ਹੈਦਰਾਬਾਦ :ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਹਰ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਮੋਨੋਪੌਜ਼ (Menopause) ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕੀ ਹੈ ਮੋਨੋਪੌਜ਼ (Menopause)
ਮੋਨੋਪੌਜ਼ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੱਕਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮਹਾਵਾਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕੀਰਿਆ ਯਾਨੀ ਕਿ ਪੀਰੀਅਡਸ ਰੁਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇਹ ਪੜਾਅ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਈ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਧੇਰੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਣੇ ਹੋਰ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਜੋਖਮ ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਵਧੇਰੇ ਉਚਿਤ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦਾ ਇਹ ਪੜਾਅ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇੰਡੀਅਨ ਮੋਨੋਪੌਜ਼ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਮੋਨੋਪੌਜ਼ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ 46 ਤੋਂ 47 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕੁੱਝ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੈ -ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ (ਥਾਇਰਾਇਡ, ਸ਼ੂਗਰ, ਸੇਲੀਏਕ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਗਠੀਆ ਗਠੀਆ ਆਦਿ), ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਜਾਂ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਕਾਰਨ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ, ਟੀਬੀ - ਮਲੇਰੀਆ ਜਾਂ ਐਚਆਈਵੀ ਵਰਗੇ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਾਰਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਹਵਾਰੀ ਰੁਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ, ਹਿਸਟਰੇਕਟੋਮੀ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਡਾਸ਼ਯ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਨੋਪੌਜ਼ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡਬਲਯੂਐਚਓ (WHO) ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ 1% ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 35 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ 12.9% ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੋਨੋਪੌਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਮੋਨੋਪੌਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ (impact of Menopause)