ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਪੁੱਟਣ ਲਈ 3 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ 'ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਮੁਕਤ ਦਿਵਸ' ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ 3 ਜੁਲਾਈ 2009 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤਬਾਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਨ, ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ ਕਰਿਆਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਤੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸੜਨ ਵਿੱਚ 500 ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਾਡੇ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਜਲ ਮਾਰਗਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਮੁਕਤ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ: ਉਦਯੋਗਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਦੇ ਅੰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਪਲਾਸਟਿਕ ਇੱਕ ਸਸਤਾ ਅਤੇ ਭਰਪੂਰ ਸਰੋਤ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲੇ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੌਲੀਥੀਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1933 ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਸੀ। ਇਹ ਨੌਰਥਵਿਚ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਸਾਇਣਕ ਪਲਾਂਟ ਵਿੱਚ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੋਲੀਥੀਲੀਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਛੋਟੇ ਬੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੌਜ ਦੁਆਰਾ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਯੂਐਸ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਫਿਰ ਹਮਲਾਵਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ: ਇਕ-ਪੀਸ ਪੋਲੀਥੀਨ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਬੈਗ ਨੂੰ 1965 ਵਿਚ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਕੰਪਨੀ ਸੇਲੋਪਲਾਸਟ ਦੁਆਰਾ ਪੇਟੈਂਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਨੂੰ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਟੈਨ ਗੁਸਤਾਫ ਥੁਲਿਨ ਨੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਨੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਲੈ ਲਈ। ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਂਕਿ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੈਗ ਮਾਰਕੀਟ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਦੇਸ਼ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ 1979 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦ ਨੂੰ ਕਾਗਜ਼ ਅਤੇ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ ਯੋਗ ਬੈਗਾਂ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਸਮਝ ਕੇ ਹਮਲਾਵਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮਾਰਕੀਟ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੱਛੂਆਂ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ:ਇਹ 1997 ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਨੇਵੀਗੇਟਰ ਅਤੇ ਖੋਜਕਰਤਾ ਚਾਰਲਸ ਮੂਰ ਨੇ ਮਹਾਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਕੂੜਾ ਪੈਚ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਕੂੜਾ ਇਕੱਠਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੱਛੂਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਬਦਨਾਮ ਹਨ, ਜੋ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੈਲੀਫਿਸ਼ ਸਮਝ ਕੇ ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੱਛੂਆਂ ਦੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼:ਨਾਲ ਹੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਬੈਗ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 2002 ਵਿੱਚ ਪਤਲੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਭਿਆਨਕ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ ਨੇ ਡਰੇਨੇਜ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਮੁਕਤ ਦਿਵਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇਹ ਦਰਸਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸੰਸਾਰ ਸੰਭਵ ਹੈ।