ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / sukhibhava

World Allergy Awareness Week: ਜਾਣੋ, ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹਫ਼ਤੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਥੀਮ

"ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹਫ਼ਤਾ" ਹਰ ਸਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਐਲਰਜੀ ਸੰਬੰਧੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਰ ਸੰਬੰਧਿਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਸਮਾਗਮ 18 ਤੋਂ 24 ਜੂਨ ਤੱਕ “ਕਲਾਈਮੇਟ ਚੇਂਜ ਵਰਜ਼ਨ ਐਲਰਜੀ: ਬੀ ਰੈਡੀ” ਥੀਮ ਉੱਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

World Allergy Awareness Week
World Allergy Awareness Week

By

Published : Jun 18, 2023, 12:04 AM IST

ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 26% ਲੋਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਐਲਰਜੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁੱਲ ਪੀੜਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 50% ਨੱਕ ਜਾਂ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਧੇਰੇ ਜਾਂ ਘੱਟ ਗੰਭੀਰ ਐਲਰਜੀ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਐਲਰਜੀ ਵਾਲੀ ਰਾਈਨਾਈਟਿਸ ਅਤੇ ਅਸਥਮਾ ਦੇ ਕੇਸ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਈਨਾਈਟਿਸ ਅਤੇ ਅਸਥਮਾ ਵਰਗੀਆਂ ਐਲਰਜੀ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਕੇਸ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਾਲੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਐਲਰਜੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ: ਵੈਸੇ, ਐਲਰਜੀ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ, ਵਾਤਾਵਰਣ, ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਲਾਗ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਭੋਜਨ, ਚਮੜੀ ਦੀ ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਐਲਰਜੀਆਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਪੀੜਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੱਛਣਾਂ, ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਦਾਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹਫ਼ਤਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਐਲਰਜੀ ਸੰਬੰਧੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਡਾਕਟਰੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਸਮਾਗਮ 18 ਤੋਂ 24 ਜੂਨ ਤੱਕ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹਫ਼ਤੇ ਦਾ ਥੀਮ:ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਸਮਾਗਮ ਹਰ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਥੀਮ 'ਤੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਸ ਸਾਲ ''ਵਰਲਡ ਐਲਰਜੀ ਅਵੇਅਰਨੈੱਸ ਵੀਕ 2023'' ''ਕਲਾਈਮੇਟ ਚੇਂਜ ਵਰਜ਼ਨ ਐਲਰਜੀ: ਬੀ ਰੈਡੀ'' ਥੀਮ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਲਰਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਐਲਰਜੀ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਵਧਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਵਾਧੇ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮੌਸਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ, ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ, ਕਾਰਨਾਂ, ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹਫ਼ਤਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ:ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਸੰਗਠਨ (WAO) ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹਫ਼ਤਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਕਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਕੈਂਪ, ਕਾਨਫਰੰਸ, ਸੈਮੀਨਾਰ, ਰੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ WAO ਵਿੱਚ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 108 ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਇਮਯੂਨੋਲੋਜੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹਫ਼ਤੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ:ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਦਿਵਸ 2005 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਐਲਰਜੀ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੂਰਾ ਹਫ਼ਤਾ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਾਲ 2011 ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਐਲਰਜੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹਫ਼ਤਾ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ।

ਐਲਰਜੀ ਸਬੰਧੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਲੋੜ:ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਸਨ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 37.5 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਦਮੇ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਐਲਰਜੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਦਮਾ ਦੇ ਕੁੱਲ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 40-50% ਕੇਸ ਬੇਕਾਬੂ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਹੋਰ ਉਪਲਬਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 25% ਤੋਂ 30% ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਐਲਰਜੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 80% ਲੋਕ ਧੂੜ ਦੀ ਐਲਰਜੀ, ਦਮਾ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ ਜਾਂ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਐਲਰਜੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕਾਰਕ ਹਨ ਧੂੜ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਵਾਤਾਵਰਨ ਕਾਰਨ, ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਜਾਂ ਜਲਵਾਯੂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਰਕ ਹਨ।

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਪਰੋਕਤ ਕਾਰਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲਗਭਗ 60% ਦਮੇ ਦੇ ਦੌਰੇ ਲਈ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਐਲਰਜੀਨ ਅਤੇ ਜਲਣਸ਼ੀਲ ਤੱਤ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ।

ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਬੱਚਿਆ ਨੂੰ ਐਲਰਜੀ: ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫੂਡ ਐਲਰਜੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਭੋਜਨ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਐਲਰਜੀ ਆਦਿ। ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਐਲਰਜੀ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁਝਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਐਲਰਜੀ ਜਿਵੇਂ ਦਮਾ ਆਦਿ ਵੀ ਜੈਨੇਟਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਖਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਐਲਰਜੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਲਰਜੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 50 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੋਵੇਂ ਐਲਰਜੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਐਲਰਜੀ, ਤਾਂ ਇਹ ਜੋਖਮ 75% ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਐਲਰਜੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details