ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:ਮੈਡੀਕਲ ਜਰਨਲ 'ਦਿ ਲੈਂਸੇਟ' ਦੇ 2016-20 ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ 'ਚ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ (ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ) ਦੇ 75 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਖਤਰਨਾਕ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚ 75 ਫੀਸਦੀ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਹੈ, ਦਬਾਅ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਕਾਬੂ ਬੀਪੀ ਜਾਂ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਮੌਤ ਦਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ 2019-20 ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੈਮਿਲੀ ਹੈਲਥ ਸਰਵੇ-5 ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੱਚ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 24% ਮਰਦ ਅਤੇ 21% ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ 2015-16 ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 19% ਅਤੇ 17% ਸੀ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਰੇਂਜ ਨੂੰ ਸਿਸਟੋਲਿਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਰੇਂਜ ਨੂੰ ਡਾਇਸਟੋਲਿਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਰੀਜ਼ ਦਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਰੇਂਜ 140 mmHg ਅਤੇ 90 mmHg ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਅਤੇ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਰੇਂਜ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਯਾਨੀ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਹ ਘੱਟ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਲੋਅ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਯਾਨੀ ਘੱਟ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨੂੰ 120 mmHg ਅਤੇ 80 mmHg ਵਿਚਕਾਰ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
- ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਗੰਭੀਰ ਸਿਰ ਦਰਦ
- ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਉਲਝਣ
- ਘਬਰਾਹਟ
- ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
- ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਖੂਨ
- ਧੁੰਦਲੀ ਨਜ਼ਰ
- ਸਾਹ ਦੀ ਕਮੀ
ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ: ਸਧਾਰਣ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ: ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਸਿਸਟੋਲਿਕ 120 mm Hg ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡਾਇਸਟੋਲਿਕ 80 mm Hg ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਸੀਮਾ ਆਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰੀ-ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਸਿਸਟੋਲਿਕ 120 ਅਤੇ 139 mm Hg ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਡਾਇਸਟੋਲਿਕ 80 ਅਤੇ 89 mm Hg ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਹੋ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਕਿਸੇ ਦਵਾਈ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਥੋੜਾ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।