ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / sukhibhava

Tinnitus: ਜਾਣੋਂ ਕੀ ਹੈ ਟਿੰਨੀਟਸ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਤੁਹਾਡੀ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ

ਟਿੰਨੀਟਸ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਸਿਹਤ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਘੰਟੀ ਵੱਜਣ ਜਾਂ ਹੋਰ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਦੇ ਹੋ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਵਾਂ ਬਾਰੇ...।

Tinnitus
Tinnitus

By

Published : Mar 28, 2023, 2:32 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:- ਟਿੰਨੀਟਸ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਇਕ ਜਾਂ ਦੋਹਾਂ ਕੰਨਾਂ 'ਚ ਘੰਟੀ ਵੱਜਣ ਜਾਂ ਹੋਰ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਦੇ ਹੋ। ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟਿੰਨੀਟਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਸੁਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰੌਲੇ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਾਹਰੀ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਟਿੰਨੀਟਸ ਇੱਕ ਆਮ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੈ। ਇਹ 15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਤੋਂ ਡਾਕਟਰ ਪ੍ਰਤੀਕ ਨਾਇਕ, ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਈਐਨਟੀ ਸਰਜਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਕਸਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਟਿੰਨੀਟਸ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਇਹ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ?:ਟਿੰਨੀਟਸ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਘੰਟੀ ਵੱਜਣ, ਗਰਜਣ, ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ ਜਾਂ ਗੂੰਜਣ ਵਾਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਨਰਮ, ਉੱਚੀ, ਘੱਟ-ਪਿਚ ਵਾਲੀ ਜਾਂ ਉੱਚ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਜਦਕਿ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਇਸਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਹ ਵਿਗੜ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰੇਗੀ।

ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਕ ਹਨ ਜੋ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ?:ਡਾ: ਪ੍ਰਤੀਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਟਿੰਨੀਟਸ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਲੱਛਣ ਹੈ ਜੋ ਸੁਣਨ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਡੀਟੋਰੀ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਅਸਧਾਰਨਤਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਨ, ਆਡੀਟਰੀ ਨਸਾਂ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਜੋ ਆਵਾਜ਼ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਟਿੰਨੀਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਜੋ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

  • ਉਮਰ:65 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਟਿੰਨੀਟਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
  • ਈਅਰਵੈਕਸ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣਾ: ਜ਼ਿਆਦਾ ਈਅਰ ਵੈਕਸ ਕਈ ਵਾਰ ਕੰਨ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸਥਾਈ ਟਿੰਨੀਟਸ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਫ਼ਸਣਾ: ਬਾਹਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਨ, ਕੈਪ, ਅਤੇ ਪੈਨਸਿਲ ਦੇ ਟਿਪਸ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਇਸਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਸਤੂਆਂ ਕੰਨ ਦੇ ਪਰਦੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਟਿੰਨੀਟਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ: ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਂ ਅਚਾਨਕ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਅੰਦਰਲੇ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਸੰਵੇਦੀ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ਼ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸੰਚਾਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਇਹ ਨੁਕਸਾਨ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਰੌਲੇ-ਰੱਪੇ ਵਾਲੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੈਕਟਰੀਆਂ, ਨਿਰਮਾਣ ਸਾਈਟਾਂ ਜਾਂ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਉਹ ਸਹੀ ਸੁਰੱਖਿਆਤਮਕ ਗੀਅਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
  • ਮੇਨੀਅਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ: ਇਹ ਕੰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਵਿਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
  • ਵਗਦਾ ਨੱਕ ਅਤੇ ਭੀੜ: ਇਹ ਸਥਿਤੀਆਂ ਟਿੰਨੀਟਸ ਅਤੇ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
  • Temporomandibular Joint (TMJ) ਵਿਕਾਰ: ਜੋੜਾਂ ਜਾਂ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸੋਜਸ਼ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
  • ਨਾੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ: ਸਿਰ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸ ਕਾਰਨ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਦਾਰ ਧੜਕਣ ਵਾਲੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
  • ਐਕੋਸਟਿਕ ਨਿਊਰੋਮਾ (ਵੈਸਟੀਬਿਊਲਰ ਸਕਵਾਨੋਮਾ): ਇਹ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਕੈਂਸਰ ਵਾਲਾ ਟਿਊਮਰ ਹੈ ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਕੰਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟਿੰਨੀਟਸ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
  • ਦਵਾਈਆਂ:ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਕਈ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਜੋਂ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਕੀ ਟਿੰਨੀਟਸ ਕਾਰਨ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟਿੰਨੀਟਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੇ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਅ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ?: ਟਿੰਨੀਟਸ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅੰਤਰੀਵ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਉਮਰ ਸਬੰਧਤ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਕੰਨ ਦੀ ਸੱਟ ਜਾਂ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਮਸ਼ੀਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਈਅਰ ਪਲੱਗ ਜ਼ਰੂਰ ਪਹਿਨੋ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-Yoga And Naturopathic: ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਦੇਖੋ ਕੁਝ ਸੁਝਾਅ

ABOUT THE AUTHOR

...view details