తూర్పుగోదావరి జిల్లా కేశవదాసుపాలెంలో ఓ రైతు తన కుమార్తె పెళ్లికి కట్నం కింద.. కౌలుకు తీసుకున్న ఆలయ భూమిలో ఎకరం అల్లుడికి ఇచ్చారు. మిగిలిన భూమి కొడుకులకు భాగాలుగా ఇవ్వగా వీరంతా సాగు చేసుకుంటున్నారు. ఇదే రీతిన శృంగవరప్పాడు, గొంది గ్రామాల్లో 30 ఎకరాలపైనే చేతులు మారింది.
''అంతర్వేది... శ్రీకర శుభకర ప్రణయ స్వరూప వేదిక. ఈ దివ్య క్షేత్రాన్ని దర్శిస్తే సకల శుభాలు కలుగుతాయనేది భక్తుల నమ్మకం. ఈ పవిత్ర క్షేత్రానికి రూ.కోట్ల విలువైన భూములు ఉన్నాయి. కానీ ఇక్కడ కొలువైన స్వామికి దక్కేది అరకొరే. అన్నీ ఉన్నా ఏమీలేని పేదలా స్వామి దర్శనమివ్వడం భక్తులను కలచివేస్తోంది. ఆలయ భూములు ఆక్రమణదారులకు ఆదాయ వనరుగా మారాయి. లీజు ముసుగులో కొంత భూమిలో వందల నిర్మాణాలు పుడితే.. మరికొంత భూమిలో ఎలాంటి అనుమతులు లేకుండా రొయ్యల చెరువులు వెలిశాయి. మరికొన్ని చేతులు మారి అన్యాక్రాంతమయ్యాయి. దస్త్రాల్లో లీజుదారుల పేరున్నా.. క్షేత్రస్థాయిలో పెత్తనం పెద్దోళ్ల చేతుల్లోకి వెళ్లింది.''
స్వామి భూమి.. మా ఇష్టం..
ఆలయ భూముల్లో దర్జాగా రొయ్యల చెరువులు తవ్వేశారు. ఎకరానికి ఏడాదికి రూ.200 నుంచి రూ.1,500 వరకు దేవాదాయ శాఖకు లీజు కడుతూ.. అడ్డదారిన రూ.20 వేలు నుంచి రూ 30 వేలకు బయట వ్యక్తులకు కొందరు అనధికారిక లీజులకు ఇచ్చారు. వారు రొయ్యల చెరువులు తవ్వి రూ.లక్షలు ఆర్జిస్తున్నారు.
ఆలయ భూముల్లో అనధికారికంగా 650 ఇళ్లు నిర్మించేశారు. అంతర్వేది కర, కేశవదాసుపాలెం, శృంగవరప్పాడు, గొంది, సఖినేటిపల్లి లంక ప్రాంతాల్లో లీజుకు భూముల్లో వందల్లో శాశ్వత నిర్మాణాలు చేపట్టారు. వీటిలో కొన్ని బహుళ అంతస్తులు ఉన్నాయి. పలుచోట్ల భూములను రూ.లక్షలకు అమ్మేసిన తీరూ ఉంది.
అధికారికం 1,700.. అదనం 1,500
అంతర్వేది దేవస్థానం ఆధీనంలోని మొత్తం భూమిలో 26 ఎకరాల్లో రోడ్లు, కాలువలు ఉన్నాయి. 447.77 ఎకరాల పల్లం భూమిలో వరి సాగవుతోంది. 416 ఎకరాల మెరక భూమిలో కొబ్బరి, సరుగుడు తోటలు ఉన్నాయనేది అధికారిక లెక్క. ఆయా భూముల్లో అధికారికంగా 1,700 మంది కౌలుదారులు.. అనధికారికంగా మరో 1,500 మంది కౌలు రైతులు సాగు చేస్తున్నారు. క్రమేణా ఈ భూముల్లో అనుభవదారులు పెరిగారు.
తూర్పున ఇలా.. పశ్చిమంలో అలా