ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / sukhibhava

Diesel Pollution: ਡੀਜ਼ਲ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੈ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ

ਡੀਜ਼ਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਖਰਾਬ ਕੰਮ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਮੱਧਮ ਪੱਧਰ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਲਈ ਵੀ ਸਮਰੱਥ ਹਨ।

Diesel Pollution
Diesel Pollution

By

Published : May 16, 2023, 1:14 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡੀਜ਼ਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਉੱਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਡੀਜ਼ਲ ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਗਠਿਤ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਪੈਨਲ ਨੇ ਡੀਜ਼ਲ ਅਧਾਰਤ ਚਾਰ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਡੀਜ਼ਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਸਾਹਮਣਾ:ਡੀਜ਼ਲ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਆਕਸਾਈਡ (Nox), ਹਾਈਡਰੋਕਾਰਬਨ (HC), ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ (CO2) ਅਤੇ ਕਾਰਬਨ ਮੋਨੋਆਕਸਾਈਡ (CO) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਡੀਜ਼ਲ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਦੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਨੱਕ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਣ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਮਤਲੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਖੰਘ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਡੀਜ਼ਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਆਮ ਯੋਗਦਾਨ:ਮੈਕਸ ਸੁਪਰ ਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਹਸਪਤਾਲ, ਸਾਕੇਤ ਦੇ ਪਲਮੋਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਮੁਖੀ ਵਿਵੇਕ ਨੰਗੀਆ ਨੇ ਆਈਏਐਨਐਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਵਾਹਨ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਦਾ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡੀਜ਼ਲ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਵਾਲੇ ਕਣ ਕਈ ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਕਣਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਸਾਹ ਨਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬ੍ਰੌਨਕਸ਼ੀਅਲ ਅਸਥਮਾ, ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਅਬਸਟਰਕਟਿਵ ਪਲਮਨਰੀ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (ਸੀਓਪੀਡੀ), ਇੰਟਰਸਟੀਸ਼ੀਅਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਆਦਿ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡੀਜ਼ਲ ਐਗਜ਼ੌਸਟ ਕਣ ਐਲਰਜੀ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਐਲਰਜੀਨ ਸਹਾਇਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਵੱਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਅਤੇ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਮੱਧਮ ਪੱਧਰ ਵੀ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹਨ। ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਡੈਨਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਆਰਹਸ ਦੁਆਰਾ 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ 1.4 ਮਿਲੀਅਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਅਤੇ ਪੀਐਮ 2.5 ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਬਾਲਗ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 50 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੋ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੋਜਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਹਰ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 6 ਮਿਲੀਅਨ ਪ੍ਰੀਟਰਮ ਜਨਮਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।

  1. Maternity Leave: ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਲਦ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ 9 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਜਣੇਪਾ ਛੁੱਟੀ, ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਸਲਾਹ
  2. Bones Weak: ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਰਹੋ ਸਾਵਧਾਨ, ਹੱਡੀਆ ਹੋ ਸਕਦੀਆ ਕਮਜ਼ੋਰ
  3. Health Benefits: ਜਾਣੋ ਜਾਪਾਨੀ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਮਿਲਣਗੇ ਕਿਹੜੇ ਫ਼ਾਇਦੇ, ਅਧਿਐਨ 'ਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਖੁਲਾਸਾ

ਸਿਜ਼ੋਫਰੀਨੀਆ- ਔਟਿਜ਼ਮ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵਧੀ ਦਰ:ਡੀਜ਼ਲ ਇੰਜਣਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਨਿਊਰੋ-ਵਿਕਾਸ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਗਾੜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਜ਼ੋਫਰੀਨੀਆ ਅਤੇ ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੀਆਂ ਵਧੀਆਂ ਦਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਟੀਕਲ ਕੇਅਰ ਅਤੇ ਪਲਮੋਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸੀ.ਕੇ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਬਿਰਲਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਕੁਲਦੀਪ ਕੁਮਾਰ ਗਰੋਵਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਡੀਜ਼ਲ ਇੰਜਣ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮਿਸ਼ਰਣ ਛੱਡਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਕਾਰਬਨ ਕਣ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੀਜ਼ਲ ਕਣ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਛੋਟਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਡੇ ਅੰਗਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣਗੇ। ਡੀਜ਼ਲ ਨਿਕਾਸ ਵਿੱਚ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੈਂਸਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡੀਜ਼ਲ ਇੰਜਣ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਕ ਡੀਜ਼ਲ ਦੇ ਕਣਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਦੇ ਸਿਹਤ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵੱਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਹੱਲ: ਸਰਕਾਰੀ ਪੈਨਲ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਸੰਭਾਵਿਤ ਹੱਲ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਅਤੇ ਗੈਸ-ਇੰਧਨ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਸਬੂਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸਲ-ਸੰਸਾਰ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨ ਵੱਧੇ ਤਾਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਘਟੀਆਂ ਹਨ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details