ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / sukhibhava

Monsoon Disease: ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੌਸਮ 'ਚ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਰੱਖੋ ਖਾਸ ਧਿਆਨ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਹੋ ਜਾਓਗੇ ਸ਼ਿਕਾਰ

ਮੀਂਹ ਦੌਰਾਨ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮੀਂਹ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।

Monsoon Disease
Monsoon Disease

By

Published : Jun 30, 2023, 9:46 AM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤਾਂ ਬੂੰਦਾ-ਬਾਂਦੀ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਹ ਕਈ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਮੀਂਹ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਭੋਜਨ ਜਲਦੀ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬਾਹਰ ਦਾ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ, ਮਲੇਰੀਆ ਆਦਿ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਘਾਤਕ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਮਾਨਸੂਨ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਖਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ:

ਮਲੇਰੀਆ: ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੱਛਰ ਘਰਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖੜ੍ਹੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਠੰਢ ਲੱਗਣਾ, ਕੰਬਣਾ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਅਨੀਮੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੇਰੇਬ੍ਰਲ ਮਲੇਰੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਘਾਤਕ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਦੌਰੇ, ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ, ਪੀਲੀਆ ਅਤੇ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਨਜ਼ਰ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਡੇਂਗੂ: ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਵਾਂਗ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਵੈਕਟਰ-ਬੋਰਨ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਯਾਨੀ NCVBDC ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਮਰਦੇ ਹਨ। 2021 ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਇੱਕ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸੀ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਮਾਦਾ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਜਾਂ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੱਟਦੇ ਹਨ। ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਧੱਫੜ, ਹਲਕਾ ਖੂਨ ਅਤੇ ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਆਮ ਲੱਛਣ ਹਨ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼, ​​ਪਲੇਟਲੈਟ ਦੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ: ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਵੀ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਾਂਤ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉੱਗਦੀ ਹੈ। ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਏਡੀਜ਼ ਐਲਬੋਪਿਕਟਸ ਮੱਛਰ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ 3 ਤੋਂ 7 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੁਖਾਰ, ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਦਸਤ: ਮੌਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਦਸਤ ਵਰਗੀ ਬਿਮਾਰੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਨਮੀ ਕਾਰਨ ਭੋਜਨ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੇਟ ਖਰਾਬ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਵਧਣ ਨਾਲ ਡਾਇਰੀਆ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਟਾਈਫਾਈਡ: ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਟਾਈਫਾਈਡ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ, ਭਾਰ ਘਟਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ: ਨਮੀ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਾਰਨ ਇਨਫਲੂਐਨਜ਼ਾ ਦੇ ਕੇਸ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੁਖਾਰ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼, ਭਰੀ ਹੋਈ ਨੱਕ, ਸੁੱਕੀ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਖੰਘ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਨਿਮੋਨੀਆ, ਦਮਾ, ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।


ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਖਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ?:ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਾਨਸੂਨ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹਨਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕੋ। ਮਾਨਸੂਨ 'ਚ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਧਿਆਨ:-

  • ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਸਫਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
  • ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਧੋਵੋ।
  • ਬਾਹਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਨਾ ਖਾਓ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਖਰੀਦ ਕੇ।
  • ਫਿਲਟਰ ਜਾਂ ਉਬਾਲਿਆ ਹੋਇਆ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
  • ਛਿੱਕ ਜਾਂ ਖੰਘਣ ਵੇਲੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਨੱਕ ਢੱਕੋ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details