ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਐਸੀਡਿਟੀ ਕਾਰਨ ਬਾਲਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਆਹ ਜਾਂ ਫੰਕਸ਼ਨ 'ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਡਰ ਕਾਰਨ ਘਰੋਂ ਹੀ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਖਾ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉੱਥੇ ਦਾ ਖਾਣਾ ਬਾਅਦ 'ਚ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦਵਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਗਲਤ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋ। ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਤੇ ਬੇਲੋੜੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਸਿਰਫ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਪੇਟ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ: ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਰਤੋਂ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗੁਰਦੇ ਦੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਗੰਭੀਰ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ:ਦਰਅਸਲ, ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਸਾਡੀ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਐਸਿਡ ਪੇਟ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਗੈਸ, ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਜਾਂ ਐਸੀਡਿਟੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਹੀ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਇਹ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ:ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਮੈਗਜ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵੈਬ ਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਅਧਿਕਾਰਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਵੱਧਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਪਾਚਨ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਐਸਿਡ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਵਧਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੋਸ਼ਣ ਵੀ ਸੋਖ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ।
- ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਦਸਤ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸਰੀਰ 'ਚ ਊਰਜਾ ਦੀ ਕਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਥਕਾਵਟ, ਉਲਟੀ-ਮਤਲੀ, ਸਿਰ-ਮੋਢਿਆਂ ਅਤੇ ਬਾਹਾਂ 'ਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ 'ਚ ਵੀ ਤਕਲੀਫ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
- ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕਿਡਨੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਐਂਟੀਸਾਈਡਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿਡਨੀ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰੋਟੋਨ ਪੰਪ ਇਨ੍ਹੀਬੀਟਰ (ਪੀਪੀਆਈ) ਆਦਿ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕਿਡਨੀ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਡਨੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਗੈਸ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਜਲਨ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਪੀਪੀਆਈ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਐਂਟੀ-ਐਸਿਡਿਟੀ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸੰਬੰਧਿਤ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੈਸਟ੍ਰਿਕ ਕੈਂਸਰ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਜਾਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੁੱਟਣਾ ਅਤੇ ਓਸਟੀਓਪੋਰੋਸਿਸ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪੀਪੀਆਈ ਦਵਾਈਆਂ ਐਸਿਡ ਰਿਫਲਕਸ ਅਤੇ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਰਥੋਪੀਡਿਕਸ, ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਸਰਜਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਐਸਪਰੀਨ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ ਰੈਨਿਟਿਡੀਨ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਰੈਨਿਟੀਡੀਨ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਮਿਥਾਇਲ ਮਾਈਨ (ਐਨਡੀਐਮਏ) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਉੱਤੇ ਖੋਜ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਸੀ ਦੁਆਰਾ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨਿਕ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਟੇਕ, ਪੇਪਲੋਕ, ਐਸੀਲੋਕ ਅਤੇ ਰੈਂਟੇਕ ਆਦਿ ਨਾਮਾਂ ਹੇਠ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਰੈਨਟੀਡੀਨ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
- ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਖਾਣ ਨਾਲ ਪੇਟ ਵਿਚ ਐਸਿਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਾ-ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਚਨ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਜੇਕਰ ਪਚਿਆ ਹੋਇਆ ਜਾਂ ਘੱਟ ਪਚਿਆ ਹੋਇਆ ਭੋਜਨ ਅੰਤੜੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਅੰਤੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ IBS ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਜਾਂ ਸੋਡੀਅਮ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਨੂੰ ਲੈਣ ਦੇ ਆਮ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇਪਣ, ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਦਸਤ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ ਨੂੰ ਸੋਖਣ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਅਤੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੈਣ ਨਾਲ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਵੀ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਪੇਟ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਫੋੜੇ, ਗੈਸਟਰੋ ਅਤੇ ਐਸੋਫੈਜਲ, ਪੇਟ ਦੇ ਫੋੜੇ, ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜਲਣ, ਐਸਿਡ ਰਿਫਲਕਸ ਅਤੇ ਜੀਈਆਰਡੀ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।