ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਨੂੰ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਇਸ ਦੇ ਹੋਣ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 20 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ, ਲੱਛਣਾਂ, ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਰ ਕਾਰਕਾਂ, ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ: ਵਿਸ਼ਵ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਦਿਵਸ 2022 ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਡਾਕਟਰ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਘਣਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਹੱਡੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਬਾਰੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਣ ਲੈਣ। ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟ ਲੱਗਣ 'ਤੇ ਵੀ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਜਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਦੀ ਇੱਕ ਆਮ ਪਰ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਹਰ 8 'ਚੋਂ 1 ਮਰਦ ਅਤੇ ਹਰ 3 'ਚੋਂ 1 ਔਰਤ ਨੂੰ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬੁਢਾਪੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ਵ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਦਿਵਸ 20 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 90 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥੀਮਾਂ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਬਾਰੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਦਿਵਸ 2022 'ਸਰਵ ਅੱਪ ਬੋਨ ਸਟ੍ਰੈਂਥ' ਯਾਨੀ "ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ" ਦੇ ਥੀਮ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ?:ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਨਵੀਂਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਗਠਨ ਦੀ ਦਰ ਉੱਚੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਹੱਡੀ ਦੇ ਪਿਘਲਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵੱਜੋਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਘਣਤਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੀਹ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ (ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ) ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਬਣਨ ਦੀ ਦਰ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬੁਢਾਪੇ ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ।
ਓਸਟੀਓਪਰੋਰੋਸਿਸ ਸ਼ਬਦ ਯੂਨਾਨੀ ਅਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੋਂ ਹੈ। 'ਓਸਟੀਓ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਹੱਡੀ ਅਤੇ 'ਪੋਰੋਸਿਸ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪੋਰਸ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ। ਹੱਡੀ ਇੱਕ ਜੀਵਤ ਅੰਗ ਹੈ, ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਪੁਰਾਣੀ ਹੱਡੀ ਗਲਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਓਸਟੀਓਪਰੋਰੋਸਿਸ ਜਾਂ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸੜਨ ਦੀ ਦਰ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਘਣਤਾ (ਲੰਬਾਈ, ਮੋਟਾਈ, ਚੌੜਾਈ) ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।