ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਜੀਵਿਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗਤੀਵਿਧੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜਾਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਆਮ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਫੇਫੜਿਆਂ ਜਾਂ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਅਪਣਾ ਕੇ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਸਰਤ ਨੂੰ ਰੁਟੀਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਜਟਿਲ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੈਂਸਰ (ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ) ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਅਨੁਲੋਮ ਵਿਲੋਮ, ਕਪਾਲਭਾਤੀ, ਭਸਤਰੀਕਾ, ਭਰਮਰੀ, ਉਦਗੇਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਆਸਣਾਂ ਦੇ ਨਿਯਮਤ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਈ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ: ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਜੋਂ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਾਅ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ।
ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਸੁਖੀਭਵਾ ਨੇ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਮਾਹਿਰ ਤੋਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਦੇ ਲਾਭ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਆਸਣ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ।
ਯੋਗਾ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦਾ:ਬੰਗਲੌਰ ਸਥਿਤ ਯੋਗ ਗੁਰੂ ਮੀਨੂ ਵਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਯਮਿਤ ਯੋਗਾ ਅਭਿਆਸ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਨਿਰਵਿਘਨ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਆਸਣ ਦੌਰਾਨ ਡੂੰਘੇ ਅਤੇ ਸਹੀ ਸਾਹ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਫੇਫੜੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਹ ਨਾਲੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਵੀ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਗੰਭੀਰ ਬਲਕਿ ਹਲਕੇ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਲਾਗਾਂ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਪਰ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਥੈਰੇਪੀ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਵੀ, ਹਲਕੇ ਯੋਗਾ ਆਸਣਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਸ਼ਰਤੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਮਾਹਿਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਅਭਿਆਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ।
ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਯੋਗਾ ਅਭਿਆਸ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰ ਦੀ ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਤਣਾਅ, ਬੇਚੈਨੀ, ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ, ਘਬਰਾਹਟ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੂਡ ਵਿਚ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਲਾਭਦਾਇਕ ਯੋਗਾ ਆਸਣ: ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ 'ਚ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਯੋਗਾ ਆਸਣ ਹਨ ਜੋ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:
ਭੁਜੰਗਾਸਨ:ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੇਟ ਦੇ ਬਲ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਲੇਟ ਜਾਓ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਕਰੋ।
- ਹੁਣ ਆਪਣੀਆਂ ਹਥੇਲੀਆਂ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੋਹਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖੋ।
- ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਸਰੀਰ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਕੂਹਣੀ ਬਾਹਰ ਅਤੇ ਮੱਥੇ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਹੁਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਪਹਿਲਾਂ ਮੱਥੇ, ਫਿਰ ਗਰਦਨ, ਮੋਢੇ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਉਠਾਓ।
- ਹੁਣ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਨੂੰ ਹਿਲਾਓ ਅਤੇ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਰਹੋ।
- ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕਿ ਇਸ ਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਾਰਾ ਭਾਰ ਹਥੇਲੀਆਂ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
- 20-25 ਸਕਿੰਟ ਲਈ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਰਹੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪਹਿਲੀ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਓ।
ਸ਼ਲਭਾਸਨ:ਇਸ ਆਸਣ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੇਟ ਦੇ ਬਲ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਲੇਟ ਜਾਓ।
- ਹੁਣ ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਰੱਖੋ।
- ਹੁਣ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਚੁੱਕਦੇ ਹੋਏ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੱਬੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲੋ-ਨਾਲ ਚੁੱਕੋ।
- ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਗੋਡੇ ਸਿੱਧੇ ਹੋਣ।
- ਹੁਣ ਸਾਹ ਛੱਡਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਧੜ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਲਿਆਓ।
- ਹੁਣ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਦੁਹਰਾਓ।
ਤ੍ਰਿਕੋਣਾਸਨ: ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਸਿੱਧੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਵੋ। ਹੱਥ ਕੁੱਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
- ਹੁਣ ਦੋਵੇਂ ਲੱਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ 2 ਤੋਂ 3 ਫੁੱਟ ਦੀ ਦੂਰੀ ਲੈ ਕੇ, ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ ਦੀ ਲਾਈਨ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾਓ।
- ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੀ ਸੱਜੀ ਬਾਂਹ ਨੂੰ ਸਿਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਲੈ ਜਾਓ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਕੰਨ ਨੂੰ ਛੂਹ ਜਾਵੇ।
- ਹੁਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਹ ਛੱਡਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਝੁਕਾਓ ਕਿ ਸੱਜਾ ਹੱਥ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਹੋਵੇ।
- ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਨਾ ਤਾਂ ਗੋਡਿਆਂ ਨੂੰ ਝੁਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹੱਥ ਕੰਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
- ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੁਰਾਣੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਓ।
- ਹੁਣ ਉਸੇ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਦੁਹਰਾਓ।
ਗੋਮੁਖਾਸਨ:ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਖਾਸਨ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਪਾਰ-ਪਾਲਥੀ ਨਾਲ ਬੈਠੋ।
- ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਖੱਬੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਵੱਲ ਖਿੱਚਦੇ ਰਹੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਸੱਜੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਖੱਬੀ ਲੱਤ ਦੇ ਪੱਟ 'ਤੇ ਰੱਖੋ।
- ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਕੂਹਣੀ ਤੋਂ ਅਤੇ ਮੋਢੇ ਦੇ ਉੱਪਰ ਮੋੜਦੇ ਹੋਏ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
- ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੂਹਣੀ ਨੂੰ ਮੋੜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਪਿੱਠ ਵੱਲ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਪਰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ।
- ਹੁਣ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਜੋੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਫੜੋ।
- ਕੁਝ ਦੇਰ ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਰਹੋ ਅਤੇ ਡੂੰਘੇ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਰਹੋ।
- ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਓ। ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਦੁਹਰਾਓ।
ਅਰਧਮਤਸ੍ਯੇਂਦਰਸਨ:ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੰਦਾਸਨ 'ਚ ਬੈਠੋ, ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਸਿੱਧੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਹੁਣ ਸੱਜੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਮੋੜੋ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਖੱਬੀ ਲੱਤ ਦੇ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਰੱਖੋ।
- ਫਿਰ ਖੱਬੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਗੋਡੇ ਤੋਂ ਮੋੜੋ ਅਤੇ ਸੱਜੇ ਗੋਡੇ ਦੇ ਉੱਪਰੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਰੱਖੋ।
- ਹੁਣ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਖੱਬੇ ਪੈਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਤੋਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਖੱਬੇ ਪੈਰ ਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਨੂੰ ਫੜੋ।
- ਹੁਣ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਸਾਹ ਛੱਡਦੇ ਹੋਏ, ਧੜ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਖੱਬੇ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮੋੜੋ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਮੋਢੇ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
- ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਡੂੰਘੇ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਰਹੋ।
- ਕੁਝ ਪਲ ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੁਰਾਣੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਓ।
- ਹੁਣ ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਦੁਹਰਾਓ।
ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੀ ਲੋੜ: ਮੀਨੂੰ ਵਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਇਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅਸਰ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਲਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਯੋਗਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਾਹਿਰ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਆਸਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਮਾਹਿਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਹੀ ਯੋਗਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:world kindness day: ਆਖੀਰ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਵਿਸ਼ਵ ਦਿਆਲਤਾ ਦਿਵਸ
