ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / sukhibhava

ਇਲਾਜ ਨਾਲੋਂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ! ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੈ ਤਾਂ 20 ਅਤੇ 30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕਰੋ ਇਹ ਪੰਜ ਉਪਾਅ

ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਲੋਕ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।

Etv Bharat
Etv Bharat

By

Published : Oct 6, 2022, 10:34 AM IST

ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਮਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਲਾਜ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਕੈਂਸਰ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ 20 ਅਤੇ 30 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਤਾਜ਼ਾ ਖੋਜ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ 1990 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਅਸੀਂ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਕੁਝ ਜੀਨ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੈਂਸਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦੇ ਸਾਡੇ ਜੋਖਮ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਇੱਥੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਨਾ ਕਰੋ: ਹਰ ਸਾਲ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਵਾਲੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਹ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਗਲੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਸਮੇਤ 14 ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ 10 ਵਿੱਚੋਂ 9 ਨਿਯਮਤ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸਿਗਰਟ ਨਾ ਪੀਓ। ਕਿਉਂਕਿ ਵਾਸ਼ਪਿੰਗ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਮਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਕੈਂਸਰ ਰਿਸਰਚ ਯੂਕੇ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਗਰਟ ਛੱਡਣ ਲਈ ਸਿਰਫ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਖਤਰੇ 'ਤੇ ਭੰਗ ਪੀਣ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੇ ਨਹੀਂ ਗਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੈਨਾਬਿਸ/ਹੈਂਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਟੈਸਟੀਕੂਲਰ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਜੋਖਮ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਸਬੰਧ ਦੇ ਕੁਝ ਸਬੂਤ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਹੋਰ ਖੋਜ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੰਭੋਗ ਕਰੋ: ਐਚਪੀਵੀ (ਹਿਊਮਨ ਪੈਪਿਲੋਮਾਵਾਇਰਸ) ਜੋ ਜਣਨ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਵਾਰਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਚਾਰਿਤ ਲਾਗ ਹੈ। ਇਹ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਰਵਿਕਸ, ਲਿੰਗ, ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਗਲੇ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਸਮੇਤ। HPV ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਕੈਂਸਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਕੱਲੇ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 30-34 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਐਚਪੀਵੀ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਵਾਧੇ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਜ਼ਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ:ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਜਾਂ ਮੋਟਾਪੇ ਨੂੰ ਅੰਤੜੀ, ਛਾਤੀ, ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਅਤੇ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ ਸਮੇਤ 13 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੈਂਸਰਾਂ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਜੋਖਮ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਾਧੂ ਚਰਬੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਚਰਬੀ ਦੇ ਸੈੱਲ ਐਸਟ੍ਰੋਜਨ ਹਾਰਮੋਨ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਗਰਭ ਵਿੱਚ ਟਿਊਮਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਜਾਂ ਮੋਟਾਪੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਕੈਂਸਰ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ।

ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਿਰਫ ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਲ ਮੀਟ ਅਤੇ ਮੀਟ ਖਾਣ ਨਾਲ ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਬੂਤ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ, ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਣਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਖਾਣਾ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਵਜ਼ਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਦੋਵੇਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਘੱਟ ਅਲਕੋਹਲ ਪੀਓ:ਅਲਕੋਹਲ ਜਿਗਰ, ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਅਨਾੜੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕੈਂਸਰਾਂ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਓਗੇ, ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਓਨਾ ਹੀ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਇੱਕ ਲੱਖ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਪੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਜਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛੱਡਣ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।

ਸਨਸਕ੍ਰੀਨ ਲਗਾਓ: ਚਮੜੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ 40 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕੈਂਸਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹੋਰ ਵੀ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਚਮੜੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਹੈ। ਜੋ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਜਾਂ ਟੈਨਿੰਗ ਬੈੱਡ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੰਚਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਸੂਰਜ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦੇ ਉਪਾਅ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਟੋਪੀ ਪਾਉਣਾ, ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨਾਲ ਢੱਕਣਾ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿਣਾ ਅਤੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਰ ਨਾਲ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਵੱਧਦਾ ਮੋਟਾਪੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ: ਅਧਿਐਨ

ABOUT THE AUTHOR

...view details