ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹਲਕੀ ਗੁਲਾਬੀ ਠੰਡ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਦੌਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਸਵੇਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਠੰਡ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸੰਘਣੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਸੰਕੋਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਮਸਾਲੇ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਗਰਮੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਜਿਹੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਗਰਮ-ਚੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਸਮੇਤ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਸੁਖੀਭਾਵਾ ਆਪਣੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਗਰਮ-ਸੁਆਦਲੇ ਮਸਾਲੇ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਅਤੇ ਉਪਚਾਰਕ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਗੁੜ
ਗੁੜ ਨੂੰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਚੰਗੀ ਚਰਬੀ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਆਇਰਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ-ਬੀ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਕਾਪਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਕ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੰਦੌਰ ਦੀ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਡਾ. ਸੰਗੀਤਾ ਮਾਲੂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁੜ ਕੁਦਰਤੀ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਚਿੱਟੀ ਖੰਡ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮਿੱਠੇ ਵਿੱਚ ਗੁੜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਨਿਯਮਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਗੁੜ ਖਾਣ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪਾਚਕ ਸਿਹਤ ਵਧਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਭਾਰ ਵੀ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੁੜ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰਮ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵੀ ਵਧਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਖਾਂਸੀ ਅਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਆਦਿ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਤਿਲ
ਤਿਲ ਦੇ ਬੀਜ ਗਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਪਰ ਮਿਠਾਈਆਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਪਕਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਰਮ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਤਿਲਾਂ 'ਚ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣ ਵੀ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸ 'ਚ ਸੇਸਾਮਿਨ ਨਾਂ ਦਾ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ 'ਚ ਕਾਪਰ, ਮੈਂਗਨੀਜ਼, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਆਇਰਨ, ਜ਼ਿੰਕ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ1, ਸੇਲੇਨੀਅਮ ਅਤੇ ਡਾਇਟਰੀ ਫਾਈਬਰ ਵਰਗੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਰਮ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਚ ਖੂਨ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ 'ਚ ਵੀ ਤਿਲ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਪਾਚਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਦਰਕ
ਅਦਰਕ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸਾਡੀ ਚਾਹ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸੁਆਦ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਵਾਈ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਦਰਕ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਥਰਮੋਜੈਨਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਅੰਦਰੋਂ ਗਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਡਾ. ਸੰਗੀਤਾ ਮਾਲੂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਦਰਕ ਵਿਚ ਗਰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਐਂਟੀ-ਫੰਗਲ, ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ, ਐਂਟੀ-ਸੈਪਟਿਕ, ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਵਾਇਰਲ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਮੌਸਮੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ, ਬੀ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਸਿਲੀਕਾਨ, ਸੋਡੀਅਮ, ਆਇਰਨ, ਜ਼ਿੰਕ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਬੀਟਾ ਕੈਰੋਟੀਨ ਵਰਗੇ ਖਣਿਜ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਵੀ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗਰਮ ਚੱਖਣ ਵਾਲਾ ਅਦਰਕ ਸਰੀਰ ਦੀ ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।