজন্তুৰ আক্ৰমণত প্ৰায় ২১৯ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হোৱাৰ খবৰ পোৱা গৈছে । একে সময়তে, ৰাজ্যখনত ১০০৩ গৰাকী লোক আক্ৰমণত আহত হোৱাৰ খবৰ পোৱা গৈছে । ২০২১ চনত ৰাজ্যখনত ৭১ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হৈছে । পৰৱৰ্তী বছৰত মৃত্যু হোৱা লোকৰ সংখ্যা ৮২ লৈ বৃদ্ধি হয় । অৱশ্যে ২০২৩ চনত এই সংখ্যা কিছু হ্ৰাস হয় ।

ৰাজ্যখনত ২০২১ চনত হাতীৰ আক্ৰমণৰ ফলত ১৩ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হয় । ২০২২ বৰ্ষত ৯ গৰাকী আৰু পৰৱৰ্তী বছৰত ৫ গৰাকী লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাইছিল । অৱশ্যে, ৰাজ্যখনত নাহৰফুটুকীৰ আক্ৰমণত অধিক লোকৰ মৃত্যু হয় । ২০২১ চনত ২৩ গৰাকী, ২০২২ চনত ২২ গৰাকী আৰু ২০২৩ চনত নাহৰফুটুকীৰ আক্ৰমণৰ ফলত ১৮ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হয় ।

ৰাজ্যখনত একে সময়তে ঢেকীয়াপতীয়াৰ আক্ৰমণৰ ফলত ২০২১ চনত ২ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হৈছিল । ২০২২ চনত এই সংখ্যা ১৭ লৈ বৃদ্ধি হয় । ২০২৩ চনত ঢেকীয়াপতীয়াৰ আক্ৰমণত ১৬ গৰাকী লোকৰ মৃত্যুৰ খবৰ পোৱা গৈছে ।

দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত
দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত

হস্তী দণ্ডী

পশ্চিমবংগ হৈছে আন এখন ৰাজ্য য'ত হস্তী-মানুহৰ সংঘাত প্ৰায়ে সংঘটিত হয় । এনে ধৰণৰ ঘটনা সাধাৰণতে ৰাজ্যখনৰ উত্তৰ আৰু পশ্চিম অংশত থকা হস্তী দণ্ডীৰ মাজেৰে যোৱা অঞ্চলবোৰত বেছি হোৱা দেখা যায় ।

২০০৮ চনত ৰাজ্যখনত প্ৰায় ৪৫০ টা হাতী আছিল । ২০১০ চনত এই সংখ্যা ৫৩০ লৈ বৃদ্ধি হয় । ২০১৪ চনত এই সংখ্যা আছিল ৬৪০ টা । উত্তৰ বংগত হাতীৰ বৰ্তমানৰ সংখ্যা প্ৰায় ৭০০ টা ।

সমস্যাটো হ'ল হাতীৰ সংখ্যা বনাঞ্চলৰ পৰিমাণতকৈ যথেষ্ট বেছি । বন বিভাগৰ হাতত থকা তথ্য অনুসৰি হাতীৰ আক্ৰমণৰ ফলত প্ৰতি বছৰে গড়ে প্ৰায় ৩৫ৰ পৰা ৫০ জন লোকৰ মৃত্যু হয় ।

দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত
দেশত বৃদ্ধি জন্তু-মানুহৰ সংঘাত

জংঘল মহল

ঝাৰগ্ৰাম, বাংকুৰা, পুৰুলিয়া আৰু পশ্চিম মেদিনীপুৰ জিলাক লৈ গঠিত বংগৰ জংঘল মহল অঞ্চলতো সঘনাই হাতীৰ আক্ৰমণ দেখা গৈছে । চুবুৰীয়া ঝাৰখণ্ডলৈকে হস্তী দণ্ডী বিস্তৃত হোৱাৰ বাবে হাতীয়ে গ্ৰামাঞ্চল আৰু কৃষিভূমিত প্ৰৱেশ কৰাৰ ফলত সেই অঞ্চলবোৰ অত্যন্ত অসুৰক্ষিত হৈ পৰে । ঝাৰগ্ৰামৰ বন বিষয়া পংকজ সূৰ্যবংশীয়ে ইটিভি ভাৰতক কোৱা মতে ২০২৩ চনৰ ১ এপ্ৰিলৰ পৰা হস্তী-মানুহৰ সংঘাতৰ ফলত এই বছৰলৈকে ১৭ জন লোক হতাহত হোৱাৰ তথ্য পোৱা গৈছে ।

পৃথিৱীৰ সৰ্ববৃহৎ ব-দ্বীপ অঞ্চল সুন্দৰবন ঢেকীয়াপতীয়াৰ বাবে জনাজাত । সংকুচিত অৰণ্য, সঘনাই ঘূৰ্ণীবতাহ, ব্যাপক খহনীয়া আৰু মানুহৰ বাসস্থানৰ অপৰিকল্পিত বিস্তাৰে ইতিমধ্যে সুন্দৰবনৰ পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ বাবে ডাঙৰ ভাবুকি প্ৰদান কৰিছে । অঞ্চলটোৰ লোকসকলে নিয়মীয়াকৈ মৌ সংগ্ৰহ কৰিবলৈ মূল বনাঞ্চলত প্ৰৱেশ কৰে । মানুহে কেঁকোৰা ধৰা আৰু মাছ ধৰাৰ বাবেও ব-দ্বীপ অঞ্চলৰ নদী আৰু জলাশয়বোৰলৈ যায় । আনহাতে সেইবোৰ অঞ্চললৈ সচৰাচৰ ঢেকীয়াপতীয়াৰ আগমন হয় । বন বিষয়াসকলৰ মতে সুন্দৰবনত ঢেকীয়াপতীয়াৰ আক্ৰমণত যোৱা ৫ বছৰত ১৩ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হৈছে ।

লগতে পঢ়ক :পুৱাই হাতীৰ পিঠিত উঠি প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ কাজিৰঙাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান ভ্ৰমণ

Last Updated : Mar 9, 2024, 3:56 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.