ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / sukhibhava

ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੇ ਭਾਰ 'ਤੇ ਰੱਖੋ ਕੰਟਰੋਲ

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਣੀ ਹੀ ਜੀਵਨ ਹੈ ਯਾਨੀ ਸਾਡੇ ਜੀਣ ਲਈ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਰੀਰ 'ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣਾ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਜਾਣੂੰ ਹਨ ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਸਰੀਰ 'ਚ ਸੋਜ, ਦਰਦ, ਪੇਟ 'ਤੇ ਚਰਬੀ ਦਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਭਾਰ ਵਧਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੇ ਭਾਰ 'ਤੇ ਰੱਖੋ ਕੰਟਰੋਲ
ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੇ ਭਾਰ 'ਤੇ ਰੱਖੋ ਕੰਟਰੋਲ

By

Published : Feb 16, 2022, 5:49 PM IST

ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵੱਧ ਭਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਬੀ ਯਾਨੀ ਚਰਬੀ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਲੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨ, ਜੰਕ ਫੂਡ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਫੂਡ ਆਦਿ ਦਾ ਸੇਵਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਚਰਬੀ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰ ਵਧਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਭਾਰ ਵਧਣ ਲਈ ਚਰਬੀ ਦਾ ਭਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕਈ ਵਾਰ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਵਾਧੂ ਪਾਣੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦਾ ਭਾਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪਾਣੀ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ

ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਨਿਆਤੀ ਵਿਲੀਅਮ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਪੀਓ। ਦਰਅਸਲ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਲਗਭਗ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਤਰਲ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਵੀ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਣੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਤੱਕ ਆਕਸੀਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਸਾਡੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ, ਦੰਦਾਂ, ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਅੱਖਾਂ, ਖੂਨ ਅਤੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਸਮੇਤ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਸਫ਼ਲ ਕੰਮ ਲਈ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੁਝ ਖਾਸ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪਾਣੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਪਾਣੀ ਦੇ ਭਾਰ ਵਧਣ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧਣ ਲਈ ਕਈ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਅਨਿਯਮਿਤਤਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲਤਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਮੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਬੈਠਣ ਜਾਂ ਲੇਟਣ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੈਠਣ ਵਾਲੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧਣ ਦੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।

  • ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਅਤੇ ਸੋਡੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਖਾਣਾ
  • ਗੈਰ-ਸਟੀਰੌਇਡਲ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
  • ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
  • ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਵਾਰੀ ਐਡੀਮਾ
  • ਘੱਟ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ
  • ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਦੀ ਲੰਮੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਰਤੋਂ

ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਦਾ ਭਾਰ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ

ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਦਾ ਭਾਰ ਦੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ। ਡਾ. ਨਿਆਤੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜੋ ਭਾਰ ਵੱਧਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਧੂ ਚਰਬੀ ਕਾਰਨ ਜੋ ਭਾਰ ਵੱਧਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਚਰਬੀ ਦਾ ਭਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧੇ ਜਾਂ ਕਮੀ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚਰਬੀ ਕਾਰਨ ਵੱਧ ਰਹੇ ਵਜ਼ਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ 'ਚ ਵੀ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਸੁਝਾਅ

ਡਾ. ਨਿਆਤੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਸਰਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਸਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਤਰੀਕੇ ਜਾਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਪਾਣੀ ਦੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਨਮਕ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਅਸਲ 'ਚ ਚੀਨੀ ਸਰੀਰ 'ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਮਕ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਚ ਪਾਣੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਯੁਕਤ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡਾਈਟ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਕੇ ਵੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਧਾਓ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ

ABOUT THE AUTHOR

...view details