ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਹਰ ਸਮੇਂ ਲਗਾਤਾਰ ਘੰਟੀ ਵੱਜਣ, ਗੂੰਜਣ ਵਾਲੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ! ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਟਿੰਨੀਟਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ। ਟਿੰਨੀਟਸ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਕੰਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋਵੇਂ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਜਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਜਾਂ ਸ਼ੋਰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੰਨਾਂ ਦਾ ਵੱਜਣਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ?: ਡਾ. ਆਰ.ਕੇ. ਪੁੰਡੀਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿੰਨੀਟਸ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਨਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਹ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਘੰਟੀ ਵੱਜਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਟਿੰਨੀਟਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਧਿਆਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਉਹ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉੱਚੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪੀੜਤ ਆਵਾਜ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਵਧੇਰੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਟਿੰਨੀਟਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗੰਭੀਰ ਹਨ ਅਤੇ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਟਿੰਨੀਟਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ:ਡਾ.ਆਰ.ਕੇ.ਪੁੰਡੀਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੰਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਈ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਟਿੰਨੀਟਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।
- ਕੰਨ ਦੀ ਲਾਗ
- ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਮ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣਾ
- ਬੁਢਾਪੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ
- ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਜਾਂ ਰੌਲੇ-ਰੱਪੇ ਵਾਲੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ
- ਸਿਰ ਜਾਂ ਗਰਦਨ ਦੀ ਸੱਟ
- ਕੰਨ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਕਿਸੇ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਸੱਟ ਜਾਂ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਰਨ ਕੰਨ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ
- ਨਾੜੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ
- ਮੇਨੀਅਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ
- ਟੈਂਪੋਰੋਮੈਂਡੀਬੂਲਰ ਸੰਯੁਕਤ ਸਿੰਡਰੋਮ
- ਸਾਈਨਸ ਦੀ ਲਾਗ
- ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਠੰਢ ਜਾਂ ਭੀੜ ਹੋਣ ਕਾਰਨ
- ਵੈਸਟੀਬਿਊਲਰ ਸਕਵਾਨੋਮਾ
- ਕੁਝ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ, ਐਂਟੀ-ਡਿਪ੍ਰੈਸੈਂਟਸ ਜਾਂ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
- ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਅਨੀਮੀਆ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸੰਚਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
- ਅੰਡਰਐਕਟਿਵ ਥਾਇਰਾਇਡ / ਹਾਈਪੋਥਾਈਰੋਡਿਜ਼ਮ
- ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਰੋਗ
- otosclerosis
- ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਕੁਝ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਕਾਰ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਤਰਾ: ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਜਾਂ ਚੱਕਰ ਆਉਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਜਾਂ ਸ਼ੋਰ-ਸ਼ਰਾਬੇ ਵਾਲੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਹੈੱਡਫ਼ੋਨ ਲਗਾ ਕੇ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿੰਨੀਟਸ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਕੁਝ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਗਾੜਾਂ ਕਾਰਨ ਵੀ ਕੰਨਾਂ 'ਚ ਘੰਟੀ ਵੱਜਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਜਦੋਂ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ਼ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਈ ਹੋਰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਟਿੰਨੀਟਸ ਦਾ ਇਲਾਜ:ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟਿੰਨੀਟਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਇਲਾਜ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਗੰਦਗੀ ਦਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੰਨ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੇਕਰ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਲਾਗ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਦਵਾਈ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਸ ਦਵਾਈ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਵਾਜ਼ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਸਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਘਟਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਐਨਾਲਾਗ ਸਕੇਲ, ਆਡੀਓਮੈਟਰੀ, ਟਿੰਨੀਟਸ ਮੈਚਿੰਗ ਅਤੇ ਇੰਪੀਡੈਂਸ ਆਡੀਓਮੈਟਰੀ ਵਰਗੇ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ:ਡਾ.ਆਰ.ਕੇ.ਪੁੰਡੀਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿੰਨੀਟਸ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।
- ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਚਣ ਲਈ ਜਾਂ ਈਅਰ ਵੈਕਸ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਈਅਰਬਡਸ, ਵਾਲ ਟਵੀਜ਼ਰ, ਮੈਚ ਸਟਿਕਸ, ਟੂਥਪਿਕਸ ਜਾਂ ਪੈਨਸਿਲ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।
- ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਹੈੱਡਫੋਨ ਲਗਾ ਕੇ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਨ ਜਾਂ ਉੱਚ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਟੀਵੀ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹੋ ਜਿੱਥੇ ਕੰਮ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਲਗਾਤਾਰ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਢੱਕੋ ਜਾਂ ਈਅਰ ਪਲੱਗ ਲਗਾਓ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੰਨਾਂ ਤੱਕ ਆਵਾਜ਼ ਘੱਟ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ।
- ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਹਵਾਵਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖੋ।
- ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਦਰਦ, ਆਵਾਜ਼ ਜਾਂ ਟਿੰਨੀਟਸ ਵਰਗੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਓ।
- ਕੰਨ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਜਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕਰੋ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਸਥਿਤੀ ਜਾਂ ਵਿਕਾਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਟਿੰਨੀਟਸ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਆਡੀਟੋਰੀ ਨਰਵ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਕੁਚਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਵਾਜ਼ ਹੋਰ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।
